Мұқағали Мақатаев. «Сағатым қайда, сағатым?» өлеңін оқып, негізгі ойды 3-4 сөйлеммен айтыңдар. Лексика-грамматикалық…

Тапсырма. «Ол кім? Бұл не?» әдісі. С.Мұратбеков «Жусан иісі» әңгімесі бойынша берілген үзінділердің кімге қатысты екенін немесе не нәрсеге байланысты айтылып жатқанын анықтандар. Ойларынды дәлелдеп, жауаптарыңды толықтырып жазыңдар. Үзінді . Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бәрі: ерлік те, ізгілік те, сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл қасиеттің барлығы да сонда болушы еді. . Оны естігенде біз — алым-жұлым киінген қара борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып, шетімізден: көк семсерді жарқ- жұрқ еткізіп, ат ойнақтатып жауға қарсы арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік өзімізді. — Мыналар шана ма! — дейтін мұрнын тыжырайтып. — Шіркін, өзінің рулі бар, алдында шамы бар ылдиға да, өрге де бірдей сырғанайтын шана болса. «Мынау алда тұрған асқар таудан күндіз құс ұшып өте алмайды, қанаты күнге күйіп қалады. Тек түнде ғана ұшып өтеді. Сондықтан да біз түнді күтуіміз керек. Түнде маған да қанат бітеді. Сен тек жығылып қалмай, көзіңді тарс жұмып, менің жалымнан мықтап ұстап этыр. Мен: «көзіңді аш!» дегенде бір-ақ аш. Сонда, мына асқар таудың арғы жағында, мұнан гөрі аласа, шошайған қоңыр тау тұрады. Ол «салғыз көзді дәудің мекені», — дейді. Ә. Мен білдім. Ей, бала, сендер кеше эшіп келдіңдер ғой, ә? Коныр сиырларын бар ғой, ә? — деді Ол кім? Бұл не?​

56. Мәтінді оқы.
Ол —
кішкентай бала. Мұнда алыстан, қаладан келді.
Жергілікті бала Кәрім дөрекі, тентек. Балалар одан
қорқады. Кінәсін айтпайды.
Кішкентай бала қорықпай, оны батыл әшкереледі.
Мен қорықпадым. Ұжым бір тентекке соққы бере ала-
ды ғой. Мені оған ұрғызып қоя ма. деді ол.
Тентек жеңілді. Кішкентай бала дұрыс істеді. Досқа
адалдықпен көмектеспей, оның кемшілігін бетіне айтпай,
адам дұрыс тәрбиеленбейді. «Ауруын жасырған өледі» дейді
халық.
Мұқан Иманжанов
• Мәтіндегі сөйлемдердің қайсысы жай сөйлем, қайсысы құрмалас
сөйлем екенін айт. Құрмалас сөйлемнің жай сөйлемнен өзгешелігін
түсіндір.
• Құрмалас сөйлемдерді теріп жаз.
осо​

3-деңгей. Мақал-мәтелдер жазып, мағынасын тусiндiрiндер және ой екпіні түсіп тұрған сөздердің астын сызындар. мақал мәтел:
(Өркенім өссін десең,
Кекшіл болма:
Кесапаты тиер еліңе.
Елім өссін десең,
Өршіл болма:
Өскеніңді өшірерсің.) пожалуйста быстрее​

С.Мұратбеков «Жусан иісі». 2-сабақ

Үзіндіде кейіпкерлердің қандай көңіл-күйі сипатталған?

Түн қараңғылығында шошақ бөрікке ұқсап қарауытып тұрған Ешкіөлмес шоқысы енді бірде жалғыз көзді әулие мекен еткен үңгір тауға ұқсап кетті. . Тұтасқан қап-қара аспан тұншықтыра салардай боп ауыл үстін тұмшалап тұр. «Апыр-ай, жалғыз көзді дәу оянып кетер ме екен» ,– деп зәре-құтымыз қалмайды.

Қуаныш, шаттық

Қорқыныш, үрей

Сағыныш, мақтаныш

Артқа

Тексеру

​

Мұж
рат лагерьден үйіне оралғанда, Ұлжан сыртқа қараса, баласы бір жаққа жүгіріп келе жатыр екен. «Бұл не?» – деп Ұлжанды таңдады. Бір кезде Мұрат тоқтап, қолын жоғары созды, сосын қайтадан түсірді, т.б. Бір кезде екі жағын танып, отыра қалып, орнынан тұрды.Ұлдың бұл әрекеті анасын әрі таң қалдырды, әрі қызықтырды. Сыртқа шығып: «Мұратжан-ау, бұл не, лагерьге қайтып келдің бе?» – деді. — деді Ұлжан. «Мен жаттығып жатырмын», — деді ол. «Ол нені білдіреді?» «Лагерьде бізді күнде таңертең жаттықтырды. Анам мұны үйде жасауға болады, бұл өте пайдалы дейді. Үнемі дене шынықтырумен айналысып, дене шынықтырумен айналысатын адамның денсаулығы жақсы болады. Ол ауырмайды. Ұлжан дөңгелек үстелде шай қайнатып отырғанда Мұрат орамал, сабын, тіс ұнтағын алып далаға шықты. Үйдің ар жағында өзен бар еді. Бақшадан келе жатып, кеудесін түгел жуған баласымен бірге Батырбай кіріп келді. Мұратжан-ау, бұл не? деді ол. Жаттығу үстіндемін», – дейді Мұрат. 2-тапсырма Мәтіннен сын есімдерді тауып жаз. ​

