1.Р.Гамзатовтын « Ана тілі» ленi бойынша «Үш кадам» кестесiн толтырыныз. 1-кадам Өлеңнің жанры мен Фабуласын…

Д. Исабековтің «Әпке» драмасының негізгі идеясы қандай? Әпкеге қандай сұрағыңыз бар? Көркемдеп хат жазыңыз.

Шығамын тірі болсам адам болып»
а) Өлеңнің тақырыбы мен идеясын анықтаңдар.

ә) Ақынның ойы мен арманын қалай толықтырар едіңдер?

​

өзін өзі тану
1-тапсырма. Төменде берілген ой-тұжырымдарды оқыңдар. Өздерің
үшін дұрыс жауапты таңдап алып, дәлелдеңдер.
«Сенбе жұртқа тұрса да қанша мақтап,
Әуре етеді ішіне қулық сақтап.
Өзіңе сен, өзіңді алып шығар,
Еңбегің мен ақылың екі жақтап».
М. Горький: «Өзің, өзіңнің күшіне деген сеніммен қаруланып алу керек, ал бұл
сенімге кедергілерді жеңу арқылы, ерікті тәрбиелеп, оны «жаттықтыру» арқылы
жетеді. Өз бойындағы және өзіңнен тысқары жердегі өткеннің түкке алғысыз
мұрасын жеңуге үйрену қажет. Өзін-өзі сәл ғана жеңудің өзі адамды анағұрлым
күшті етеді».
Т. Гоббс: «Өзіңе деген сенім – тамаша нәрсе, өйткені ол – адамның өз қабілетін
сезінгенінің белгісі».
Халық даналығы: «Ерліктің шарты – өзіне сенгендік».​

Тыңдалым

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Прочитайте внимательно текст и выполните следующие задания

Өзіңді-өзің алдама, Уақытты салма саудаға. Жиырма төрт сағат берді Балаға, кемпір-шалға да.

Өткізе бермей жай ғана, Уақытты жарат пайдаңа. Жиырма төрт сағат – тең уақыт Берілген кедей-байға да.

Уақытты жарат пайдаңа, Қолыңды босқа байлама. Жиырма төрт сағат ─ сенде де, Жиырма төрт сағат ─ байдада.

Уақытың, ақшаң, табысың, Жұмсалар бәрі тән үшін.

Ішесің, жейсің, кетеді, Барлығы қарын қамы үшін.

Ойлама бәрін білем деп, Шалқып та тасып жүрем деп. Уақытың – алтын қазынаң, Жұмсауың керек үнемдеп.

Айбының асып тұрса да, Байлығың тасып тұрса да, Уақытың – ақшаң қолдағы, Ақшаңды босқа жұмсама.

Жас болып мәңгі жүрмейсің, Мәңгілік өмір сүрмейсің.

Үнемдеп жұмса уақытты, Бітеді ол қашан білмейсің.

Минуттыәрбірбағала, Секундтыәрбірсарала. Уақыттықайдажұмсадың, Есептеп, үйретбалаңа.

Уақыт-ай, уақыт, зырлайды, Артынамойнынбұрмайды. Кешіксең, бітті, олсені,

Бір секунд күтіптұрмайды.

Өмірінойлапталайдың, Тарихынзерттепқараймын. Біркүнібосқаөтпепті, Яссауи, Шоқан, Абайдың.

Өмірдіңмәнінұғып ал, Білім ал, бәрінбіліп ал. Қадірінбілгенуақыттың, Қазақтаншыққанұлылар.

Неге біз осы, неге біз, Ұмытып кете береміз! Денсаулық пенен уақыттың, Қадірінбілмейкелеміз.

1. Өлеңніңидеясынанықтаңыз (Определите идею стихотворения)

2. . А) өмірқұндылықтары

В) уақыттыңқадірі

С) ұлыадамдарғаеліктеу

D)мәңгілік өмір

скоРЕЕЕЕЕЕЙ!

1. Өлеңнің негізі идеясы — не?

2.Ақын не себепті өмірді сағатпен байланыстырған?

3. Абай неге сағатты ұрыға теңейді?

4. Сағат адамның өмірін қалай ұрлайды?

5. Ақынның 《Сағаттың сыбрыды — өткен өмірдің белгісі》деген ойын қалай түсінесің?

По стихотворению:

Сағаттың шықылдағы емес ермек,

Ћәмиша өмір өтпек — ол білдірмек.

