Ыстық, суықтан, жауыннан қорғайды. Киім мақта, жүн, синтетика, жібек, барқыт маталарынан тiгiледi. Киім…

1.Спортты өнердің бір түрі деуге бола ма?

2.Қандай ұлттық ойындарды білесіңдер?

3.Ұлттық ойындар арқылы адамда қандай қасиеттер қалыптасады?

Салт,сабақты етістіктер

Салт-табыс септіктегі сөзді қажет етпейтін тұратын етістіктер.

Сабақты-табыс септіктегі сөзді қажет етіп тұратын етістіктер. (кімді? нені?)

Тапсырма: Салт етістіктерді жеке,сабақты етістіктерді жеке жаз

Айтқанға көн , сабақты біл,аспанға қара,мектепке кір ,

алысқа жүгір ,мақаланы жаз ,

нәтижеге қуан, биді биле , онынан тұр

тамақты жаса,біліммен жарыс,үйге кір

жұмысты аяқта ,мақсатқа жет, сабақты баста

жерде жатыр ,ойыңды жасыр, жұмысынды тапсыр — сабақты​

Мәтінді оқып шығып, мәтінге тақырып қойыңыз. Сұрақтарға толық жауап беріңіз.

Тақырып: ___________________________________________________

Адам көркі – шүберек. Сіздің әдемі көрінуіңіз, ең алдымен, киген киіміңізге байланысты.

Дегенмен, адам өзінің талғамына сүйенуі керек. Кейде шкафтың есігін ашып қалсаң, үстіңе ілетін бір дені дұрыс киім таппай әбігерге түсесің. Бұндай жағдай барынша жиі болады. Шалбарлар толып жатыр, ал мына жейдемен сәйкес келетін ешқайсысы жоқ.

Сондықтан, ең алдымен, жүрегіңіз қалаған стильді анықтап алыңыз! Әр түрлі жерлерге киіп баратын киімдеріңізді жұбымен алғаныңыз жөн.

Тізім жасаңыз. Алдымен өзіңіз қызығатын киімдердің тізімін жасап алыңыз, сосын өзіңізде бар киімдерді қайтадан қарап шығыңыз. Қолыңыздағы тізімге сүйене отырып, қай киімді қалдырып, қай киімді лақтырып тастау керектігін анықтаңыз. 1-2 жыл бойы киген киіміңізді ойланбастан лақтыруға болады.

Киімнің қымбатынан бұрын, өзіңізге үйлесетінін таңдаңыз.

Киімнің түсін жыл мезгіліне сәйкестендіріп алғаныңыз жөн. Басты қағидасы – түстердің өзара сәйкес келуі.

Тағы бір қатаң қағида: бір үлгіде үш түстен артық түс болмағаны жөн. Ал, егер киіміңіз алабажақ не әртүрлі түстен болса, онда аксессуарыңыз бір ғана түстен болсын.

Киімді мүсініңізге сай таңдағаныңыз дұрыс. Мүсіні әдемі адамдарды көргенде, еріксіз күрсініп, «Шіркін, менің де мүсінім осындай болса ғой.» деп армандаумен шектелеміз. Бар мәселе – мүсін мінсіздігінде емес, бар мүсініңізді пайдалана алуыңызда.

