Көшпелілер өркениеті — мал шаруашылығымен айналысатын, белгілі бір қалыптасқан жуймен көшіп-қонып тіршілік…

Помогите пожалуйста!
Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жазыңыз.
Ерлер мен әйел адамдар арасындағы гендерлік айырмашылықтың алғашқы белгілері бала жастан байқала бастайды.Психолог-ғалымдардың пікіріне сүйенсек,балалар өздерінің ұл не қыз, әйел немесе ер адам деп айырып қарауға бейімделеді.
3-4 жаста балалар «әке» мен «шеше» , «әйелі» мен «күйеуі» ұғымдарынан гөрі «апа», «аға» ұғымдарын тез меңгереді. Ойын кезінде қыз әйел адамның, ұл ер адамның рөлін таңдайды. Ата-ана мен ересек отбасы мүшелерінің балаларға түсінікті бола бермейтін «құпия» тілі болады, ұл мен қыздың сөйлер сөзі де ерекше болып қалыптасады.
Қазақ дәстүрінде ұл әкенің, қыз шешенің тәрбиесінде болып, біртіндеп гендерлік дағдыларға бейімделе бастайды.Қазақ халқының салт-дәстүрімен бірге келе жатқан гендерлік ерекшеліктер халық ауыз әдебиеті үлгілерінде, мақал-мәтелде, тұрақты сөз тіркестерінде кең қамтылған.
Мақал-мәтелде көбінесе ұл мен қыз қатар қойылып, салыстырылып беріледі:Үй иесі-ұл, төр иесі-қыз; Қыздың ұяты-шешеге;Қыз анадан үйренбей өнеге алмас, ұл атадан үйренбей сапар шекпес; Қызы мінезді келсін, ұлы өнерлі келсін және т.б.
Қыздың әлеуметтік жасын көбірек ескерген. Есейген қызын ұзатылғанға дейін бойжеткен, ұзатылатын қыз,атастырылған қыз,қалыңдық деп әлеуметтік рөліне қарай атаған.Он бесте отау иесі саналған бозбаланы да жас жігіт, зіңгіттей жігіт,қылшылдаған жігіт,жігіт-желең, күйеу-жігіт,сақа жігіт деп атауы жігіттің физиологиялық толысуы ғана емес, гендерлік әлеуметтеуін де білдіреді.
«Гендерлік лингвистика негіздері» кітабынан
1. Сұрақтарға жауап беріңіздер:
Гендерлік айырмашылық қай кезден байқалады?
________________________________________________________________________________________________________________________________________

Кішкентай балалар қандай ұғымдарды тез меңгереді?
________________________________________________________________________________________________________________________________________

Есейген қыз баланы қалай атаған?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Отау иесін қалай атаған?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________​

Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы. 1-сабақ

Терминдерді анықтамаларымен сәйкестендір.

Түмен

Ноян

Құрылтай

көшпелі халықтардың басқару органы, маңызды мемлекеттік мәселелерді шешу үшін билеушілердің жиналысы

моңғол әскерінің әскери-әкімшілік бөлінісі, саны он мың жауынгерден тұрды

әскери-әкімшілік бөліністің басшысы (мың, жүз) және әскери жетекші

Артқа

Тексеру

​

ТАПСЫРМА:Бос орынға қарамен берілген сөздерді тиісті орнына қойыңыз. Асты сызылған -сөздердің қолданылу ерекшелігін назар аударыңыз.

Мен, сіздердің, біз, осы, менің, біздің, оларды, оның, олар

Құрметті соғыс ардагерлері!

. Қазақстан елінің жас өренімін! Бүгінде Қазақстанда көптеген ұлттардың өкілдері тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Бір кезде сұрапыл соғыс . адамдарды қазақ жеріне әкеліп, бір шаңырақтың астында өмір сүруге мәжбүр етті. Бауырмал қазақ халқы . құшақ жая қарсы алып, мейрімділік танытты.

Мен жуырда Зигфрид есімді бала туралы шығарма оқыдым. . басынан өткен оқиғалар маған қатты әсер етті. Онда соғыстан кейінгі балалардың тағдыры бейнеленген. Осыдан соң еліміздегі барлық балалардың бақытты екеніне . көзім жетті, себебі . бейбітшілікте өмір сүруде.

Болашақта мен елімнің үлкен азаматы болып өсетініме сенімдімін. Себебі мемлекетіміз . үшін көп игі істер жасауда. Жақсы білім алып, еліміздің тірегі болу . парызымыз. Біз . үміттеріңізді ақтау керекпіз.

