Жақшадағы сөздерді өткен шақ формасында айт. Ертеде өте еңбекқор құмырсқа (болу). Ол үнемі үйіне дән…

2. Жақшаны ашып жаз.

1. Менің сабақты жақсы (оқу) келеді. 2. Анама (көмектесу) келеді. 3. Ертегі (тыңдау) келеді. 4. Сенің теледидар (қарау) келеді. 5. Сіздің тамақ (пісіру) келеді. 6. Оның жақсы баламен (дос болу) келеді. 7. Сенің жаңа киім (сатып алу) келеді. 8. Сіздің (бақша егу) келеді. 9. Оның (үй жинау) келеді. 10. Менің (атқа отыру) келеді.

перевод пж ТЫҢДАЛЫМ ОҚылым -тапсырма. Мәтінді тыңда. Релге белiп окындар. Ертеде бір жас жігіт өзінің кедейлігін айтып, әрдайым мұңын шарады екен. Шіркін-ай, менің байлығым көп болса, жаксы емiр сүрер едім. — деп зарлауын қоймапты. Бiр кунi карт тас кашаушы етіп бара жатып, зарлап отырған жігіттің қасына келеді. Саған не болды сонша жы- лап? Сен нағыз бай адам емессің бе? — дейді. Мен баймын ба? — деп жігіт таңғалады. — Ол — қандай байлық? Сенiң көзiң ше? Бiр кезiндi E қаншаға сатар едің? — деп сұрайды қарт. Оның не! — деп шошып кетедi жiгiт кезімді ешкандай б маймын. Ал енді екі қолың мен аяғыңды алтынға айырбастар ма едің? — Жоқ, ешқайсысын да алтынға айырбастамаймын, — дейді жі — Міне, көрдің бе, сен өте бай адамсың. Адамның ен улкен байл дейді карт. Оны ақшаға сатып ала алмайсын мен денсаулығы, Карт осыны айтады да женіне кетеді. -​

Мәтінге тақырып қой /1 балл/

ТЫҢДАЛЫМ

Көшпелі ғұмыр кешкен қазақ халқының ертеден-ақ ежелгі мекені – ауыл болған. Ауыл — адамзаттың өмірге келген жері. Дүниедегі ең құдіретті АНА болса, ауыл да барлық халықтың анасы, тіршіліктің нәрі.

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Ауыл түлесе – қазақ түлейді. Өйткені, ауыл мен қазақ ажырамас ұғымдар. Туған жер – әркімнің қасиетті мекені, талай жанның өмір-бақи тұратын өлкесі. Оны қайда жүрсе де жүрегінің тү¬бінде сақтайды» деп жазады ол.

Игі жақсының барлығы осы ауылдан шығады емес пе? Ақын-жазушыларымыз да, сазгер, күйшілеріміз де, аты аңызға айналған даналарымыз да сол қарапайым ауылдың қара шаңырағынан шыққан.

Ауылдың үй ішінде өте қызық. Ас ішіп болған соң, ауыл балалары әжелеріне құрт-май жасауға көмектеседі. Аталары болса жылқыларды ерекше күтіп баптайды, таңғы асын іше салып немерелеріне атта отыруды үйретуге ауылдың шетіне барады. Шіркін, қысқы демалыста онда тіпті қызық. Ауылдың артезиан суларынан аққан сырғанақтарда бастауыш сынып оқушылары көңілдерін көтереді. Шанамен сырғанап, қар атысып ойнайды.

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені, ынтымақтың отаны.

1. Мәтінге тақырып қой /1 балл/

________________________________________________________________________________

2. Мәтіндегі ең маңызды 3 тірек сөзді жаз /1 балл/

________________________________________________________________________________

3. Кестедегі ақпараттың дұрыс (+) немесе бұрыс (-) екенін анықта /3 балл/

АқпараттарДұрыс +Бұрыс —

Ауыл барлық халықтың анасы

Көшпелі қазақ халқының мекені – ауыл болмаған

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені болып саналады

​

Қажетті сөздер: ақша маңдай, дана, тілі жорға, оймақ ауызды.
Бірінші бір қыз. құрбысын жауға бермейді. Ол . , құрбысын жауға бермейді.
Екінші қыздың ., хор қызына ұқсайтын сұлу. Құлағында алтын сырғасы бар.
Үшінші қыздың шашы қара, . , Қиғаш қасты.​

СРОЧНО!

Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Қозы Көрпеш пен Баян сұлу аңызының ел аузында бірнеше нұсқасы жүр. Соның бірі әйгілі аңызды былайша өрбітеді:

Ноғайлы жұртында Қарабай мен Сарыбай есімді екі бай болыпты. Кішкентайынан бірге өсіп, дос болған Сарыбай мен Қарабай әлі дүниеге келмеген балаларын атастырып қояды. Ұлы дүниеге келмей жатып Сарыбай аңшылықта қайтыс болады. Қарабай сөзінде тұрмай: «Қызымды жетім ұлға бермеймін», — деп, Өлеңтінің аяғын өрлей Аягөзге көшеді.Аягөзге барған соң ноғайлының биі Сұлтанғазы Қарабайдың ауылын ерулікке шақырады. Сонда Шашақ байдың баласы Қодар Баянға ғашық болады. Алайда, атастырылған Қозы мен Баян ер жете бір-біріне ғашық болады. Қодар өте қанішер, әрі зұлым адам екен. Екеуара шайқаста бірінші болып Қозының басы кетеді. Сүйіктісінен айрылған Баян кек алуды ұйымдастырады. Ол Қодарды алдап, егер ол құдық қазып берсе, оған тұрмысқа шығамын дейді. Қодар Баянның шашынан ұстап алып, құдықты терең етіп қаза бастайды. Құдық тереңдей бергенде, Баян шашын кесіп жіберіп, Қодарды құдыққа батырып, өлтіреді. Ал өзі өз-өзін қылыштап, бақилыққа аттанады.

Мәңгілік махаббаттың символы болған қос ғашықты Аягөз жерінде арулап көмген халық, мәңгілік махаббаттың белгісі ретінде осы мазарды салған екен.

1)Шығарманың жанрын анықтаңыз

А)әңгіме

В) ертегі

С) аңыз

Д)повесть

2)Мәтіннің негізгі тақырыбын табыңыз

А) Қодардың батырлығы

В) Қос ғашықтың махаббаты

С) Уәдеге берік болуға үйрету

Д) Қозының өмір жолы

3)Баян дұшпаннан кегін алған жерді тауып жазыңыз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________

4)Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз.

Қарабай мен Сарыбай қандай келісімге келеді?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

5)Қодар қандай адам?

______________________________________________________________________________________________________________________________________

1.Көп мағыналы сөзді табыңыз.Жақындаса, таудың басында жалпиған бір адам отыр. А) Жақындаса Б) Обаның С) Адам Д) Басында Е) Жалпиған 2. Ұяң дауыссызға аяқталатын сөзді көрсетіңіз.А) Қант Б) Асық С) Көрік Д) Геолог Е) Қағазбен 3.Жуан буынды сөзді табыңыз.А) ӘсемпазБ) Әуесқой С) Дәріхана Д) АдамЕ) Сәнқой4.Қысқарған сөзге айналатын сөзді белгілеңіз.А)Біріккен сөздер Б) Америка материгі С) Егеменді елД)Берекелі Қазақстан Е) Америка құрама штаттары5. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.А)Жазғы жайлауБ) Жол торабы С) Сын және сынау Д) Жұлдызы қарсы болу Е) Таза жүру 6. Тек орыс тілінен енген сөздерде ғана қолданылатын таңбаны белгілеңіз. А) ә Б) е С) щ Д) ъ Е) к 7. Бірыңғай бітеу буынды көрсетіңіз. А) Қала Б) ДалаС) Орақ Д) Қаспақ Е) Етік8. Жұрнақ жалғанған сөзді табыңыз. А) Әкеміз Б) Қасында С) Қамқоршы Д)Ауылда Е) Жақсысың 9. Жіктік жалғауында тұрған сөзді табыңыз. А) Санақ Б) Табалдырық С) Кеншінің Д) Сепкіш Е) Ауылданбыз 10. Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаны қойыңыз. А) Шұғыла. А) –ңқы Б) –лыС) –шақ Д) –ғы Е) –ы11.Қыстырма сөзді анықтаңыз. А) УҺ В) Балам С) Бәрекелді Д) Амал қанша Е) Тәйт 12. Сұраулы сөйлемді табыңыз.А)Ол бізге келмеді Б) Ол бір қызық дәурен екен С)Үйде пеш жоқ Д) Басшыларың кім Е) Пай-пай, мына аттың семізін-ай 13. Сын есімнен болып тұрған толықтауышты табыңыз.А) Білгенге жол бос. Б) Жақсылық қасындағы үшеуге кезек-кезек қарады. С) Бейсен Жомартпен кейін қайтты. Д) Ескіге жаңа өлшеуіш Е) Әсетке әлденелерді айтып жатыр.14. Күрделі сөзді көрсетіңіз. А) Биыл Б) Жаз С)Жаздай Д) Жаздық Е) Білім 15.Реттік сан есімді табыңыз. А) Бесеу Б)ЖиырмадайС)Жүз он екінші Д)Елу-алпыс Е)Төрттен бір16. Одағайды белгілеңіз. А)Найзағай жарқ етті. Б) Әке, айтқаныңыз дұрыс екен. С) Аһ, дүние-ай, өтеріңді білдім бе? Д)Қорыта айтсақ, олардікі дұрыс.Е) Меніңше, ертең келерміз.17. Үтірдің қойылусебебін табыңыз. Оқып білім ал, бөбек! А) Бірыңғай мүшелер В) Одағай С) Қыстырма сөздер Д) Оңашаланған айқындауыш Е) Қаратпа сөз18. Ыңғайлас салаласты табыңыз. А) Олар көктемде еш босамайды. В) Жаңбыр жауды да, от өшті. С) Біздің сынып кең. Д) Ол біресе далаға шықты, біресе үйге кірді. Е) Түнде күзетші ұйықтап қалғандықтан, қалың жылқы егіске түсіп кетті. 19. Күрделі анықтауышты табыңыз.А) Аласалау үйден түтін шығып жатыр. В) Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен.С) Біраздан кейін іштен қара торы жігіт шықты. Д) Далада кішкентай балалар ойнап жүр.Е) Шалғай ауылдарда жарық сөніп қалды. 20. Жалаң сөйлемді көрсетіңіз.А) Талай сырды ақтырды. В)Мен елдің елшісімін. С)Рахмет күлді.Д) Біздің замандасымызқандай екен?Е) Қазақстанның осынысы ұнайды.