Помогите, по тексту нужно ответить на вопросы.
1. Мәтінің мазмұнына сай мәтінге ат қойыңыз
2. Мәтіннің идеясы айқын көрініп тұрған сөйлемдерді тауып, жаз.

Текст:
2014 жылдың басында Елбасымыз Н.Ә . Назарбаев «ХХІ ғасырдағы Қазақстанның ұлттық идеясы – «Мәңгілік ел» деп жариялады.
Қазақстанның болашағын артта қалған ғасырлар құндылығымен сабақтастырады. Жолдауда айтылған «Мәңгілік ел» идеясы Орхон- Енесей жазуларынан бастау алған. Тоныкөк тасындағы жазуда «Қасиетті еліме иелік еткендігім үшін ел де ел болды.,халық та халық болды» деген сөздер бар.
«Мәңгілік ел» идеясы дүниеге келгеннен кейін Н,Ә. Назарбаев «Қазақ елі», «Ұлы дала елі», «Нұрлы жол», «Ұлт жоспары: 100 нақты қадам» тәрізді стратегиялық , этномемлекеттік ұғым — түсініктерді елдің ішкі-сыртқы саясатына, теориясы мен практикасына енгізді.
Қазақ хандығынығ 550 жылдығын әлемге танытты. Қазақ елінің, ділінің беріктігін, жүрегінің ашықтығын көрсетті.
​

Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы. 1-сабақ

Терминдерді анықтамаларымен сәйкестендір.

Түмен

Ноян

Құрылтай

көшпелі халықтардың басқару органы, маңызды мемлекеттік мәселелерді шешу үшін билеушілердің жиналысы

моңғол әскерінің әскери-әкімшілік бөлінісі, саны он мың жауынгерден тұрды

әскери-әкімшілік бөліністің басшысы (мың, жүз) және әскери жетекші

Артқа

Тексеру

​

1 лаан үзіндіде кандай окига сез болады? 2 0кага кімдердің арасында ербіді? Аянын ен жаксы касиетi кандай едi? а Гебелесті алғаш бастаған кім? Әлімжеттік сөзін баска сөздермен 4 Кейінмерлердiн iс-әрекетін суреттейтін етістіктерді атайық. баламалап, ұғымға өз аныктамамызды ұсынайык. 6 Казіргі танда осындай әлімжеттік көрсету орын ала ма?​

2-Жаттығу

Көп нүктенің орнына екінші бағандағы етістіктің

тиістісін қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз.

Әсет фломастермен сурет…

жазады

Ақын өлең…

емдеді

Дәрігер балаларды…

салды.

Оқушы есеп…

пісті.

Пеш үстіндегі сүт…

шығарды.

ОКУШЫНЫҢ АТЫ ЖИНГ Сыныбы Тыңдалым Мәтінді мұқият тындап, темендегі тапсырмаларды орынданыз. Махамбет Өтемісулы казактын ойгiлi акыны. куйшi композиторы. отаршылдыкка карсы Исатай Тайманов бастаған кетерiлiстi (1836-1837) ұйымдастырушылардын бірі, осы кетерiлiстiн жалынды жыршысы. Махамбет халыкты патшалык, хандык екiметке карсы карулы кетеріліске шакырган алгашкы казак акыны. Махамбет өзiнiн барша болмыс касиеттерімен кешпелілер арасындагы кесем тұлгалардын бiрi. Ол өзі туып өскен өнiрдiн Камбар батыр. Ер Тарғын, Сыпыра жырау. Асан кайгы. Казтуган. Шалкиіз, Жиембет, Доспамбет сиякты бiртуар тулгаларынын өлмес мұраларын кекірегіне токып есті. Өзі өмір сүрген заманнын агымына жуйрiк, кыр сырын жетік меңгерген, көзі ашык, көкірегі ояу, білімді адам болған. Орыс. татар, араб тiлдерiн тəуір меңгерген. Мұны ол жазган хаттардан айкын ангаруға болады. Акын елендерiнiн басты каһарманы — Исатай Тайманулы. «Исатай деген агам бар>>, >, ​