1. Мәтінді оқып, тапсырмаларды орынданыз. ЕЛБАСЫ ТУРАЛЫ ЕСТЕЛІКТЕР Николай Литошка, Елбасының 1958 жылдан…

Бозторғай Мәтін оқы. Тапсырманы орында. Бозторғай — жыл құсы. Ол Қазақстанның шөлді даласынан басқа аумағында кеңінен тараған. Қазақстанда олардың бірнеше түрі өмір сүреді екен. Әдетте, түсі бозғылт, көбінесе мекендеген жерінің түсіне қарай өзгеріп отырады. Бозторғай балапандарының денесін, әсіресе, жонын қалың мамық жапқан. Олар қыстау үшін күзде оңтүстіктегі жылы аймақтарға ұшып кетеді, себебі, оңтүстік аудандарда қыс жылы. Біріншіден, бозторғайлар өсімдік дәнімен және жәндіктермен қоректенеді. Екіншіден, арамшөптердің де дәнін жеп, ауыл шаруашылығына пайдасын тигізеді. Мәтінде қай мәлімет айтылған жоқ? Мәтіннің қай түрге жататынын анықта.​ УМОЛЯЮЮЮЮЮ БЫСТРЕЕЕ! ДАЮ 10 БЫЛЛОВ

арналған тапсырмалар
Астана — әсем қала
Осыдан 15 жыл бұрын Астананы көшіру идеясы іске асты. Тарихқа үңілсек, бұл идея
бұрын да көтерілген. Айталық, Әлихан Бөкейхановтың «Григорий Николаевич Потанин» атты
мақаласындағы «Қазақты автономия қылсақ, Қараөткел — Алаштың ортасы, сонда университет салып,
қазақтың ұл-қызын оқытсақ, «Қозы Көрпеш — Баянды» шығарған Шоқан, Абай, Ахмет, Міржақыпты
тапқан қазақтың кім екенін Еуропа сонда білер еді-ау» деген сөздерді еске түсірейікші. Өкінішке орай,
ол кезде қалыптасқан саяси ахуал Алаш жұртын Қараөткелге (қазіргі Астана) шоғырландыруға
мүмкіндік бермеді. Ол мүмкіндік өткен ғасырдың соңындағы азаттықпен бірге келді. Қазақ тарихының
жаңа беттері ашылды.
Тәуелсіз мемлекет құру және оның жаңа астанасын таңдау бақыты Мемлекет басшысы Нұрсұлтан
Әбішұлы Назарбаевқа бұйырды. Өзінің төлтумасына балаған Астана қаласы туралы толғауын Елбасы:
«Жаңа астанаға көшу және оны салу туралы ой менде ертеректе, сонау алыстағы 1992 жылы туған еді,
бірақ мен ол кезде мұны аузымнан шығармадым, өйткені Қазақстанның экономикасы ойлағанды іске
асыруға мүмкіндік бермеді», — дей келіп, 1992 жылы, Қазақстанның Президенттігіне бүкіл халық болып
сайлағаннан кейін, мен Ақмолаға келдім. Есілден көлденең тартылған ескі көпірдің ортасында тұрып,
өзенге карадым. Маған қаланың ортасында ағып өзен жатқан болса, қашан да сол ұнайтын. Өзен қалаға
ерекше бір көрік береді мәртебесін көтереді. Мысалы, бізде Жайықтың бойында Атырау,
Сырдарияның бойында Қызылорда, Тобылдың бойында Қостанай, Ертістің бойында Семей мен Кереку
орналаскан. Ал әлемде қаншама Астаналар ылғи өзен жағасына салынған. Санкт-Петербург — Невада,
Мәскеу — өзі аттас өзенде, Париж — Сенада, Лондон — Темзада тұр. Оның үстіне Ақмола Қазақстан мен
бүкіл Еуразияның орталыгына орналасқан» — деп жеткізді.
Деректерге көз салсак, Арқа төсіне көшіп келген жылдары Астанадағы тұрғындар саны 290
мыңдай болған. Ал қазіргі есеп үш еселенді. 800 мыңға жуықтады. Ішкі көші-қон есебінен бас
каламызға қоныс ауыстырғандар саны 1999 жылдан бастап қарқын алды. Сол жылдары еліміздің
түкпір-түкпірінен Елордаға 62 мыңға жуық адам көшіп келген. Биылдың өзінде Астанаға 40 мыңнан
астам адам табан тіреті.
(Астан қаласының жаңа атауы — Нұр-Сұлттан қаласы)
1 тапсырма Мәтінге талдау жасаңыз:
• Тақырыбы 16/
Мазмұны не туралы? 26/
Мәтіннен термин сөздерді теріп жаз 26/
3
2 тапсырма Мәтінді құрылымдық бөліктерге бөле отырып, жоспар құрыңыз. Әр бөлімге атау беріңіз.
1) Кіріспе бөлім
2) Негізгі бөлім
3) Қорытынды бөлім
Л6/
16/
Л6/
3 — тапсырма Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың Ақмола қаласын Қазақстанның астанасы етіп таңдап
алуының себебі неде? Сұрақтың жауабын 3-4 сойлеммен жаз. /36/​