Автор қандай ой ұсынады? ___________________________________________________​

б)Мәтіннен етістіктерді тауып, морфологиялық талдау жасаңдар
ПОЖАЛУЙСТА ПОМОГИТЕ
Бұл терминді алғаш рет 1995 жылы америкалық профессор-
психиатр Айвен Голдберг ұсынған болатын. Ғаламтор ғасырының
алғашқы жылдарында-ақ ол Бүкіләлемдік ғаламтор жүйесіне
тәуелділікті құмар ойындарына тәуелді адамда пайда болатын
белгілермен салыстырды: бәрінен бұрын бұл әлеуметтік, кәсіби,
материалдық және отбасылық құндылықтардың адам үшін
маңыздылығының төмендеуі. Алғашында бұл терминді ғалым әзіл
ретінде айтқан, ал қазіргі таңда бұл «әзіл» күлкілі болатындай
жағдайда емес. Халықаралық аурулар классификациясына атауы
енгізілмегенмен, бұл аурудың салдары өте қиын жағдайға әкелуі
мүмкін екендігін ақ халаттылар ескертіп отыр.
Компьютер не ноутбугіңді көре қалған жағдайда «поштамды
тексере салайыншы» деп кіріп, кейін бірнеше сайттарды аралау
мен чатта сөйлесу арқылы көп уақытыңды сарп еткеніңді сезбей
де қаласың. Сөйтіп, көп уақытың
өзіңе кері жұмыс істеп, ғаламтор ден-
саулығыңа да кері әсер етеді.
Ғаламторға тәуелділіктен арылуды
пошта тексеруге арнайы уақыт ар-
наудан бастап, сол ережеден ауыт-
қымау керек. Уақыт көп мәсе-
лені шешуге көмектеседі. Өзіңе
жаңа қызығушылық не хобби аш.Түрлі қауымдастықтар мен клубтарға бар, спорт, музыка, би, ви
айтумен және т.б. өзіне қызықты істермен шұғылдан. Досынды
ертіп, денені шынықтыр. Кинотеатрға, концертке бар, кітап оқы.
Жалпы ғаламтордың орнын баса алатын бір қызығушылық тап. Бос
уақытыңды тиімді пайдалану үшін ақыл-ойды дамытатын үйірмелер
мен білім беру орталықтарына жазыл. Әйтпесе «батпандап кірген
аурудан кутылу қиындық тудырмасына кім кепіл!​

ЗАДАТЬ К ЭТОМУ ТЕКСТУ 5-7 ВОПРОСОВ- та. Мәтінді оқы. МӘТІНМЕН ЖҰМЫС Адам көрқі -шүберек» демекші, кейбір адамдар киімге қарап бағалайды. Мен көбіне спорттық киім кигенді ұнатамын. Спорттық киім жүруге, отырып- Адам көркі Қалтасындағы қаражаттың көбін киімге жұмсайтын, қатарынан қалғысы келмейтін адамдар қазір өте көп. тұруға өте ыңғайлы. Осы стильдегі киімде өзіңді еркін сезінесің. Спорттық киім денеңді ҚЫСпайды, қимылыңды шектемейді. Спорттық киімдер жоғары технологиялы материалдардан жасалады. Олар денеге ауа жібереді, ылғал өткізбейді. Бұл киімдер — спортпен шұғылдансаң да, жай қыдыруға кисең де, ыңғайлы. Спорттық киімдер көбіне қанық ашық түсті матадан тігіледі. Ал ашық түстер көңіл күйімді көтеріп, күні бойы сергек жүруіме әсер етеді. Қазақстан құрамасының спорттық киімі көк түсті. Маған біздің құраманың осы түсті таңдағаны қатты ұнайды. Аспан түстес көк адамның көңілін бірден көтереді. Бірақ олардың дизайны жыл сайын өзгеріп отырады. Ол дизайнды өз талғамыңа қарай таңдауға мүмкіндік береді. Аяқкиім таңдауда сән мен ыңғайлылығына ерекше көңіл бөлемін. Адам сол аяқкиімде өзін сәнді әрі ыңғайлы сезінгісі келеді. Мен өзімді спорттық киімде ыңғайлы, еркін сезінемін. Спорттық аяқкиімді спорт киімімен бірге достарыммен ойнағанда, көкке шыққанда, отбасымен серуенге шыққанда киемін.​