Бір минут бір кісінің өміріне ұқсас,

Өтті, өлді, тағдыр жоқ қайта келмек.

Сағаттың өзі — ұры шықылдаған,

Өмірді білдірмеген, күнде ұрлаған.

Тиянақ жоқ, тұрлау жоқ, келді, кетті,

Қайта айналмас, бұрылмас бұлдыр заман.

Өткен өмір белгісі — осы сыбдыр,

Көңілді күнде сындыр, әлде тындыр.

Ақыл анық байқаған қылығыңды,

Қу шыққансып қарасып босқа бұлдыр.

Күн жайылып ай болды, он екі ай — жыл,

Жыл жайылып, қартайтып қылғаны — бұл.

Сүйенген, сенген дәурен жалған болса,

Жалғаны жоқ бір тәңірім, кеңшілік қыл.

«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
2-нұсқа
Аты-жөні: _______________________________________________

Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

Ертеде хайуандар жылдың басы болуға таласыпты. Сонда жылқы:
— Адам менің күшімді пайдаланады, ақ сүтімді ішеді,мықты қылыма дейін арқан, жіп еседі. Жыл басы мен боламын, — дейді.
         Түйе:
Мен сен көтере алмайтын ауыр жүкті көтеріп, алыс жерлерге барамын. Аш болдым деп арпа, сұлы сұрамаймын. Су табылмаса, шөлде де жүре беремін. Жыл басы болу маған лайық.
  Сиыр айтады:
— Адам егін ексе, менімен егеді, сүтімді ішеді, құрт-май жасайды, жыл басы болу маған лайық.
         Қой айтады:
         -Адам қалың жүнімді алып, киіз басады,жылы киім тігеді, арқан еседі. Сүтімнен құрт-май алады.
         Ит айтады:
         — Мен болмасам, сендерді не ұрлап, не қасқыр жеп тауысар еді.
         Тауық айтады:
         — Мен болмасам, кісі ерте жұмысына бармай, ұйықтап қалар еді.
         Тышқан не айтарын білмей тұрады да, қулық ойлап, жиылғандарға айтады:
         — Бұл таластан ешнәрсе өнбес, жылды кім бұрын көрсе, сол жыл басы болсын.
         Өзгелері тышқанның сөзін қостайды. Біраздан соң тышқан жорғалап, түйенің өркешіне шығып отырады.
         Сонан соң жылды бәрінен бұрын тышқан көріп, хабар беріп, жыл басы болыпты. Түйе бойына сеніп құр қалыпты.

Мәтін мазмұнына сай ат қойыңыз. __________________________________________
[1]
Мәтіннен сын есімдерді тауып жазыңыз.
[3]
____________________________________________________________________

Берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап жазыңыз.

1. Хайуандар неге таласады?
_______________________________________________________________________[1]
2. Жылдың басы не болыпты?
_______________________________________________________________________[1]

4. Мәтін бойынша оқиғалардың ретін ажыратыңыз.
I Хайуандар жылдың басы болуға таласыпты
II. Жыл басы тышқан болады.
IІІ.Тышқан қулық ойлайды.
I, ,ІІІ, IІ
ІІІ, II, І
I,ІІІ, ІІ
[1]

Жазылым

Берілген суреттерді қолдана отырып, басқа қалада тұратын досыңызға хайуанаттар бағына жасаған саяхатыңыз туралы хат жазыңыз. Хаттың құрылымын сақтаңыз (50-55 сөз).

_____________________________________________________________________________
[8]
​

Тыңдалым.

Мәтінді тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

«Адамды адам еткен еңбек» десек, казіргі кезде еңбек адамы деп кімді бағалаймыз.

Осы орайда шығармашыл тұлғаға төмендегі сауалдарды

жолдаған едік:

Еңбек адамы дегенді қалай түсінесіз?

Менің ойымша, еңбек адамы ең алдымен, таза жұмыс істейтін адам. Өзінің табысын маңдай терімен табатын, жанын салып жұмыс істейтін адам. Ол дихан бола ма, малшы бола ма, жазушы бола ма, актер бола ма, бәрібір. Еңбек адамы кез келген салада болу керек.

— Қазіргі қазақ қаламгерлері, режиссерлері еңбек адамының образын жасады ма?

