І. Мәтінді мұқият оқып, сұрақтарға жауап беріңіз. ​Әсел сәрсенбі күні емханаға барды. Ол екінші қабатта…

ТЫНДАЛЫМ ОКылым -тапсырма. Мәтінді оқы. 3 МӘТІНМЕН ЖҰМЫС Мен бүгiн таңертен анаммен емханаға бардым. Бірінші қабатта кан тапсырдым. Сосын жоғары көтерілдім. Емханада отбасы дәрігері, тіс дәрiгерi, көз дәрігері бар. Отбасы дәрігері менi жақсы таниды. Себебі ол бізді жыл сайын тексереді. Дәрігер менің жүрегімді тыңдады. Дәрумен ішуге кеңес берді. Ет, балық, сүт, жеміс-жидектің пайдалы, фастфуд тағамдарының зиян екенін айтты. Сосын тіс дәрігеріне бардым. Ол менің тістерімді тексерді. Тіс дәрігері: «Тістерiңдi таза деп кеңес берді. Мен тiсiмдi таңертең және кешке тазалаймын. ұста», Көз дәрiгерiне бардым. Ол кезімді тексерді. Көз дәрігері: «Компьютерде көп отырма, деп кеңес берді. теледидарға жақын отырма», Менiң тiстерiм таза, көзiм алыстан да, жакыннан да жақсы көреді. Отбасы дәрігері маған: «Сенің денсаулығын жақсы. Жарайсың!» — деді. Ал сен емханаға барасың ба? надо найти наречия и определить вид дам 100балов​

Мен бүгін таңертен анаммен емханаға бардым. Бiрiншi кабатта кан тапсырдым. Сосын жоғары кетерiлдiм. Емханада отбасы дәрiгерi, тiс дәрiгерi, кез дәрiгерi бар. Отбасы дәрігер менi жаксы таниды. Себебі ол бiздi жыл сайын тексереді. Дәрігер менің жүрегiмдi тындады. Дарумен ішуге кеңес бердi. Ет, балык, сут, жеміс-жидектін пайдалы, фастфуд тағамдарының зиян екенiн айтты. Сосын тіс дәрігеріне бардым. Ол менің тiстерiмдi тексерді. Тіс дәрiгерi: «Тiстерiнді таза уста», — деп кеңес берді. Мен тiсiмдi таңертең және кешке тазалаймын. Көз дәрiгерiне бардым. Ол көзiмдi тексерді. Кез дәрiгерi: «Компьютерде кеп отырма, теледидарга жакын отырма», — деп кеңес берді. Менiң тiстерiм таза, кезiм алыстан да, жакыннан да жаксы кереді. Отбасы дәрігері маған «Сенін денсаулығын жақсы. Жарайсын!» — деді. Ал сен емханаға барасың ба? дословный перевод даю 100 баллов очень очень очень очень срочно нужно на русский яз
​

Мәтінге тақырып қой /1 балл/

ТЫҢДАЛЫМ

Көшпелі ғұмыр кешкен қазақ халқының ертеден-ақ ежелгі мекені – ауыл болған. Ауыл — адамзаттың өмірге келген жері. Дүниедегі ең құдіретті АНА болса, ауыл да барлық халықтың анасы, тіршіліктің нәрі.

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Ауыл түлесе – қазақ түлейді. Өйткені, ауыл мен қазақ ажырамас ұғымдар. Туған жер – әркімнің қасиетті мекені, талай жанның өмір-бақи тұратын өлкесі. Оны қайда жүрсе де жүрегінің тү¬бінде сақтайды» деп жазады ол.

Игі жақсының барлығы осы ауылдан шығады емес пе? Ақын-жазушыларымыз да, сазгер, күйшілеріміз де, аты аңызға айналған даналарымыз да сол қарапайым ауылдың қара шаңырағынан шыққан.

Ауылдың үй ішінде өте қызық. Ас ішіп болған соң, ауыл балалары әжелеріне құрт-май жасауға көмектеседі. Аталары болса жылқыларды ерекше күтіп баптайды, таңғы асын іше салып немерелеріне атта отыруды үйретуге ауылдың шетіне барады. Шіркін, қысқы демалыста онда тіпті қызық. Ауылдың артезиан суларынан аққан сырғанақтарда бастауыш сынып оқушылары көңілдерін көтереді. Шанамен сырғанап, қар атысып ойнайды.

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені, ынтымақтың отаны.

1. Мәтінге тақырып қой /1 балл/

________________________________________________________________________________

2. Мәтіндегі ең маңызды 3 тірек сөзді жаз /1 балл/

________________________________________________________________________________

3. Кестедегі ақпараттың дұрыс (+) немесе бұрыс (-) екенін анықта /3 балл/

АқпараттарДұрыс +Бұрыс —

Ауыл барлық халықтың анасы

Көшпелі қазақ халқының мекені – ауыл болмаған

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені болып саналады

​

Дұрыс қойылған сұрақты анықта.
Дәрумен жетіспеушілігі — күнделікті ішетін тағамда дәрумендердің жетіспеуінен, олардың ағзаға дұрыс
сіңбеуінен болады.
Дәрумен жетіспеушілігі неден пайда болады?
Дәрумендердің қанша түрі бар?
Күнделікті ішетін тағамда қандай дәрумендер болуы қажет?
Дәремендер іштің бе?
​

1.Фонетика деген не?
а) дыбыс ә) лексика б) жіктеу

2. Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар?
а) 3 ә)5 б)9

3.Қазақ әліпбиінде неше әріп бар?
а) 32 ә) 42 б) 44

4. Отбасы мүшелерін көрсет
а) әже, шәй, әке ә) әке, ата, ана б) ана, нан, аға

5. «Балдырған» сөзінде неше буын бар?
а) 2 ә) 3 б)4

6. Мағыналары бірдей сөздерді .дейміз
а) омоним ә) синоним б) антоним

7. Мақалды аяқта:
«Мектеп-кеме,
Білім-.»
а) теңіз ә) көл б)мол

8.Оқу құралдарын көрсет
а) доп, күнделік ә) қалам, кітап б)күнделік, гүл

9.Антоним сөздерді көрсет
А) мектеп, сабақ ә) үлкен, кіші б) ата, әже

10.Күз айларын ата:
а) наурыз, сәуір, мамыр ә)желтоқсан, қаңтар, ақпан б) қыркүйек, қазан, қараша

11.Дұрыс жауабын тап: Досымның мінезі.
а) ұзын ә)əдемі б) сыпайы

12.Зат есімнің сұрақтары
а) неше, қанша ? ә) кім, не? б) қандай, қайда?

13.Азық-түлік дүкенінде не сатылады?
а) киімдер ә) нан, сүт б) тоқаш, қарындаш

14.Көмектес септігінің сұрақтары:
а) кімді, нені ә) кімнің? ненің?6) кіммен? немен?

15.Қала деген сөзге көптік жалғауын жалға
а) дар ә) лар б)дер

1. Абай өлеңдерден басқа тағы қандай шығармалар жазған?
2. Ақынның қарасөздерінің саны қанша?
3. Абайдың қарасөздері қандай тақырыптарды қамтиды?
4. Абай қандай әдеттерден аулақ болуға шақырады?
5. Абай қандай қасиеттерді насихаттайды?
6. Ақынның қарасөздері қандай туынды?
7. «Бірінші сөзге» қандай атау беруге болады?​

Иә немесе жоқ деп жауап беру
1.Шұға мен Әбдірахман бір — біріне лайық па ?
2.Шұға уәдеге берік пе ?
3.Шұға арманына жетті ме ? 4.Екеуінің қосылмауына әкесі кінәлі ме ?
5.Әбдірахман заманға қарсы тұра алды ма ?
6.Шұғаның өміріне заман кінәлі ме ?
7. Осы заманда Шұғадай махаббатқа тұрақты қыздар кездесе ме ?
8.Қазіргі заманда әлеуметтік теңсіздіктер бар ма ?
9.Шынайы махаббатқа сенесіңдер ме ?
10.Адал махаббат ұғымы мәңгілік пе ?​

Очень легкие вопросы , я забыл можете помочь?

30)Тәуелденіп тұрған есімдік.

Соның

Маған

Ештеңесі

Сізге

Ешкім

31)Дұрыс септелмеген есімдік

Бұны

Бұнымен

Бұған

Бұда

Бұның

32)«Өзіне» есімдігі қандай тұлғада тұр

Түбір күйінде

Көптелген

Жіктелген

Тәуелденген

Септелген

33) Жалпылау есімдігі

Әрбір

Ешкім

Дәнеңе

Күллі

Өзім

34)Сан есімнің орнына жұмсалатын есімдік

Әлдеқашан

Бірнеше

Әркім

Әлдеқалай

Барша

35)Септелмейтін есімдіктер

Кім,не, әлдекім

Біреу, ештеңе, бәрі

Мен, сендер, сіз

Бұл, сол, осы

Ешқайда, бірнеше, әрқашан

36)Есімдіктен жасалған баяндауыш

Сен кімсің?

Қарттың аты – Амантай.

Оның арманы – ауылға бару

Бес жердегі бес – жиырма бес.

37)Бұл күнде біз үшеуміз.

Жинақтық сан есім

Көсеу, сүйеу

Сынау, жинау

Алтау, біреу

Отыз екі, жүздеген

Он-оннан, жиырма

38)Шақты, шамалы, жуық сөздерімен жасалатын сан есімнің түрі

Жинақтық

Есептік

Реттік

Болжалдық

Бөлшектік

39)Сан есімді тіркестен жасалған баяндауыш

Жастардың ендігі міндеті – соның екіншісіне қол жеткізу.

Екі ауылдың арасы – он шақырым.

Екі түрлі жағдай керек: біреуі – су.

Екіншісі – тау жолы.

Үшеуіміз де асығыс жинала бастадық.

40)Болжалдық сан есімнің сұрағы

Неше?

Қаншаларда?

Неше-нешеден?

Нешінші?

Нешеу?

СРОЧНО!

Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Қозы Көрпеш пен Баян сұлу аңызының ел аузында бірнеше нұсқасы жүр. Соның бірі әйгілі аңызды былайша өрбітеді:

Ноғайлы жұртында Қарабай мен Сарыбай есімді екі бай болыпты. Кішкентайынан бірге өсіп, дос болған Сарыбай мен Қарабай әлі дүниеге келмеген балаларын атастырып қояды. Ұлы дүниеге келмей жатып Сарыбай аңшылықта қайтыс болады. Қарабай сөзінде тұрмай: «Қызымды жетім ұлға бермеймін», — деп, Өлеңтінің аяғын өрлей Аягөзге көшеді.Аягөзге барған соң ноғайлының биі Сұлтанғазы Қарабайдың ауылын ерулікке шақырады. Сонда Шашақ байдың баласы Қодар Баянға ғашық болады. Алайда, атастырылған Қозы мен Баян ер жете бір-біріне ғашық болады. Қодар өте қанішер, әрі зұлым адам екен. Екеуара шайқаста бірінші болып Қозының басы кетеді. Сүйіктісінен айрылған Баян кек алуды ұйымдастырады. Ол Қодарды алдап, егер ол құдық қазып берсе, оған тұрмысқа шығамын дейді. Қодар Баянның шашынан ұстап алып, құдықты терең етіп қаза бастайды. Құдық тереңдей бергенде, Баян шашын кесіп жіберіп, Қодарды құдыққа батырып, өлтіреді. Ал өзі өз-өзін қылыштап, бақилыққа аттанады.

Мәңгілік махаббаттың символы болған қос ғашықты Аягөз жерінде арулап көмген халық, мәңгілік махаббаттың белгісі ретінде осы мазарды салған екен.

1)Шығарманың жанрын анықтаңыз

А)әңгіме

В) ертегі

С) аңыз

Д)повесть

2)Мәтіннің негізгі тақырыбын табыңыз

А) Қодардың батырлығы

В) Қос ғашықтың махаббаты

С) Уәдеге берік болуға үйрету

Д) Қозының өмір жолы

3)Баян дұшпаннан кегін алған жерді тауып жазыңыз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________

4)Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз.

Қарабай мен Сарыбай қандай келісімге келеді?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

5)Қодар қандай адам?

______________________________________________________________________________________________________________________________________

Решите пожалуйста все, даю макс баллов что могу!

1. Мәтінді оқы .

Желкенді кемелер заманынан бері желдің күші Бофорт шкаласымен өлшенеді. Осы жел күшін өлшеуге бұл шкаланың шамасы жетпей қалатын кездер де болады екен.

40–50 м/с соққан жел. Бұл жылдамдық бір орында тұрған адамды ұшырып әкете алатын жел жылдамдығы. Ұшақтан секіретін парашютистер осы жылдамдықпен құлайды.

Секундына 15 метр — реактивті ұшақтар қонып жатқанда желдің жылдамдығы осыдан көп болмауы керек. Ал қону алқабы ылғал болса, жел жылдамдығы 2-3 есе аз болуы керек.

Сендер бүгін осындай қызықты ақпаратты білдіңдер.

1. Мәтінге ат қой___________________________1 ұпай

2. Мәтіннен үш есімдікті жаз

___________________________________ 3 ұпай

3. Сұраққа жауап жаз. Желдің күшін қандай шкаламен өлшейді?

_________________________________________1 ұпай

5ұпай

2. Тест сұрақтарына жауап жаз.

1. Қазақ тілінде неше есімдік бар?

А) 7

Б)5

В)3

2. «Бәрі, барлығы, түгел» қай есімдік?

А) белгісіздік

Б) жалпылау

В) сілтеу

3. Мағжан Жұмабаев кім?

А)адам

Б) ұста

В) ақын

4. « От » өлеңінің авторы кім?

А) Абай Құнанбаев

Б) АхметБайтұрсынов

В) Мағжан Жұмабаев

5. «Мен, сендер, олар» қандай есімдік?

А) жіктеу

Б) сілтеу

В) өздік 5 ұпай