3- mashq. Nuqtalar oʻrniga qavs ichidagi soʻzlardan mosini qo’ying, fe’llarni || shaxs buyruq-istak…

3- mashq. Gaplarni o’qing. Nuqtalar oʻrniga narsa-buyum
otini yasovchi qo’shimchalardan mosini qo’yib koʻchiring.
1. Dadam do’kondan yangi muzlat.
sotib oldilar.
2. Zilola
dugonasining tug’ilgan kuniga chiroyli gul.
sovg’a qildi. 3. Ela. ham oshxona jihozi hisoblanadi.
4. Qir. yordamida sabzi sharbati tayyorlanadi. 5. Stol
ustida yelpi. turardi.Срочно плиз​

3- mashq. Berilgan soʻzlardan bir-biriga mosini tanlab, -da
qo’shimchasi yordamida so’z birikmasi tuzing va koʻchirib yozing:
hovli
maktab
bajardi
bor
navbatchi
o’sadi
men
bog’​

3-mashq. Nuqtalar oʻ’rniga foydalanish uchun berilgan so’zlarni qo’yib, gaplarni yozing. Bizning . hovlisi katta. Maktabda ., . bor. toza va yorug’. . bayramlar boʻladi. . o’quvchilar sport bilan shug’ullanadilar. oydalanish uchun so’zlar: sinfxonalar, maktabimiz, sinfxonalar, faollar lida, oshxona, sport zalida, kutubxona.​

104-mashq. Quyidagi fe’llarni oʻtimli va oʻtimsizga ajratib, jadvalga joylashtiring, ular ishtirokida gaplar tuzing.

Almashmoq, jiringlamoq, oʻxshamoq, jilmaymoq, yuzlan- moq, kiyinmoq, kiymoq, so’roqlamoq, so’ramoq, soʻrattirmoq, quvonmoq, quvontirmoq, joylashmoq, joylashtirmoq.

O’timli fe’llar O’timsiz fe’llar​

2- mashq. Nuqtalar oʻrniga mos soʻzlarni qoʻyib, gaplarni
toʻldiring.
1. Daryo suvi sovuq boʻladi. juda shirin, juda sovuq,
Togʻ daryosining suvi .
sal sovuq
2. Limonli choy nordon boʻ-
biroz shoʻr, sal taxir,
ladi. Limon sharbati .,
gʻoyat nordon
3. Uzum — shirin meva.
biroz foydali, sal taxir,
Uzum mayizi .
juda shirin
4. Asal shirin boʻladi.
juda foydali, sal nordon,
Tabiiy asal .
gʻoyat achchiq
Namuna: Asal shirin boʻladi. Tabiiy asal juda foydali.
ilona
Savollarga​

2-mashq. Berilgan so’zlardan foydalanib, gaplarni to’ldirib

yozing.

transportda o’zlarini odobli tutishlari kerak. Bolalar, transportda

gaplashmang! Sen transportdagi. . sindirma! Hamma

yo’lovchilar transportlarda . qoidalariga rioya qilishlari zarur.

Foydalanish uchun so’zlar: hech qachon, sindirmang, qoidalariga,

yo’lovchilar, mumkin emas, o’zini tutish, baland ovozda, jihozlari.

C

51-dars YIG’IQ VA YOYIQ GAP 115-mashq. Berilgan gaplarda qanday boʻlaklar qatnashganligini aniqlab tegishli belgilarini qo’ying. 1. Gapirishni bilish talantdir. (Stendal) 2. Bahslashish ko’plarning qo’lidan keladi, oddiygina suhbatlashishni esa kamdan kam kishi uddalaydi. (A. Olkott) 3. Odamlar bilan ularning aqliga monand gaplash. (Sa’diy) 4. Soʻz xulg. atvor demakdir. (L.Tolstoy) 5. Soʻz gavhari garchi bordir aziz, fahmi yo’q oldidadur bir qadrsiz. (Nishotiy) 6. Amalsiz Im — mevasiz yog’och. («Otalar so‘zi»)​

Пожалуйста сделайте умоляю 1)Nuqtalar o‘rniga ham, faqat yuklamalaridan mosini qo‘yib yozing. Men . bobom singari geolog bo‘lmoqchiman.2)Nuqtalar o‘rniga mos so‘zlarni qo‘yib yozing. Foydalanish uchun so‘zlar: kam ye, kam de Izzat tilasang, . , sihat tilasang, . .

3)Nuqtalar o‘rniga kular, kulsa so‘zlarini to‘g‘ri qo‘yib hikmatni yozing va mazmunini tushuntiring. Ona ., olam . .4)Berilgan so‘zlardan gap tuzing va yozing: olam, bo‘lsang, seniki, olim.5)Ajratib ko‘rsatilgan so‘zdagi kelishik qo‘shimchasini mazmunga moslab, orqali, uchun, ilgari so‘zlari bilan almashtirib yozing. U murabbiyi bilan telefonda gaplashdi. 6)Nuqtalar o‘rniga mazmunga mos so‘zlarni qo‘yib yozing Foydalanish uchun so‘zlar: zarar topasan, foyda ko‘rsang Yolg‘on aytib . ., oxirida . . .7)Berilgan fe’llardan -(i)b qo‘shimchali ravishdoshlar hosil qiling: kulmoq, ishlamoq, bajarmoq, so‘zlamoq.