«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
2-нұсқа
Аты-жөні: _______________________________________________

Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

Ертеде хайуандар жылдың басы болуға таласыпты. Сонда жылқы:
— Адам менің күшімді пайдаланады, ақ сүтімді ішеді,мықты қылыма дейін арқан, жіп еседі. Жыл басы мен боламын, — дейді.
         Түйе:
Мен сен көтере алмайтын ауыр жүкті көтеріп, алыс жерлерге барамын. Аш болдым деп арпа, сұлы сұрамаймын. Су табылмаса, шөлде де жүре беремін. Жыл басы болу маған лайық.
  Сиыр айтады:
— Адам егін ексе, менімен егеді, сүтімді ішеді, құрт-май жасайды, жыл басы болу маған лайық.
         Қой айтады:
         -Адам қалың жүнімді алып, киіз басады,жылы киім тігеді, арқан еседі. Сүтімнен құрт-май алады.
         Ит айтады:
         — Мен болмасам, сендерді не ұрлап, не қасқыр жеп тауысар еді.
         Тауық айтады:
         — Мен болмасам, кісі ерте жұмысына бармай, ұйықтап қалар еді.
         Тышқан не айтарын білмей тұрады да, қулық ойлап, жиылғандарға айтады:
         — Бұл таластан ешнәрсе өнбес, жылды кім бұрын көрсе, сол жыл басы болсын.
         Өзгелері тышқанның сөзін қостайды. Біраздан соң тышқан жорғалап, түйенің өркешіне шығып отырады.
         Сонан соң жылды бәрінен бұрын тышқан көріп, хабар беріп, жыл басы болыпты. Түйе бойына сеніп құр қалыпты.

Мәтін мазмұнына сай ат қойыңыз. __________________________________________
[1]
Мәтіннен сын есімдерді тауып жазыңыз.
[3]
____________________________________________________________________

Берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап жазыңыз.

1. Хайуандар неге таласады?
_______________________________________________________________________[1]
2. Жылдың басы не болыпты?
_______________________________________________________________________[1]

4. Мәтін бойынша оқиғалардың ретін ажыратыңыз.
I Хайуандар жылдың басы болуға таласыпты
II. Жыл басы тышқан болады.
IІІ.Тышқан қулық ойлайды.
I, ,ІІІ, IІ
ІІІ, II, І
I,ІІІ, ІІ
[1]

Жазылым

Берілген суреттерді қолдана отырып, басқа қалада тұратын досыңызға хайуанаттар бағына жасаған саяхатыңыз туралы хат жазыңыз. Хаттың құрылымын сақтаңыз (50-55 сөз).