Помогите пожалуйста

Сұрақтарға жауап беріңдер

Қазастандағы ең ірі көлді қандай көл?

Балқаш көлінің деңгейі неше метрге төмендеді?

Ұзындығы неше метр?

Ең терең жері неше метр?

Көлдің батысында сау қандай?

Ащы суы көлдің қай жағында орналасқан?

Көлге қандай өзен құяды?

Мұнда қандай балықтар кездеседі?

Қазақстан тарихынан ІІ тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары Орындау уақыты -40 минут 2-вариант максималды ұпай -20 Сынып -5 1-тапсырма Шілікті қорғанынан табылған Алтын адам жәдігері туралы сипаттама жаз (7 ұпай) Табы кай Қорғаннан Әшекейлер лған аумағ Ы ғасырла pra жатады табылган кандай кандай Қорғаннан табылған зат биліктің стильде жалпы символын жасалған? әшекейлер білдіреді саны Зерттеге H Шілікті корғанындаг археолог Ы обалар саны 2-тапсырма. Берел қорғаны туралы сюжеттік кесте құрап жаз (4 ұпай) Сұрақтар: Кім? Нені? Кайда ? Қашан? (берілген 4 сұраққа бір сөйлеммен жауап жаз) 3-тапсырма. Мұртты қорғандар туралы сипаттап жаз: (5 ұпай) А) Мұртты коргандардын 3 ерекшелігін жаз ——- Ә) Мұртты қорғандар сақтардың шаруашылығы, дүниетанымы туралы қандай мәлімет береді 4-тапсырма: Бір дұрыс жауапты белгіле (4-ұпай) 1) Үйсіндердің территориясы А) Орталык Қазақстан 2) шығыс Қазақстан 2) Парсы патшасы Кир сақтардың жеріне жорыкка шыкты А)б.з.д 470ж ә)б.з.д 530 ж б)б.з.д 510 ж б)Кушан 3) Жібек жолы кай елде бірінші жасалды А) Қанлы ә)Үйсін Б)Жетісу в) б.з.д 490 ж В)Қытай 4) Қаңлылар кытайларға карсы соғыста кімдермен күші біріктірді А) үйсіндермен ә) ғұндармен б) парсылармен​

помагите пж
1-тапсырма. Екі мәтінді мұқият оқып, салыстырмалы талдау жаса.
1-мәтін
Қазақ даласында қолөнер ерте дамыған. Қазақ халқы күнделікті тұрмысқа қажет заттарды қолдан жасаған. Оларды талғаммен әшекейлеген. Қазақтар киіз басып, сырмақ жасау, кесте тігу, алтын күмістен әшекей жасау технологиясын керемет меңгерген.
Қазақта ою-өрнек кең тараған. Қазақтың ою-өрнегі халықтың ойы ұшқыр, талғамы биік болғанын көрсетеді. Ғимараттарды, жиһаздарды, ағаштан жасалған ыдыстарды ою-өрнекпен әшекейлеген. Ою-өрнек – Ұлы дала өркениетінің бір түрі.

2-мәтін
Зергерлік өнер – қазақ қолөнерінің бір түрі. Зергерлік өнер Ұлы дала елінің сән-салтанатын, байлығын, биік талғамын көрсетеді. Зергерлер көбіне әйелдердің сәндік бұйымдарын жасайды. Сәндік бұйымдарға білезік, сақина, жүзік, сырға жатады.
Білезік – ертеден келе жатқан білекке тағатын сәндік бұйым. Қыз бала 3-4 жасқа келгенде ата-анасы білезік соқтырған. Әшекей бұйымдарды «Қыз бала сән-салтанатта өссін!» деген оймен алтын-күмістен соқтырған. Білезік бергенде «Қолың өнерлі болсын!» деп тілек айтқан.

1.Екі мәтіннің ұқсастығы

2.Айырмашылығы

3.Екі мәтінге тақырып қой​

берілген сөйлемдерді салыстырып окып, сөйлемнің түрін (жай сейлем, құрмалас сөйлем) аныктандар. сөйлем мүшелеріне талдау арқылы өз пікірлерінді дәлелдеңдер

1. тәуелсіздік тәңірдің біздің ұрпаққа берген үлкен бақыты, халқымыздың мәңгілік құндылығы.

2. қазақстан республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» зан кабылданғаннан кейін ғана халқымыз өз мемлекеттігін, шынайы тарихы мен мәдениетін қайта түлетуге жiгерлене, кулшыныспен кірісті.