пHн жазыңыз. Екіншл мәтінмен салыстырып, олардың ерекшеліктерін көрсетіңіз.
Аміні
Б. Тұржан, фотограф: Хобби өмірлік ісіме айналды
— фотоға түсіру әлеміне қалай келдіңіз?
— Імм, қалай келдің дейсіз бе? Өзім мектеп жасынан бастап ұйымдастырушылыққа
жақсы болатынмын. Сонымен қатар музыкалық мектепте оқып, ән айтатынмын, жалпы
айтқанда шығармашыл адам едім. Мектеп жасында кішкентай фотоаппаратыммен
сыныптастарымды суретке түсіріп жүретінмін, кейін қызығушылығым өмірлік ісіне айналып
кеткенін өзім де білмей қалдым, нә. Мектеп кезінде суретке түсіру мен үшін бір (.) хобби
болатын, АЛ ҚАЗІР нағыз онердің бірі деп есептеймін.
-Суретке қай жерде түсіргенді жақсы көресіз?
— Маган ба? ТАБИҒАТТА суретке түсіру катты ұнайды, аlt (.) студияда
жарықтардың, көлеңкелердің қосындысын қолдану бip КЕРЕМЕТ әсер береді. Дегенмен
де, ШІРКІН табиғаттың орны ерекше ғой!
— Ең алға түсірген суретiгiз есіңізде ме?
— ӘРИНЕ, ең алғаш түсірген суретім, тұңғышi тапсырмам ӘЛІ ЕСІМДЕ. Сол уақытта
() фотоапартты несиеге сатып алдым. Досым хабарласып; «Сенің фотоаппаратың бар ғой,
мектеп бітірушілер суретке түсіруге қалай қарайсын?»,- деген еді. Мен үшін бастысы
қаржы емес, бастысы — суретті сапалы түрде шығару болды.
Сұхбаттаскан Ғалымжан Сәнкібаев
Ә мәтіні
Ақпараттық хабарлама
1 маусым күні сағат 10.00-де Республика Сарайы алдындшы алаңда Балаларды
корғаудың халықаралық күніне арналған «Біз сенің балаларыңбыз, Қазақстан! Біз жаңа
әлемде өмір сүретін боламыз» атты мерекелік шаралар өтеді,
Бағдарлама аясында: «Мейірім сұлдыздары жарқырайды» атты балштардың қалалық
фестивалінін ашылуы болады. Онда ұлттық спорт ойындары, отбасылык эстафета,
балабақшалар мен спорт мектептері түлектерінің спартакиадасы, балалар суретінің байкауы
және тағы басқа шаралар ұйымдастырылады,
Бұл күні каша кинотеатрларында балаларға арналған фильмдер меи мультфильмдер
тегін көрсетіледі.
1 маусым күні сағат 12.00-де Алматы циркінде мектеп-интернаттар мен тұрмысы төмен
отбасылар балалары үшін цирк артістерінің катысуымен «Кануарлар әлемі» атты жабайы
хайуандардың (шо, колбарыс, арыстан, қасқыр) энері ұсынылады. Ұйымдастырушы: Алматы
каласы әкімінің бастасоз қызметі.
А міні
Ә мәтіні
Стильдері
Қоюмен берілген сөздерге түсіндірме: .
Ерекшеліктері​

үстелге
келуін
Бу
re
бірге
турға
K
калс:
киім
айте
бола
Бір:
өмі
Баяғыда бір етікші болыпты. Обден кедейленіп, қос етік тігерліктей
ғана былғарысы калыпты. Іңірде әлгі былғарыдан етік пішеді де: «Қазір
сатып укымды кандырып, таңертең ертерек тұрып тігіп тастармын»,
Тан серіден оянып жұмысқа кіріспекші болып ыңғайланса, жұмысы
даllын тұр — етіктерді біреу тігіп қойыпты. Етікші сенер-сенбесін біл-
Melitari. Erікті қолына ұстап, аударып-төңкеріп қарай бастайды. Тігісінде
Бір күні күндегідей бірнеше етік
1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар.
бір акау жок. Асқан ісмер адамның қолынан шыққаны көрініп тұр.
Көп ұзамай сатып алушысы да табылады. Етікке
қызығып, көп ақша
телеп, сатып әкетеді. Етікші енді екі қос етік тігетіндей былғары сатып
лады. Іңірде екі қос етікті пішеді де: «Қазір жатып көз шырымын
тайын, таңертең ертерек тұрып, тігіп тастармын», – деп ойлайды.
Таң сәріден тұрып қараса, екі қос етіктің екеуі де тігулі дайын
2. Сөйтіп, күн сайын осылай қайталана береді. Іңірде пішілген етік
ертен тігіліп дайын тұрады. Етікшінің жоқшылық өмірі ұмыт бола
пішіп қояды да, ұйықтар алдында
әйеліне:
Бәйбіше, бүгін ұйықтамай,
етікті тігіп жүрген кім екенін көр
жоспар құрау ​

тжб
1тапсырма
Мәтінің тақырыбы;кітап адамның ең жақын досы.