_____________________________________________________________________________
[8]
​

Сақтардың Қазақстан аумағындағы ғана емес, Еуразия құрлығындағы ең көне мемлекеттігінің (б.з.д. VIII ғ.) жәдігерлері. Шілікті даласында зерттелді. Ұзын саны 200-ден астам сақ-үйсін мәдениетінің ескерткіштері табылған бұл жазықта сақ патшаларының қырықтан астам обасы бар. Соңғы кезде үш ірі патшаның обасы зерттелді. «Бәйгетөбе» деп аталатын обадан алтын киіммен жерленген ертедегі сақ патшасының мүрдесі ашылды. Оба ерте заманда-ақ тоналып кеткен екен. Тоналғаннан қалған алтын түймелер, қаптырма әшекейлер мен зергерлік бұйымдар саны 4000-нан асады.
ПЕРЕВИДИТЕ ПОЖАЛУЙСТА, СРОЧНО! ​

Оқылым тапсырмалары 1. Әңгіменің негізгі идеясын үш сөйлеммен тұжырымдап, ойымызды мақал- мәтелдермен түйіндейік. 2. Үргеніш, Қоқан, жортуыл, арық қазу сөздерін түсініп, синонимдерімен алмастырып сөйлем құрап жазайық. 3. Сейітқұлдың мақсатына жету жолындағы әрекеттерін мәтін бойынша ретімен баяндайық. Үлгі: а) Қолына кетпен алып, отыз үйлі кедейіне де кетпен беріп, жер тегістеп, егін егуге кірісті. ә) . 5 6) . . .; в) . . 4. Әңгіме бойынша өз жұбымызбен «Неге?», «Не үшін?», «Қалай?» және т.б. сұрақтар қою арқылы сұхбат жасайық. 5. Оқиға өткен жерлерді картадан көрсетейік. Қазір ол жердегі адамдар немен айналысады?

помогите срочно даю 50 баллов​

ТАПСЫРМА:Бос орынға қарамен берілген сөздерді тиісті орнына қойыңыз. Асты сызылған -сөздердің қолданылу ерекшелігін назар аударыңыз.

Мен, сіздердің, біз, осы, менің, біздің, оларды, оның, олар

Құрметті соғыс ардагерлері!

. Қазақстан елінің жас өренімін! Бүгінде Қазақстанда көптеген ұлттардың өкілдері тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Бір кезде сұрапыл соғыс . адамдарды қазақ жеріне әкеліп, бір шаңырақтың астында өмір сүруге мәжбүр етті. Бауырмал қазақ халқы . құшақ жая қарсы алып, мейрімділік танытты.

Мен жуырда Зигфрид есімді бала туралы шығарма оқыдым. . басынан өткен оқиғалар маған қатты әсер етті. Онда соғыстан кейінгі балалардың тағдыры бейнеленген. Осыдан соң еліміздегі барлық балалардың бақытты екеніне . көзім жетті, себебі . бейбітшілікте өмір сүруде.

Болашақта мен елімнің үлкен азаматы болып өсетініме сенімдімін. Себебі мемлекетіміз . үшін көп игі істер жасауда. Жақсы білім алып, еліміздің тірегі болу . парызымыз. Біз . үміттеріңізді ақтау керекпіз.

Помогите пожалуйста

помагите пж
1-тапсырма. Екі мәтінді мұқият оқып, салыстырмалы талдау жаса.
1-мәтін
Қазақ даласында қолөнер ерте дамыған. Қазақ халқы күнделікті тұрмысқа қажет заттарды қолдан жасаған. Оларды талғаммен әшекейлеген. Қазақтар киіз басып, сырмақ жасау, кесте тігу, алтын күмістен әшекей жасау технологиясын керемет меңгерген.
Қазақта ою-өрнек кең тараған. Қазақтың ою-өрнегі халықтың ойы ұшқыр, талғамы биік болғанын көрсетеді. Ғимараттарды, жиһаздарды, ағаштан жасалған ыдыстарды ою-өрнекпен әшекейлеген. Ою-өрнек – Ұлы дала өркениетінің бір түрі.

