C ) Сен кешке кел . D ) Ол келмеді . E ) Сізді көрдім . 14.Болымсыз етістіктерді көрсетіңіз . А ) Ешкім…

1. Қазақ тіліне тән дыбыстар саны қанша?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 15
2. Тұйық буын деген не?
A) дауыстыдан басталып дауыссызға бітеді B) дауыссыздан басталып дауыссызға бітеді C) бір ғана дауыстыдан тұрады D) дауыссыздан басталып дауыстыға бітеді E) үш дауыссыз бен бір дауыстыдан тұратын буын (қарт)
3. Қай дыбыс еріннің дөңгеленіп алға қарай созылуы арқылы жасалады?
A) а B) ө C) ы D) ә E) е
4. Еріндік, жіңішке әрі қысаң дауысты дыбыстарды табыңыз.
A) ұ B) ө C) о D) ы E) ү
5. Үнді мен қатаң дауыссыздар қатар келген сөзді табыңыз.
A) Күзде жаңбыр жиі жауады. B) Әсет базардан доп алды. C) Қыста қар қалың жауды.
D) Жаздыгүні ауылға бардық. E) Ол жазда қайтыс болды.
6. Үндестік заңына бағынбайтын қосымшасы бар сөзді табыңыз.
A) жақсылық B) балалар C) күлекеш D) көрермін E) келешек
7. Мағынасы ұқсас (синоним) емес сөздерді табыңыз.
A) атамекен, отан B) шағым, өкініш C) қария, қарт D) әдемі, көрікті E) сабырлы, төзімді
8. Мақалды табыңыз.
A) Кемедегінің жаны бір. B) Дарияның жанынан құдық қазба. C) Жері байдың елі бай. D) Әлін білмеген әлек.
E) Айдағаны – бес ешкі, ысқырығы жер жарар.
9. Антоним бола алатын тұрақты тіркесті табыңыз.
A) азар да безер болды – ат-тонын ала қашты B) көрер таңды көзімен атырды, түн ұйқысын төрт бөлді C) Ит арқасы қиянда, ит өлген жер D) ит терісін басына қаптады – басын сипады E) көз шырымын алу, көз ілу
10. Қайталама қос сөзді табыңыз.
A) төсек-орын, ес-түс B) теп-тегіс, ап-ащы C) емін-еркін, ығы-жығы D) анда-санда, оқта-текте
E) қым-қуыт, ту-талақай
11. Септеулікке қатысы жоқ септікті табыңыз.
A) Атау септігі B) Барыс септігі C) Шығыс септігі D) Жатыс септігі E) Көмектес септігі
12. Қате жазылған қатарды табыңыз.
A) пединститутқа B) Қазатомөндіріске C) ұжымшарға D) медколледжге E) ҚазМҰУға
13. Берілген емле қай сөз табына қатысты?
«-ау, -еу» жұрнағы жалғанғанда, түбірдің соңындағы «ы, і» дыбыстары түсіп қалады.
A) Үстеу B) Сын есім C) Етістік D) Сан есім E) Зат есім
14. Етістікке қатысты емес терминді табыңыз.
A) етіс B) рай C) шақ D) жақ E) шырай
15. Жалғау жалғанбайтын сөз табын табыңыз.
A) Шылау B) Етістік C) Есімдік D) Үстеу E) Зат есім
16. Өзі жалғанған заттың екеу немесе одан артық екенін білдіретін қосымшаны табыңыз.
A) тәуелдік жалғау B) септік жалғау C) жіктік жалғау D) жұрнақ E) көптік жалғау
17. Төмендегі сандардың қайсысы нақты санды білдіреді?
А) ондарда В) он шақты С) он-он бес D) он жарым Е) ондаған
18. Тәуелденген сөзге жалғанбайтын септік жалғауын табыңыз.
A) –н B) –нда C) –ты D) –дан E) –бен
19. Қайсының мағыналық түрі жетеу?
A) Сан есім B) Сын есім C) Етістік D) Есімдік E) Шылау
20. Болжалдық сан есімге жатпайтын қатарды табыңыз.
A) мыңдаған B) ондарда C) жүзге тарта D) алтыдан бері E) бес-алты
21. Есімше қай жағдайда сөйлемде баяндауыш болады?
A) зат есіммен тіркесіп немесе ілік септігінде тұрып B) барыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктерінде келіп
C) атау мен іліктен басқа септіктерде заттанып қолданылса D) көмекші есіммен, септеулік шылаулармен тіркесіп
E) жіктеліп келіп
22. Сөйлемдегі есімдік төл сөзде қалай өзгереді? Али оған келгенін айтты.
A) бізге B) оны C) сізге D) маған E) оған
23. Қай сөйлем түрі? Қорыққаны сонша – орнынан тұра алмай қалды.
A) Кезектес салалас B) Ыңғайлас салалас C) Себеп-салдар салалас D) Түсіндірмелі салалас E) Қарсылықты салалас
24. Қай сөйлем түрі? Маған шар берді, ағама доп берді.
A) Кезектес салалас B) Ыңғайлас салалас C) Себеп-салдар салалас D) Түсіндірмелі салалас E) Қарсылықты салалас
25. Берілген ереже қай сөйлем түріне қатысты?
Сөйлем соңына нүкте немесе (көтеріңкі интонациямен айтылса) леп белгісі (!) қойылады.
A) Хабарлы сөйлем B) Бұйрықты сөйлем C) Сұраулы сөйлем D) Лепті сөйлем E) Ешбіріне​

10. Дурыс құрастырылган сойлемді тап.
а) Ер катысады күресiне тек балара палуандар.
b) Ер балара қатысады күресіне тек палуандар.
c) Ep балара палуандар катысады күресiне тек.
Катысады күресiне тек ер балара палуандар.
e) Палуандар күресіне тек ер балалар қатысады.
11. Есiмдi соз тіркесін тап.
d)
а) алтын сагат
b) тұр екен
с) келiп кет
d) көйлек алды
e) кеше келдi
12. Етiстiктi сөз тіркесін тап.
а) кызыл кітап
b) ол келдi
c) сары кейлек
d) кызыл сиыр
e) ак кайын
13. Сейлемді толыктыр «Ұлттык ою-өрнекте салт-дәстүр .»
а) байка
b) байқаймын
с) байқалады
d) байкасын
е) байқаған
14. Артық сөзді тап
а) Дәріханада.
b) Түйіндеме
с) Өмірбаян.
d) Өтініш.
e) Мiнездеме.
15. Хабарлы сөйлемді тап.
a) сен жиналыска бар.
b) ол сабак окып келді.
с) кеше жаңбыр жауды ма.
d) алакай, сабак аякталды.
е) сабақ қашан басталды.
16. Артық сэзді тап.
a) сыбызғы
b) сымбатты
c) сырнай
d) дабыл
е) қобыз
17. Бiр созбен калай айтамыз «Әке, бала, немере, шобере, шопшек, немене, туажат»
a) туыстар
b) Отбасы
c) жануя
d) агайын
е) жетi ата
18. Керек сөздi кой «Нағыз жақын туыстык шегі —
а) жетi атамен
b) Ою-өрнекпен
c) сыбызғымен
d) сырнаймен
е) салт-дәстүрмен
19. Сойлем мүшесі қызметіне қарай болінеді.
5
4
3
6
7
​

1.Спортты өнердің бір түрі деуге бола ма?

2.Қандай ұлттық ойындарды білесіңдер?

3.Ұлттық ойындар арқылы адамда қандай қасиеттер қалыптасады?

Салт,сабақты етістіктер

Салт-табыс септіктегі сөзді қажет етпейтін тұратын етістіктер.

Сабақты-табыс септіктегі сөзді қажет етіп тұратын етістіктер. (кімді? нені?)

Тапсырма: Салт етістіктерді жеке,сабақты етістіктерді жеке жаз

Айтқанға көн , сабақты біл,аспанға қара,мектепке кір ,

алысқа жүгір ,мақаланы жаз ,

нәтижеге қуан, биді биле , онынан тұр

тамақты жаса,біліммен жарыс,үйге кір

жұмысты аяқта ,мақсатқа жет, сабақты баста

жерде жатыр ,ойыңды жасыр, жұмысынды тапсыр — сабақты​

1.Көп мағыналы сөзді табыңыз.Жақындаса, таудың басында жалпиған бір адам отыр. А) Жақындаса Б) Обаның С) Адам Д) Басында Е) Жалпиған 2. Ұяң дауыссызға аяқталатын сөзді көрсетіңіз.А) Қант Б) Асық С) Көрік Д) Геолог Е) Қағазбен 3.Жуан буынды сөзді табыңыз.А) ӘсемпазБ) Әуесқой С) Дәріхана Д) АдамЕ) Сәнқой4.Қысқарған сөзге айналатын сөзді белгілеңіз.А)Біріккен сөздер Б) Америка материгі С) Егеменді елД)Берекелі Қазақстан Е) Америка құрама штаттары5. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.А)Жазғы жайлауБ) Жол торабы С) Сын және сынау Д) Жұлдызы қарсы болу Е) Таза жүру 6. Тек орыс тілінен енген сөздерде ғана қолданылатын таңбаны белгілеңіз. А) ә Б) е С) щ Д) ъ Е) к 7. Бірыңғай бітеу буынды көрсетіңіз. А) Қала Б) ДалаС) Орақ Д) Қаспақ Е) Етік8. Жұрнақ жалғанған сөзді табыңыз. А) Әкеміз Б) Қасында С) Қамқоршы Д)Ауылда Е) Жақсысың 9. Жіктік жалғауында тұрған сөзді табыңыз. А) Санақ Б) Табалдырық С) Кеншінің Д) Сепкіш Е) Ауылданбыз 10. Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаны қойыңыз. А) Шұғыла. А) –ңқы Б) –лыС) –шақ Д) –ғы Е) –ы11.Қыстырма сөзді анықтаңыз. А) УҺ В) Балам С) Бәрекелді Д) Амал қанша Е) Тәйт 12. Сұраулы сөйлемді табыңыз.А)Ол бізге келмеді Б) Ол бір қызық дәурен екен С)Үйде пеш жоқ Д) Басшыларың кім Е) Пай-пай, мына аттың семізін-ай 13. Сын есімнен болып тұрған толықтауышты табыңыз.А) Білгенге жол бос. Б) Жақсылық қасындағы үшеуге кезек-кезек қарады. С) Бейсен Жомартпен кейін қайтты. Д) Ескіге жаңа өлшеуіш Е) Әсетке әлденелерді айтып жатыр.14. Күрделі сөзді көрсетіңіз. А) Биыл Б) Жаз С)Жаздай Д) Жаздық Е) Білім 15.Реттік сан есімді табыңыз. А) Бесеу Б)ЖиырмадайС)Жүз он екінші Д)Елу-алпыс Е)Төрттен бір16. Одағайды белгілеңіз. А)Найзағай жарқ етті. Б) Әке, айтқаныңыз дұрыс екен. С) Аһ, дүние-ай, өтеріңді білдім бе? Д)Қорыта айтсақ, олардікі дұрыс.Е) Меніңше, ертең келерміз.17. Үтірдің қойылусебебін табыңыз. Оқып білім ал, бөбек! А) Бірыңғай мүшелер В) Одағай С) Қыстырма сөздер Д) Оңашаланған айқындауыш Е) Қаратпа сөз18. Ыңғайлас салаласты табыңыз. А) Олар көктемде еш босамайды. В) Жаңбыр жауды да, от өшті. С) Біздің сынып кең. Д) Ол біресе далаға шықты, біресе үйге кірді. Е) Түнде күзетші ұйықтап қалғандықтан, қалың жылқы егіске түсіп кетті. 19. Күрделі анықтауышты табыңыз.А) Аласалау үйден түтін шығып жатыр. В) Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен.С) Біраздан кейін іштен қара торы жігіт шықты. Д) Далада кішкентай балалар ойнап жүр.Е) Шалғай ауылдарда жарық сөніп қалды. 20. Жалаң сөйлемді көрсетіңіз.А) Талай сырды ақтырды. В)Мен елдің елшісімін. С)Рахмет күлді.Д) Біздің замандасымызқандай екен?Е) Қазақстанның осынысы ұнайды.

СРОЧНО НАДО

1.Етістік райларының неше түрі бар?
и) 5
к) 2
л) 3
м) 4
2.Бұйрық райдың аудармасы?
и) Желательное наклонение
к) Изявительное наклонение
л) Условное наклонение
м) Повелительное наклонение
3.Қалау райдың аудармасы?
и) Желательное наклонение
к) Изявительное наклонение
л) Условное наклонение
м) Повелительное наклонение
4.Ашық райдың анықтамасын тап.
и) Іс-қимылдың қай шақта орындалғанын білдіреді.
к) Іс – қимылдың бұйыру, талап ету, өтіну ретінде
айтылу мағынасын білдіреді.
л) Іс-қимылдың орындалу-орындалмау шартын
білдіреді.
м) Іс-қимылды орындаушының қалауын, тілегін, ниетін
білдіреді.
5. «Ол айтсын» бұл сөйлемде етістік қай райда тұр?
и) Шартты рай
к) Ашық рай
л) Бұйрық рай
м) Қалау рай
6. «Менің сабақ оқығым келеді» бұл сөйлемде етістік қай райда
тұр?
и) Шартты рай
к) Ашық рай​

116

Түбір сөзді табыңыз.

A)

Жақсылық

B)

Жаңбырлы

C)

Көмектес

D)

Жақын

E)

Бүгінгі

117

Шартты райлы тіркесті табыңыз.

A)

Барғым келеді.

B)

Барып қайт.

C)

Барып қойды.

D)

Бара салшы.

E)

Бүгін барсаң.

118

Қарсылықты мәндегі жалғаулық шылауды табыңыз.

A)

Бірақ

B)

Немесе

C)

Өйткені

D)

Сондықтан

E)

Біресе

119

Қыстырма сөзді табыңыз. Шынында, ол аса талантты әрі іскер адам.

A)

Шынында

B)

Талантты

C)

Іскер

D)

Адам

E)

Ол

120

Өткен шақта тұрған етістікті табыңыз.

A)

Балмұздақ сатып жатыр.

B)

Балмұздақ сатады.

C)

Балмұздақ сатты.

D)

Балмұздақ сатпақшы.

E)

Балмұздақ сатар.

121

Сан есімнің сұрақтарын табыңыз.

A)

Қандай? Қай?

B)

Қайда? Қашан?

C)

Кім? Не?

D)

Қанша? Неше?

E)

Кімге? Неге?

122

«Ерте» сөзінің антонимін табыңыз.

A)

Кеше

B)

Ертең

C)

Таңертең

D)

Кешке

E)

Кеш

123

Дауыссыз дыбыстың анықтамасын табыңыз.

A)

Өкпеден шыққан ауа кедергіге ұшырап, салдыр пайда болады.

B)

Ауа өкпеден кедергіссіз шығады.

C)

Тіл кейін тартылып, үсті дөңестенеді.

D)

Жақтың кең ашылуы арқылы жасалады.

E)

Тіл ілгері созылып, жіңішкеледі.

124

Буын үндестігіне бағынбай тұрған сөздерді табыңыз.

A)

Ынтымақ, бірлік

B)

Құлагер, емхана

C)

Данышпан, кемеңгер

D)

Батыр, күшті

E)

Қалам, дәптер

СРОЧНО!

Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Қозы Көрпеш пен Баян сұлу аңызының ел аузында бірнеше нұсқасы жүр. Соның бірі әйгілі аңызды былайша өрбітеді:

Ноғайлы жұртында Қарабай мен Сарыбай есімді екі бай болыпты. Кішкентайынан бірге өсіп, дос болған Сарыбай мен Қарабай әлі дүниеге келмеген балаларын атастырып қояды. Ұлы дүниеге келмей жатып Сарыбай аңшылықта қайтыс болады. Қарабай сөзінде тұрмай: «Қызымды жетім ұлға бермеймін», — деп, Өлеңтінің аяғын өрлей Аягөзге көшеді.Аягөзге барған соң ноғайлының биі Сұлтанғазы Қарабайдың ауылын ерулікке шақырады. Сонда Шашақ байдың баласы Қодар Баянға ғашық болады. Алайда, атастырылған Қозы мен Баян ер жете бір-біріне ғашық болады. Қодар өте қанішер, әрі зұлым адам екен. Екеуара шайқаста бірінші болып Қозының басы кетеді. Сүйіктісінен айрылған Баян кек алуды ұйымдастырады. Ол Қодарды алдап, егер ол құдық қазып берсе, оған тұрмысқа шығамын дейді. Қодар Баянның шашынан ұстап алып, құдықты терең етіп қаза бастайды. Құдық тереңдей бергенде, Баян шашын кесіп жіберіп, Қодарды құдыққа батырып, өлтіреді. Ал өзі өз-өзін қылыштап, бақилыққа аттанады.

Мәңгілік махаббаттың символы болған қос ғашықты Аягөз жерінде арулап көмген халық, мәңгілік махаббаттың белгісі ретінде осы мазарды салған екен.

1)Шығарманың жанрын анықтаңыз

А)әңгіме

В) ертегі

С) аңыз

Д)повесть

2)Мәтіннің негізгі тақырыбын табыңыз

А) Қодардың батырлығы

В) Қос ғашықтың махаббаты

С) Уәдеге берік болуға үйрету

Д) Қозының өмір жолы

3)Баян дұшпаннан кегін алған жерді тауып жазыңыз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________

4)Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз.

Қарабай мен Сарыбай қандай келісімге келеді?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

5)Қодар қандай адам?

______________________________________________________________________________________________________________________________________

Тыңдалым

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Прочитайте внимательно текст и выполните следующие задания

Өзіңді-өзің алдама, Уақытты салма саудаға. Жиырма төрт сағат берді Балаға, кемпір-шалға да.

Өткізе бермей жай ғана, Уақытты жарат пайдаңа. Жиырма төрт сағат – тең уақыт Берілген кедей-байға да.

Уақытты жарат пайдаңа, Қолыңды босқа байлама. Жиырма төрт сағат ─ сенде де, Жиырма төрт сағат ─ байдада.

Уақытың, ақшаң, табысың, Жұмсалар бәрі тән үшін.

Ішесің, жейсің, кетеді, Барлығы қарын қамы үшін.

Ойлама бәрін білем деп, Шалқып та тасып жүрем деп. Уақытың – алтын қазынаң, Жұмсауың керек үнемдеп.

Айбының асып тұрса да, Байлығың тасып тұрса да, Уақытың – ақшаң қолдағы, Ақшаңды босқа жұмсама.

Жас болып мәңгі жүрмейсің, Мәңгілік өмір сүрмейсің.

Үнемдеп жұмса уақытты, Бітеді ол қашан білмейсің.

Минуттыәрбірбағала, Секундтыәрбірсарала. Уақыттықайдажұмсадың, Есептеп, үйретбалаңа.

Уақыт-ай, уақыт, зырлайды, Артынамойнынбұрмайды. Кешіксең, бітті, олсені,

Бір секунд күтіптұрмайды.

Өмірінойлапталайдың, Тарихынзерттепқараймын. Біркүнібосқаөтпепті, Яссауи, Шоқан, Абайдың.

Өмірдіңмәнінұғып ал, Білім ал, бәрінбіліп ал. Қадірінбілгенуақыттың, Қазақтаншыққанұлылар.

Неге біз осы, неге біз, Ұмытып кете береміз! Денсаулық пенен уақыттың, Қадірінбілмейкелеміз.

1. Өлеңніңидеясынанықтаңыз (Определите идею стихотворения)

2. . А) өмірқұндылықтары

В) уақыттыңқадірі

С) ұлыадамдарғаеліктеу

D)мәңгілік өмір

скоРЕЕЕЕЕЕЙ!

1.Тасымалдауға келмейтін сөзді анықтаңыз.
1. Пырақ.
2. Құрақ.
3. Орта.
4. Орақ.
5. Жырақ.
2. Қазақ тіліне тән дыбыстардың санын анықтаңыз.
1. 7. 2. 5. 3. 8. 4. 9. 5. 6.
3.Тура мағыналы сөзді табыңыз.
1.Құлақ етін жеді.
2.Құлағым ауырып жүр.
3.Құлақ салды.
4.Ақпа құлаққа айтсаң, ағып кетеді.
5.Баспасөз – қоғамның құлағы, тілі.

4. Қазақстанда ауа температурасы 1936жыл мен салыстырғанда 2005 жылы қайткен?
1. Төмендеген
2. Сол қалпында
3. Жоғарлаған
4. Өзгермеген
5. Қатесіз жазылған сөйлемді анықта.
1. Қазақстанның климаты бен табиғаті әр алуан
2 Еліміздің 75% аумағи экологиялік өзгеріске үшіраған
3. Абай жас ұрпаққа көп көңіл бөлді.
4. Табысты адамтар таңертең ерте тұрамын.

6. Сілтеу есімдігінің тәуелденген түрін көрсетіңіз.
1.Олар, менмін.
2.Кетір, оқыт.
3.Ақшыл, сенсің.
4.Соныңыз, мынауыңыз.
5.Оған, маған.
7. Көмекші есімді табыңыз.
1.Ауылдың жаны терең сай.
2.Түркі қалаларында сауда-саттық пен қол өнері дамыған.
3.Бір жарлы шал есегіне мініп, жол жүріп келе жатыпты.
4.Қасымның үйі таудағы отарда тұратын.
5.Ертең ол Қарқаралы қаласына жүрмек.

8.Ұяң дауыссыздан басталған қатарды табыңыз.
1.Түйменің инесіз күні жоқ.
2.Жол азабы – көр азабы.
3.Шам жарығы түбіне түспейді.
4.Ерінген екі істейді.
5.Әділдікке жығылмайтын адам жоқ.
9. Жіктік жалғауының екінші жағында тұрған зат есімді табыңыз.
1.Жиенсің.
2.Студентпіз.
3.Баласын.
4.Келгенбіз.
5.Адаммын.
10.Қатаңға аяқталған сөздердің соңғы дыбысын өзгертетін қосымшаны табыңыз.
1.Көптік жалғауы.
2Тәуелдік жалғауы.
3.Септік жалғауы.
4.Жіктік жалғауы.
5.Сөз тудыратын жұрнақтар.
11. «Қоян» сөзінің құрамында қанша дыбыс, қанша әріп барын анықтаңыз.
1. 5 дыбыс, 4 әріп.
2. 5 дыбыс, 5 әріп.
3. 4 дыбыс, 4 әріп.
4. 4 дыбыс, 5 әріп.
5. 6 дыбыс, 4 әріп.
12. «Ы» дыбысына тән сипаттаманы табыңыз.
1. Жіңішке, еріндік, қысаң.
2. Жуан, езулік, қысаң.
3. Жуан, езулік, ашық.
4. Жіңішке, езулік, қысаң.
5. Жуан, еріндік, ашық.
​

1.Фонетика деген не?
а) дыбыс ә) лексика б) жіктеу

2. Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар?
а) 3 ә)5 б)9

3.Қазақ әліпбиінде неше әріп бар?
а) 32 ә) 42 б) 44

4. Отбасы мүшелерін көрсет
а) әже, шәй, әке ә) әке, ата, ана б) ана, нан, аға

5. «Балдырған» сөзінде неше буын бар?
а) 2 ә) 3 б)4

6. Мағыналары бірдей сөздерді .дейміз
а) омоним ә) синоним б) антоним

7. Мақалды аяқта:
«Мектеп-кеме,
Білім-.»
а) теңіз ә) көл б)мол

8.Оқу құралдарын көрсет
а) доп, күнделік ә) қалам, кітап б)күнделік, гүл

9.Антоним сөздерді көрсет
А) мектеп, сабақ ә) үлкен, кіші б) ата, әже

10.Күз айларын ата:
а) наурыз, сәуір, мамыр ә)желтоқсан, қаңтар, ақпан б) қыркүйек, қазан, қараша

11.Дұрыс жауабын тап: Досымның мінезі.
а) ұзын ә)əдемі б) сыпайы

12.Зат есімнің сұрақтары
а) неше, қанша ? ә) кім, не? б) қандай, қайда?

13.Азық-түлік дүкенінде не сатылады?
а) киімдер ә) нан, сүт б) тоқаш, қарындаш

14.Көмектес септігінің сұрақтары:
а) кімді, нені ә) кімнің? ненің?6) кіммен? немен?

15.Қала деген сөзге көптік жалғауын жалға
а) дар ә) лар б)дер