8)Berilgan fe’llarni kerak so‘zi bilan bog‘lab gaplar tuzing: g‘olib chiqmoq, ishtirok etmoq 9) Quyidagi gapni davom ettirib yozing. Suv nafaqat hayot manbai, balki . . . 10)Tayyorlamoq, javob bermoq, ishlamoq fe’llarini bo‘lishsiz shaklga aylantirib yozing. 11) Nuqtalar o‘rniga mos so‘zlarni qo‘yib yozing. Foydalanish uchun so‘zlar: ko‘rgan edilar, xabardor edi. Chet ellik mehmon urf-odatlarimizdan . . . 12) Maqolni davom ettiring. Nuqtalar o‘rniga mazmuniga mos so‘zlarni qo‘yib yozing. Foydalanish uchun so‘zlar: yerda hayot bor, quduqqa tupurma O‘zing suv ichadigan . . . 13) Nuqtalar o‘rniga sabab ravishini qo‘yib yozing: lekin, chorasizlikdan , va U ………… aytilgan taklifga ko‘nishga majbur bo‘ldi. 14) Maqolni davom ettiring. Nuqtalar o‘rniga mazmuniga mos so‘zlarni qo‘yib yozing. Foydalanish uchun so‘zlar: sharafliroq yo‘q ondin, ko‘nglingni bir tut Tiling birla . . . . 15) Quyidagi so‘zlarga yordamchi fe’llardan mosini qo‘yib yozing. Yordamchi fe’llar: qurmoq, bermoq, olmoq dam . , savol ., suhbat . . 16) Nuqtalar o‘rniga ammo, biroq, lekin zidlov bog‘lovchilaridan mosini qo‘yib yozing. Zargar yosh, . iste’dodli yigit edi. 17) Nuqtalar o‘rnini mazmunga mos to‘ldirib yozing. Foydalanish uchun so‘zlar: xarj qilg‘il ani, ilmning mahzani Yigitlikda yig‘ . ., qarilik chog‘i . . . .18)Nuqtalar o‘rniga -oq, -yoq, -ku yuklamalaridan mosini qo‘yib yozing. Axir maktabda o‘qiydi -., kichkina bo‘ladimi? 19) Avval juft ravishlarni, so‘ngra takroriy ravishlarni ajratib yozing. Asta-sekin, qayta-qayta, bugun-erta, asta-asta, eson-omon, tez-tez. 20)

Berilgan so‘zlarga tutuq belgisini to‘g‘ri qo‘yib yozing: alo, tatil, elon, sher, tasir,marifat, istemol. 21) Xato berilgan so‘zlarni tuzatib yozing: poez, taraqiyot, bita, ikita, sakiz 22) Berilgan so‘zlarning ichidan ijobiy fazilatlarni ajratib yozing: to‘g‘riso‘zlik, xasis, mehribon, tirishqoq, yolg‘onchi, maqtanchoq, mehnatsevar, dangasa, kamtar. 23) Juft otlarni ajratib yozing: kamgap, ona -bola, rostgo‘y, alg‘ov -dalg‘ov, shirinso‘z, katta -kichik , kecha -kunduz, mehnatsevar 24) Qavs ichida berilgan fe’lni 2 shaxs buyruq-istak maylida yozing. Do‘stlaringga, yaqinlaringa hamisha e’tiborli (bo‘lmoq). 25) Berilgan otlarga -la, -lan, -lash qo‘shimchalarini qo‘shib fe’llar yasang: gul, shod, tez, kuy, bahs . 26) Berilgan fe’llarga -(i)b qo‘shimchalarini qo‘shib ravishdoshlarni hosil qiling: ishlamoq, kulmoq, so‘zlamoq, qidirmoq. 27) Berilgan sifatdoshlarni bo‘lishsiz shaklda yozing: bilgan, kelgan, yozgan, o‘tilgan. 28) Nuqtalar o‘rniga x,h harflarini to‘g‘ri qo‘ yib yozing: de.qon, ni.oyat, ya.shi, fa.r, ba.s, .ayot, .ushbo„ y, .ovli, ma.lla, sha.ar. 29) Nuqtalar o‘rniga -gan, -kan, -qan qo‘shimchalaridan mosini qo‘yib yozing. Kutubxonamizga yangi chiq… badiiy asarlar keltirildi. 30) Nuqtalar o‘rniga berilgan so‘zlardan mosini qo‘yib, Alisher Navoiyning hikmatini yozing : o‘ziga zolim, o‘rgangan olim Bilmaganin so‘rab …………., Orlanib so‘ramagan ………. .

236-mashq ona tili 5 sinf tarkibida baxsh so’zi ishlatiladigan 4 ta so’z yozvorilaaaa iltimooooooos

1. Tinglang. Savollarga javob bering. 1. Tinglagan qo’shig’ingizda qishloq qanday tasvirlangan? 2. «Vatan ichra kichik vatandir» jumlasidan nimani tushundingiz? 3. «Har kimga aziz tug’ilgan joyi, Togʻlari, bogʻi, tuprog’i, loyi». Insonga yana nimalar aziz bo’lishi mumkin? 4. Qo’shiqning naqarotini aytib ko’ring.​