2-мәтін
Зергерлік өнер – қазақ қолөнерінің бір түрі. Зергерлік өнер Ұлы дала елінің сән-салтанатын, байлығын, биік талғамын көрсетеді. Зергерлер көбіне әйелдердің сәндік бұйымдарын жасайды. Сәндік бұйымдарға білезік, сақина, жүзік, сырға жатады.
Білезік – ертеден келе жатқан білекке тағатын сәндік бұйым. Қыз бала 3-4 жасқа келгенде ата-анасы білезік соқтырған. Әшекей бұйымдарды «Қыз бала сән-салтанатта өссін!» деген оймен алтын-күмістен соқтырған. Білезік бергенде «Қолың өнерлі болсын!» деп тілек айтқан.

1.Екі мәтіннің ұқсастығы

2.Айырмашылығы

3.Екі мәтінге тақырып қой​

Мәтінге тақырып қой /1 балл/

ТЫҢДАЛЫМ

Көшпелі ғұмыр кешкен қазақ халқының ертеден-ақ ежелгі мекені – ауыл болған. Ауыл — адамзаттың өмірге келген жері. Дүниедегі ең құдіретті АНА болса, ауыл да барлық халықтың анасы, тіршіліктің нәрі.

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Ауыл түлесе – қазақ түлейді. Өйткені, ауыл мен қазақ ажырамас ұғымдар. Туған жер – әркімнің қасиетті мекені, талай жанның өмір-бақи тұратын өлкесі. Оны қайда жүрсе де жүрегінің тү¬бінде сақтайды» деп жазады ол.

Игі жақсының барлығы осы ауылдан шығады емес пе? Ақын-жазушыларымыз да, сазгер, күйшілеріміз де, аты аңызға айналған даналарымыз да сол қарапайым ауылдың қара шаңырағынан шыққан.

Ауылдың үй ішінде өте қызық. Ас ішіп болған соң, ауыл балалары әжелеріне құрт-май жасауға көмектеседі. Аталары болса жылқыларды ерекше күтіп баптайды, таңғы асын іше салып немерелеріне атта отыруды үйретуге ауылдың шетіне барады. Шіркін, қысқы демалыста онда тіпті қызық. Ауылдың артезиан суларынан аққан сырғанақтарда бастауыш сынып оқушылары көңілдерін көтереді. Шанамен сырғанап, қар атысып ойнайды.

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені, ынтымақтың отаны.