СРОЧНО НАДО

СРОЧНО ПОМОГИТЕ ОТДАЮ 35 БАЛЛОВ УМОЛЯЮ ПРОСТО

Мен не үйрендім?
1.Ас-адамға қуат бермейді. дұрыс/жалған
2.С дәрумені цитрус өсімдіктерінде көп мһлшерде болады. дұрыс/жалған
3.Кальций өте пайдалы минерал, ол сүйектің қалыптасуына керек. дұрыс/жалған
4.Тамақ бар жерде дерт тұрмас. дұрыс/жалған.
5.Тазалық ұстану- денсаулықты сақтаудың бір жолы. дұрыс/жалған
6.Тез бұзылатын тағамдар фастфуд өнімдері, алайда оны көп адамдар пайдаланады. Ол уақыт үнемдеу мен еріншектіктің әсері. дұрыс/жалған
7.Газдалған сусын пайдалы. дұрыс/жалған
8 . барды.
. тыңдады.
.тексерді
. қарады.
. ішемін.
көп нүктенің орнына
қажет сөзді қойып жаз.
9.Отбасы дәрігері бүкіл отбасы мүшелерін емдемейді. дұрыс/жалған
10.Кеше таңертең Мұзбелге ккткен жолаушылар
Қалың тұманға кедесіпті. Ұзақ жүріп отырып сүмбіледе ауыл шетіне жетті

—үстеулерді тауып жазыңдар.​

116

Түбір сөзді табыңыз.

A)

Жақсылық

B)

Жаңбырлы

C)

Көмектес

D)

Жақын

E)

Бүгінгі

117

Шартты райлы тіркесті табыңыз.

A)

Барғым келеді.

B)

Барып қайт.

C)

Барып қойды.

D)

Бара салшы.

E)

Бүгін барсаң.

118

Қарсылықты мәндегі жалғаулық шылауды табыңыз.

A)

Бірақ

B)

Немесе

C)

Өйткені

D)

Сондықтан

E)

Біресе

119

Қыстырма сөзді табыңыз. Шынында, ол аса талантты әрі іскер адам.

A)

Шынында

B)

Талантты

C)

Іскер

D)

Адам

E)

Ол

120

Өткен шақта тұрған етістікті табыңыз.

A)

Балмұздақ сатып жатыр.

B)

Балмұздақ сатады.

C)

Балмұздақ сатты.

D)

Балмұздақ сатпақшы.

E)

Балмұздақ сатар.

121

Сан есімнің сұрақтарын табыңыз.

A)

Қандай? Қай?

B)

Қайда? Қашан?

C)

Кім? Не?

D)

Қанша? Неше?

E)

Кімге? Неге?

122

«Ерте» сөзінің антонимін табыңыз.

A)

Кеше

B)

Ертең

C)

Таңертең

D)

Кешке

E)

Кеш

123

Дауыссыз дыбыстың анықтамасын табыңыз.

A)

Өкпеден шыққан ауа кедергіге ұшырап, салдыр пайда болады.

B)

Ауа өкпеден кедергіссіз шығады.

C)

Тіл кейін тартылып, үсті дөңестенеді.

D)

Жақтың кең ашылуы арқылы жасалады.

E)

Тіл ілгері созылып, жіңішкеледі.

124

Буын үндестігіне бағынбай тұрған сөздерді табыңыз.

A)

Ынтымақ, бірлік

B)

Құлагер, емхана

C)

Данышпан, кемеңгер

D)

Батыр, күшті

E)

Қалам, дәптер

Үзіндідегі ақын ойын анықта.

Таң қаламын алдыңғы айтқанды ұқпай,

Және айта бер дейді жұрт тыным бермей.

өлең-сөздің мағынасын ұқпай, құр тыңдаушы қызыққұмарларды сынау

еңбекке сүйенбей, сұраншақтана беретін арсыздарды сынайды

өлең-сөздің мағынасын ұғып, қаныға тыңдайтын құймақұлақтарды мақтайды

Табиғаттың таңғажайып құбылыстары. Зат есімнің септелуі. Атау септік

Өлеңді оқып, шешім табуға бағытталған сұрақты тап.

Қара орманды бұлтты күні

Дауыл айтты көшірем деп.

Күркіреп күн шықты үні

Жауын құйып өшірем деп.

Жапты шалқар жерді дауыл,

Жапты заңғар көкті дауыл.

Қара орманға төнді дауыл,

Соқты дауыл, соқты дауыл.

Дауылдан қорғанудың қандай жолы бар?

«Дауыл» деген не?

Дауыл жылдың қай мезгілінде болады?
​