2тапсырма
өте,аса,үлкен.
алдымен,бірінші.
ақырындап жәйлап,тыныш.
жәйбарақат,рахаттанып
3тапсырма
Ітап – адам жанының рухани азығы. Кітап оқыған сайын оның оқырманының ынтасы мен зейіні арта түсері анық. Кітап оқу – адам психологиясын сергітіп, рухани дамуға көмектеседі. Білімді толықтырып, ойлау жүйесін дамытады. Осылайша кітапты 1 рет қолына алған оқырманда әрі қарай басқа да кітаптарға деген қызығушылық туындайды.
4Тапсырма
«Біздің заманда кино, теледидар, театр, радио да бар, кітап оқуға уақыт жетпейді», — деген қате
пікірлер де кездеседі. Ол дұрыс емес. Әрқайсысының ӛзінің орны бар. Кино да, теледидар да кітаптай
бола алмайды, сырласа алмайды. Оқушы жас күнінен бастап оқуға құнығуы керек. Әйтпеген күнде
кітап оқу қиын болады.
5тапсырма.
«ҚР-ның Ұлттық музейінде QR-код және оnline-ticket» жүйесінің таныстырылымы өтті. Ұлттық
музей заманауи жаңа-технологиямен жабдықталған еліміздегі бірегей музей. Бұдан былай музейге
келушілер тарихи жәдігерлермен арнайы-аудиогидтің экскурсовод маманның көмегімен өз бетінше
экскурсия жасап, таныса алатын болады.
Мұғалім тапсырманы қабылдап (керек болса?)​

116

Түбір сөзді табыңыз.

A)

Жақсылық

B)

Жаңбырлы

C)

Көмектес

D)

Жақын

E)

Бүгінгі

117

Шартты райлы тіркесті табыңыз.

A)

Барғым келеді.

B)

Барып қайт.

C)

Барып қойды.

D)

Бара салшы.

E)

Бүгін барсаң.

118

Қарсылықты мәндегі жалғаулық шылауды табыңыз.

A)

Бірақ

B)

Немесе

C)

Өйткені

D)

Сондықтан

E)

Біресе

119

Қыстырма сөзді табыңыз. Шынында, ол аса талантты әрі іскер адам.

A)

Шынында

B)

Талантты

C)

Іскер

D)

Адам

E)

Ол

120

Өткен шақта тұрған етістікті табыңыз.

A)

Балмұздақ сатып жатыр.

B)

Балмұздақ сатады.

C)

Балмұздақ сатты.

D)

Балмұздақ сатпақшы.

E)

Балмұздақ сатар.

121

Сан есімнің сұрақтарын табыңыз.

A)

Қандай? Қай?

B)

Қайда? Қашан?

C)

Кім? Не?

D)

Қанша? Неше?

E)

Кімге? Неге?

122

«Ерте» сөзінің антонимін табыңыз.

A)

Кеше

B)

Ертең

C)

Таңертең

D)

Кешке

E)

Кеш

123

Дауыссыз дыбыстың анықтамасын табыңыз.

A)

Өкпеден шыққан ауа кедергіге ұшырап, салдыр пайда болады.

B)

Ауа өкпеден кедергіссіз шығады.

C)

Тіл кейін тартылып, үсті дөңестенеді.

D)

Жақтың кең ашылуы арқылы жасалады.

E)

Тіл ілгері созылып, жіңішкеледі.

124

Буын үндестігіне бағынбай тұрған сөздерді табыңыз.

A)

Ынтымақ, бірлік

B)

Құлагер, емхана

C)

Данышпан, кемеңгер

D)

Батыр, күшті

E)

Қалам, дәптер

1Тапсырма.Мәтіндер кай стильде жазылган? Сәйкестендір.<<Хан Шатыр>> —Астанадагы сауда, ойын —сауык орталыктарынын бірі.Ол 2010жылы ашылды.Бұл әлемдегі киіз үй пішіндес ен улкен ғимарат болып саналады.Оның ішінде сауда орындары мен ойын —сауык кешендері, мейрамханалар бар.Жобанын авторы— Норман Фостер
Көркем мәтін Ғылыми —танымдык мәтін
Жазда біз Астанаға саяхатка бардык.Калада әдемі ғимараттар көп екен.Маған <<Хан Шатыр>> орталығы ұнады.Ол үлкен киіз үйге ұксайды. Ішінде көптеген ойын аландары, кинотеатрлар бар.Біз жасанды жағажайда демалдык.Кино көрдік.Саяхат көнілді болды.
Мәтіндерді салыстыр.Олардың қандай ұксастығы бар?
2—Тапсырма.
Мәтіндегі карамен берылген сөздерге жұрнак жалгау аркылы туынды сөз жаса.​

Киіз үйдің бөліктері. *

Сыртқы бөлігі

Ошақ

Ішкі бөлігі

Сүйектері, киіздері, бау-шулары

көмек керек​