1. Мәтінге тақырып қой /1 балл/

________________________________________________________________________________

2. Мәтіндегі ең маңызды 3 тірек сөзді жаз /1 балл/

________________________________________________________________________________

3. Кестедегі ақпараттың дұрыс (+) немесе бұрыс (-) екенін анықта /3 балл/

АқпараттарДұрыс +Бұрыс —

Ауыл барлық халықтың анасы

Көшпелі қазақ халқының мекені – ауыл болмаған

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені болып саналады

​

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, мәтін мазмұнына сай берілген дұрыс ақпараттарды
ажыратыңыз. Определите правильность информации по содержанию текста.
Ерте, ерте, ертеде бір жыл үш жүз алпыс бес күн бойына тырс етіп жаңбыр тамбапты. Жер
бетіндегі мәуелеп өскен ағаш та, құлпырған әсем гүлдер, жайқалып тұрған өсімдіктердің
жапырақтары шыжыған ыстықтың салдарынан сарғайып солыпты. Бұдан былайғы жерде тірі
жүрудің қиындығын білген құстар су табудың амалын қарастыру үшін көп болып жиналып кеңес
құрыпты. Сонда құстың бірі:
— Теңіз жағалауына барсақ кеберсіген тұмсығымыздың суға тиюі сөзсіз ғой, бірақ ол тым алыс,
енді не істесе болар екен, депті. Ақ тырна:
Оның шарасы жеңіл! Теңіз жағалауынан шоқып бір арық алсақ, судың өзі ағып келеді,
депті.
Құстар бұл ақылды жөн көріп, теңіз жағалауына арық алуға бармақшы болыпты. Тек бір торғай
ғана жаным қиналмасын деп төбе жағын аппақ қып бояп алыпты да құстарға:
Қылшылдаған жас емес, қырқылжыңның бірімін, басым да ағарды!
Бұл жұмысқа қайтып ат салыспақпын? депті.
Құстар оған қалсаң қал дегеннен басқа ештеңе айта алмапты.
Сөйтіп құстар теңіз жағасынан тұмсықтарымен шоқып арық алуға жапа-тармағай аттаныпты.
Олардың шоки-шоки тұмсықтары қанап кетіпті. Шыжыған ыстық күн қанаттарын күйдірермен
болыпты. Олар ыстықтан пысынап өлуге айналғанда ғана суы бар салқын жерге барып, аз
тыныстап алып, жұмыстарын қайта жалғастырады екен. Олар сөйтіп жеті күн-жеті түн жапалы
шайқас жасап, теңіз жағасынан арық тартып келіпті. Су ағып өткен алқап жасыл түске еніп, гүл-Выпиши из текста пять ключевых слов пожалуйста помогите срочно ​

Наурыздың бірі

«Музыка. Қазақтың киелі домбырасы», «Төрт түлік мал мен егіншілік – ел берекесі»
бөлімдері бойынша жиынтық бағалау

ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

Күй ойнайды қазағымның қанында,
Күй ойнайды қазағымның жанында.
Жүрегінің, жүрегінің, жүрегінің дүрсілі –
Күмбірлеген домбырасы барында.

Бабамыздың мұңысың сен, домбыра,
Анамыздың сырысың сен, домбыра.
Қазағымның жүрегінен жаралған,
Даламыздың үнісің сен, домбыра!

Домбыра бұл, үнсіз қалып көрмеген,
Қуаныш та, қайғы-мұң да кернеген.
Үзіледі, үзіледі, үзіледі әуендер,
Ғашықтардың көз жасындай пернеден.

Домбырадай шежіре жыр болмаған,
Даламыздың тағдырларын толғаған.
Армандарын, армандарын, армандарын халқымның,
Аманат қып ұрпағына жолдаған.

1-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз. (5 балл)
1. Мәтінге қандай ат қояр едіңіз? ____________________________
2. Мәтінді құрастырарда автор қандай идеяны ұстанды деп ойлайсыз? _______________________________________________
3. Автордың сөзімен айтқанда, Домбыра неден жаралған?
________________________________________________________
4.Домбыра нені ұрпағына аманат қып жолдаған?
________________________________________________________
5. Мәтін мазмұны бойынша домбыра – ол не?
1. ___________________________________________
2. ___________________________________________
3. ___________________________________________

ЖАЗЫЛЫМ (5 балл)
2-тапсырма. Қысқаша берілген мәтінді түсініп,«төрт түлік» жануарлардың маңызы туралы өз пікіріңізді айтыңыз,«ПОПС» формуласын пайдаланыңыз.

Қазақ халқы түйе, жылқы, қой, сиырды «төрт түлік» деп атаған. Олардың әрқайсысының өз төлдері бар. Қазақ халқы әр түліктің пірі бар деп санайды.
Жылқы — ер қанаты. Қазақ халқы жылқыны, ең алдымен, «ел қорғаған ердің жан серігі» деп дәріптеген. Біздің аңыз-ертегілерімізде, батырлық жырларымызда иесі қысылғанда ақылды, күшті тұлпарлар көмекке бірінші болып келетіні туралы көп айтылады. Жылқының пайдасы өте көп.

«ПОПС» формуласы:
Бірінші сөйлем «Менің ойымша, . »
Екінші сөйлем «Себебі, мен оны былай түсіндіремін… »
Үшінші сөйлем «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын… »
Соңғы сөйлем «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім. »
ПОЖАЛУЙСТА ПОМОГИТЕ СОР ПО КАЗАХСКАМУ​