-Бүгінгі таңда театрда еңбек адамы толықтай сомдалған жок. «Еңбек адамы» десе, далада жұмыс істеп жүрген жанды көрсетуге тырысады. Бір кездері тамаша очерк жанры болған. Ол уакытта әрбір журналист еңбек адамы туралы очерк жазатын. Елге баратын, солардың еңбегін көретін. Ал қазір тарихи шығармаларға көбірек бет бұруда. Адал еңбекті насихаттайтын шығармалар жазылып, фильмдер түсірілсе жаксы болар еді.

1.Мәтіннің жанрын анықтаңыз.

А) мақала

В) әңгіме

С) сұхбат
даю 20 баллов

D) очерк
​

C ) Сен кешке кел . D ) Ол келмеді . E ) Сізді көрдім . 14.Болымсыз етістіктерді көрсетіңіз . А ) Ешкім , әлдене . В ) Оқыма , ішпе . C ) Жетінші , үш . D ) Оқыған , келген . E ) Сегіз , төртке . 15.Болымсыз етістікті белгілеңіз . А ) Көрме ашылды . B ) Көрме досыңнан . С ) Немереме беремін . D ) Белменің есігі . E ) Есіме оралды . 1.Синоним болатын катарды табыңыз . А ) Еріншек , сараң . B ) Ауыл — аймақ , ағайын . C ) Күйзелу , сүйсіну . D ) Келемеждеу . мазактау , E ) Тону , шаршау . 2.Антонимдері бар катарды белгілеңіз . А ) Ар жазасы бар жазадан ауыр . В ) Малсыз болсаң да , арсыз болма . C ) Шеберлен — олжа . шешеннен — сауға D ) Еңбек – дәулет , бедел — сәулет E ) Ағайын бір өліде , бір пріле 3.Дауысты дыбыстардың жақ қатысына қарай бөлінуін көрсетіңіз . А ) Жуан , жіңішке . B ) Жіңішке , ашык . C ) Ашык . Кысаң . D ) Еріндік , езулік . E ) Езулік , жуан . 4.Ілік септігінде тұрған зат есімді табыңыз . А ) Маңайда , B ) Клубтан . C ) Көркемөнер . D ) Мектептің E ) Сөзге , 5.Сөйлемдегі сын есімді көрсетіңіз . Әсем сабақты жақсы оқиды . А ) Әсем . B ) Сабакты . C ) Жаксы D ) Оқиды E ) Жок . 6.Жинақтық сан есімге тән журнакты көрсетіңіз . А ) -ыншы , -інші . B ) -ay . — ey C ) -тан , -тен . D ) -дай , -дей . E ) -дык — дік . 7.Жинақтық сан есімді табыңыз . A ) Үш — үштен . B ) Жиырма екі . C ) Бесеу . D ) Оннан үш . E ) Жүз , 8.Жіктеу есімдігін табыңыз . А ) Мен . B ) Сол C ) Мынау . D ) Кім ? E ) Бардык . 9. Жіктеу есімдігімен тіркесіп тұрған сөзді табыңыз . А ) Сіз келесіз . В ) Атаның баласы . C ) Қалаға бару . D ) Көзбен көру . E ) Болат келді . 10.Етістік нені білдіретінін белгілеңіз . А ) Заттың қимылын білдіреді . В ) Заттың атын білдіреді . c ) Заттың түрін білдіреді . D ) Заттың санын білдіреді . E ) Заттың көлемін білдіреді . 11.Күрделі етістікті табыңыз . А ) Алып берді . B ) Кел . C ) AilIы . D ) Жайды . E ) Kepin . 12.Дара етістікті сөйлемді көрсетіңіз . А ) Біз тыңдап отырмыз . В ) Олар келе жатыр . С ) Ол оқып отыр . D ) Мен мектептен келдім . E ) Ерік әдебиет оқып отыр . 13.Күрделі етістікті сөйлемді көрсетіңіз . А ) Арман сабақ окып отыр . B ) Балалар мектепте отыр .

Ұсынылған анықтамаға жауап болатын

нұсқаны тап.

Бұл нақты тұжырымдалған тақырып. Автордың ниетін іске асыру, ол өзінің баяндамаға деген көзқарасын, суреттелгенді бағалауын білдіреді. Басқаша айтқанда, автор не айтқысы келді.

мәтін

мәтін тұжырымы

мәтін тақырыбы

мәтін идеясы​

Сенің өлкеңде қандай жануарлар бар?

«Мені таны!»

Жануардын аты:

Жануардың тобы:

Тіршілік ететін аймағы:

Қоректену тәсілі: