Үстелге келуін Бу re бірге турға K калс: киім айте бола Бір: өмі Баяғыда бір етікші болыпты. Обден кедейленіп,…

сөйлемді талдау

Ол бұрын ауылда киетін қос етек көйлек, оқалы қамзол, асыл тасты биік сәукелесін тастап, қала сəніне, оның ішінде татар қыз-келіншектерінің киім үлгісіне қарай бейімделе бастаған. Үстіне қос етекті торғын көйлек, кестелі қызыл қатипа қамзол, басына асыл тастары шам нұрына шағылған, ақ жібек кіреукелі, биік сәукеле киген Айжан көзге оқшау көрінеді. Аппақ шатырдай кимешек-шаршысына қылау түспейтін, қызыл күрең қaтипа камзолының екі өңірінде қапсырмалы күміс түймелер үймелеген, екі қолының салалы саусақ- тары алтын жүзіктерге толы Ажардың қазіргі сәні де жұрттан өзгеше. Деме- жанның үстінде қасқыр ішік, түлкі тымақ, саптама етігі бар. Көкжал Барақ күпісін жамылып, қорылдаған қалпы дүниені басына көшіріп жатыр.

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, мәтін мазмұнына сай берілген дұрыс ақпараттарды
ажыратыңыз. Определите правильность информации по содержанию текста.
Ерте, ерте, ертеде бір жыл үш жүз алпыс бес күн бойына тырс етіп жаңбыр тамбапты. Жер
бетіндегі мәуелеп өскен ағаш та, құлпырған әсем гүлдер, жайқалып тұрған өсімдіктердің
жапырақтары шыжыған ыстықтың салдарынан сарғайып солыпты. Бұдан былайғы жерде тірі
жүрудің қиындығын білген құстар су табудың амалын қарастыру үшін көп болып жиналып кеңес
құрыпты. Сонда құстың бірі:
— Теңіз жағалауына барсақ кеберсіген тұмсығымыздың суға тиюі сөзсіз ғой, бірақ ол тым алыс,
енді не істесе болар екен, депті. Ақ тырна:
Оның шарасы жеңіл! Теңіз жағалауынан шоқып бір арық алсақ, судың өзі ағып келеді,
депті.
Құстар бұл ақылды жөн көріп, теңіз жағалауына арық алуға бармақшы болыпты. Тек бір торғай
ғана жаным қиналмасын деп төбе жағын аппақ қып бояп алыпты да құстарға:
Қылшылдаған жас емес, қырқылжыңның бірімін, басым да ағарды!
Бұл жұмысқа қайтып ат салыспақпын? депті.
Құстар оған қалсаң қал дегеннен басқа ештеңе айта алмапты.
Сөйтіп құстар теңіз жағасынан тұмсықтарымен шоқып арық алуға жапа-тармағай аттаныпты.
Олардың шоки-шоки тұмсықтары қанап кетіпті. Шыжыған ыстық күн қанаттарын күйдірермен
болыпты. Олар ыстықтан пысынап өлуге айналғанда ғана суы бар салқын жерге барып, аз
тыныстап алып, жұмыстарын қайта жалғастырады екен. Олар сөйтіп жеті күн-жеті түн жапалы
шайқас жасап, теңіз жағасынан арық тартып келіпті. Су ағып өткен алқап жасыл түске еніп, гүл-Выпиши из текста пять ключевых слов пожалуйста помогите срочно ​