3. тауар тапшылығы жоғалып, ѳнім сапасы жақсарды.

4. аз уақыт iшiнде елдiн әл-ауқатын көтеріп, төл мәдениетіміз бен мемлекеттiк тiлдi жанғырту iсiнде қыруар жұмыс жасалды.

Прочитайте текст и ответите на вопросы

Қазақстанды мекен еткен этнос өкілдері арасында достық, жолдастық қарым-қатынасты дамытАссамблеяның негізгі мақсаты. Ассамблеяның 350-ге жуық мүшесі бар. Қазақстан халқы ассамблеясының төрағасы — Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев.

Қазақ халқының кеңпейілдігі мен бауырмалдығы қазаң жерінде бірнеше этнос өкілдерінің өзара жақындықта тату-тәтті өмір сүруіне ұйытқы болып отыр. Қазақстан халықтарының берік достығы, замандастардың бірлігі, ұйымшылдығы — өзге елдерге үлгі. Қазақстанда тұратын ұлттардың өз этноқұрылымдары бар. Орыс, өзбек балалары мектепте ана тілінде білім алады, Ондаған орыс, өзбек, кәріс, неміс театрлары мен газет-журналдары бар. Әзірбайжан, грек, ингуш, неміс, шешен, поляк т.б. халықтардың ұлттың мадени орталықтарының жанында бірнеше жексенбілік мектептер жұмыс ктейді.

Қазақстан халқы ассамблеясы жыл сайын Қазақстан халықтарының ең жаңа сөздері фестивальдарын, тіл фестивальдарын, тіл білу дәрежесін анықтайтын жиыр- қолдан. машақты байқау, халықаралық және республиналықғылыми-практиканың конференциялар мен семинарлар өткізіп тұрады.
​

ІҚ, МӘТІНМЕН ЖҰМЫС ОҚЫЛЫМ 3-тапсырма. Мәтіндерге тақырып қой. Екі мәтінді салыстыр. 1. Қазақстанда қалалық мәдениет ерте ғасырлардан басталған. Ежелгі Қазақстан жерінде Отырар, Түркістан, Мерке, Аспара, Тараз, Талғар, Құлан, Құмкент, Жаркент, Сайрам, Сарайшық, Алматы және т. б. көптеген көне қалалар болған. Отырар қаласы Арыс пен Сырда- рия өзендерінің қосылған тұсында орналасқан. Ежелгі Отырар қыштан салған тамдары бар, көшелері кең, керуен кіріп-шығатын қақпалары бар көрікті қала болған. Осы қалада әлемнің екінші ұстазы — Әбу Насыр әл- Фараби туған. Түркістан қаласы Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан. «Түркістан» сөзі «түріктер мекені» дегенді білдіреді. Түркістанда Қожа Ахмет Ясауидің кесенесі бар («Сен білесің бе?» энциклопедиясынан). үлкен 2. Алматы әсем, арман қала. Қазіргі кезде Алматы қаласы мегаполис. Ол күннен-күнге көркейіп, өсіп келеді. Зәулім ғимараттар ерекше әдемі. — Ауылдық жердегідей емес, Алматыда қызу тіршілік бір тоқтамайды. Мен достарыммен ойын-сауыққа барамын, отшашуды тамашалаймын. Хауызға түсемін. Мен Алматыны жақсы көремін. К это му тексту сделать задание жпжпжпжпжпжпжп​

5. Мәтiндегi сөйлем мүшелерiнiн калыпты орын тәртiбiнiн және сөз тіркестерінің мағыналық байланысының сақталмау себептерін тү- сiндiрiп, түзетiп жазындар. Халык денсаулығының нашарлауы және демографиялык көрсеткіштердің төмендеуіне әсер ететін себептердің негізгі- сiнiн iшiнде климаттық, әлеуметтік, экономикалык ахуал- дармен катар, экологиялык колайсыздыктар да ерекше орын алады. Казiргi кезде жер шарынын көптеген аймақтарында та- биғатты бүлдіріп, адамның өмір сүруіне төндіретін қауiп зиянды әрекеттер көбейді. Жер үстінде экологиялық тұтас апат аймақтары пайда болды. Өндiрiстi iрi қалаларда, техногендiк елдi коныстарда кор- шаған орта катты ластануда. Осы қоршаған бүлінген ортада адам ағзасына залалды заттар молайды. Кеселдi мундай зат- тар адам өміріне қауіп төндіреді.​