2. Мәтіннен 5 зат есімді, 5 сын есімді тауып, құрамына, мағынасына қарай талда. 1-мәтін Қиял құдіреті Қиял дегеніміз – өте ғажайып дүние. Алланың адамға беретін негізгі байлығының бірі осы қиялдай білу қасиеті. Ғалымдардың пікірінше, қиялдай білу қасиеті басқа жан- жануарларға дарытылмаған. Қазіргі біз бастан кешіріп отырған заман – адамзаттың қиялы мен бүгінгі өмір шындығы әбден астасқан заман. Кезінде ұшқыш кілемді арман еткен адам баласы қазір дыбыс жылдамдығымен бірдей жүйтки алатын ұшақтарға мініп алып, Жердің бір шетінен екінші шетіне санаулы сағаттарда жете алатындай мүмкіндікке ие болды. Адамның қиял әлемі соншалықты кең болса, оның ойы да қыран құстай неғұрлым алыстарға самғап ұша алады. Демек бүгінгідей бәсекелестік өріс алып отырған заманда, жаңа туған жас нәрестенің бойына қиялдай білу қасиетін молынан дарытуға ұмтылу әрбір ата-ананың парызы. Оның ең басты шарттарының бірі — оған ертегі айту деп түсінеміз. Әрине сәби қиялын дамытуда қазіргі мультфильмдердің де маңызы зор екендігі анық. Бірақ бұл дайын өнім. Кейіпкерлерінің түр-келбетін, барлық заттарды бейнелі түрде көз алдыңа алып келеді. Сондықтан оның балаларды қызықтырушылық рөлі зор. Бірақ бәрібір ертегіге жетпейді. Себебі ертегі тыңдаған сәбилер ондағы кейіпкерлердің бейнелі образдарын қиялдау арқылы ездері сомдауға мәжбүр болады. Демек соби үшін мультфильмге қарағанда ертегінің пайдасы молырақ. Бұл сәби қиялын кеңейтумен қатар ойлануға, ми жасушаларының барынша жұмыс істеуіне әсер етеді. Басқалай айтқанда, дүниедегі ең кереметтің бәрі қиял туындысы болып табылады. Зат есім Дара күрделі деректі дерексіз жалқы — жалпы Сын есім Дара күрделі сапали Қ қатыстық акылым Тапсырма 1. Мәтінді оқып, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін көрсетіп,​

Постердің ерекшелігіне сәйкес келетін нұсқаларды белгілеп шық.
Таныстыру мақсатында көркем безендірілген үлкен көлемді плакат
Мәселені анықтауға емес, көп жағдайда мәселені шешуге бағытталады
Бір топ қорғағанда басқа топтар кері байланыс беруге дайындалып, тыңдап отырады
Мәтін мазмұнын қайталамай, өзіндік ой, пікір, ұстаным көрсетіледі
Қорғау кезінде постерге жазылғандар оқылмай, оларға тек комментарий беріледі
Барлық жауабы дұрыс
Топтағы әр оқушының үлесі көрініс табады​

Він атқарады. 4-тапсырма. Мысал келтіріңдер. 1. Есімше барыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктерінің бірінде тұрып немесе шылау сөздермен тіркесіп, пысықтауыш қызметін де tet 2. Есімше жіктеліп келіп сөйлемнің баяндауышы қызметін ат- . Есімше зат есіммен тіркесіп келіп немесе ілік септікте тұрып анықтауыш қызметін атқарады. 4. Есімше атау септікте тұрып бастауыш қызметін атқарады. 5. Есімше атау мен іліктен басқа септіктердің бірінде тұрып Толықтауыш қызметін де атқарады. қарадыпомогите.​

Тапсырма 1. Мәтінді оқып, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін көрсетіп, кестені толтырыңыз. [5] Жаяу жүргіншілерге жолды кесіп өтуге арналған нұсқаулық 1. Екі көшенің қиылысқан әрі «Өтетін жер» деп жазылған түсті, асфальтта сызылған жалпақ ақ жолақтары бар жерде, қарсы алдындағы бағдаршамның жасыл шамы жанған кезде ғана көшеден өтуге болады. 2. Жүріп келе жатқан машиналардың алдынан өтіп кетемін деуші болма, ол тоқтағанша, не өтіп кеткенше күте тұр. 3. Көшеден өтерде алдымен сол жағыңа, көшенің орта тұсына жеткенде оң жағына қара. Егер машина келе жатса, өтіп кеткенше сол орнында, ақ жолақ сызылған тұста күте тұр. 4. Көше қиылыстарында бағдаршамда жасыл шам жанған кезде не болмаса өтіңіздер деген сөз көрінгенде ғана көшені кесіп өтуге болады. 5. Аялдамада тұрғанда автомобиль, автобус, троллейбустың тек ары жағынан айналып ет, сонда сен оның соңында келе жатқан машинаны дәл уақытында көре аласың 6. Жолдың арғы бетіне тек бағдаршам тұрған немесе жаяу жүргінші өтетін жерден өт. 7. Тек қана бағдаршамның жасыл түсі жанғанда ғана жолдан өт. Мәтін не туралы? Құрылымы Қалай рәсімделген? Жанры және жанрлық ерекшелігі неде?​

Үзіндідегі көп нүктенің орнына тиісті
сөзді қой.

Біреуі – білсем екен демеклік. Не көрсе соған
талпынып, жалтыр-жұлтыр еткен болса, оған
қызығып, аузына салып, дәмін татып қарап,
тамағына, бетіне басып қарап, сырнай-
керней болса, дауысына ұмтылып, онан
ержетіңкірегенде ит үрсе де, мал шуласа да,
біреу күлсе де, біреу жыласа да тұра жүгіріп,
«ол немене?», «бұл немене?» деп, «Ол неге
үйтеді?», «бұл неге бүйтеді?» деп, көзі көрген,
құлағы естігеннің бәрін сұрап, тыныштық
көрмейді. Мұның бәрі –*******
құмары.​

1 из 1

1-тапсырма

Шығармадан келтірілген үзінділерді пайдалана отырып, автордың бейнесін (негізгі ойын, көзқарасын) анықтаңыз.

Асан қайғының (автор бейнесі) жерге айтқан сыны арқылы жердің қандай қасиеттері туралы айтқанын анықтаңыз.  

Асан қайғының сыны

Қандай қасиеттер туралы айтады?

Автор қандай адам?

Түркістанның қасында ескі қорған қала Сауранды көргенде: «Әттеген-ай, қорғанды ай тақырдың бетіне, Шөлістанның өтіне салған екен. Сарқырап аққан суы жоқ, жайқалып тұрған нуы жоқ, түбі тұрақты қала бола алмас», — деген екен.

Баянауыл тауын көргенде: «Баянға жаймай, қой семірмес», — деп, Асан қазіргі Баянауылды өзіне жайлау етіпті.

Жетісуды көргенде: «Мынау Жетісудың ағашының басы сайын жеміс екен, шаруаға жақсы қоныс екен», — депті.

Ақмешіт (қазіргі Қызылорда) тұсындағы Сыр өлкесін көргенде: «Ей, Ақмешіт, жерің шаң екен, суың жар екен, әр бұтаның түбінде кесек етің бар екен! Елің жұтамас, малыңның көзіне сақ бол!» — депті.

Қарсақбай аймағын көргенде: «Айналаң жапан түз екен,тауыңның асты жез екен, екі тауың ел біткенді шақырар, басыңа байлық қонар, жұртың ашықпас!» — деп жүріп кетіпті.

​

Домбыра аспабы қалай пайда болды? Сөйлемдерді оқиға ретімен орналастыр. Бірде сәті түсіп, бір маралды атып алыпты да, ішек қарынын түгелдей дерлік алып тастапты. Ақсақал бір жөткірініп алып керімсал дауысымен әріден бір әңгімені бастайды. Ертеде бір аңшы жігіт болыпты. Ызыңдаған дыбыс сол ішектен шығып тұрғандығын аңғарады. Аңшы жігіт биік таудағы қалың қарағай арасындағы аңдарды аулап өмір сүріпті. Арада айлар өткенде аңшы жігіт аң атуға ең ұрымтал жер осы еді ғой деп баяғы теңбіл маралды атқан жерге келсе, құлағына ызыңдаған бір дауыс шалынады. Содан тартып көрсе, шынында да қос ішекке тіл біткендей сұңқылдап қоя беріпті. Ішекті үйге алып келіпті де, бір ағашты ойып соған қос ішекті тағад

​

«Бүгінгі күннің батырлары – тілі мен ділін білетін, елі мен жерін сүйетін жастар» деген пікірмен келісесіз бе? Келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп, эссе жазыңыз. Эссе құрылымы мен дамуын сақтаңыз. Көлемі — 120-140 сөз. Жазылу мәтінінде одағай, қыстырма сөздерді қолданыңыз.
Эссе жазу барысында ұсыныстарды ескеріңіз!
Алдымен тақырыпқа топтастыру жасап алыңыз.
Тақырыптан ауытқымас үшін жүйелі жоспар құрыңыз;
Сөз санын да жоспарлаңыз;
Нақты аргументтер келтіріңіз;
Келісу/келіспеу себептерін көрсетіңіз;
Эссе шаблонын сақтап, сауатты жазыңыз!
 
 
​