1 «Қанқұмар Кир! Сен менің ұлымды ашық айқаста қару құдіретімен жеңген жоқсың. Шарап ішкізіп, алдап,…

текст:
Теңіз жағасында екі адам жүр. Бірі – Курнос, бірі – Андрей. Кенет ышқынып, жел гулеп кетті. Қамыстар құлап, топырақ борап, дүние алай — дүлей борап кетті. Андрей  бұл сұмдықты көрді: қатты соққан қара дауыл мұзды қақ жарып, ашып жіберді. Сіресіп жатқан мұз алға қарай жылжыды. Теңіз үсті түтігіп кетті. Андрей Курносты жаға қайыққа қарай сүйрей жөнелді. Иван:
—               Есің дұрыс па? – деп айқайлады.
—               Әне, балықшылар ығып барады.
—               Подумаешь! Ықса, барсын!
    Андрей не істерін білмей, сергелеңге түсті. Жанына Жалмұрат жүгіріп келді. Екеуі қайықты суға түсіріп мінді. Жел қайықты ұшырып ала жөнелді. Олар жағадан ұзап кетті. Теңіз үстінің дауылы өте қатты, үйдей толқындар. Жалмұраттың зәресі ұшты. Басы айналды. «Құдай-ай  сақтай көр!» — деп жалбарынды. Андрей қайықты есті.  Мұзда ыққан қайықшыларға жете алмай, өздері адасты. Қараңғы түнде қайықты үлкен сең соқты. Қайық быт-шыт болды. Екеуі мұздың үстінде қалды.
    Ал балықшылар теңізге шыққан соң, жұқа мұз быт-шыт болып жарылды. Олар жан-жаққа ығып кетті. Балықшылардың біреуі суға құлап, үшеуі үсіп өлді. Біреуі шалажансар. Еламан, Кәлен, Мөңке, Дос, Рай ғана қалды.
Таң атты. Дауыл басылды. Бұлар ыққан үлкен мұз шыңға тірелді. Балықшылар: «Қаратүпті  қара! Біз Қаратүптен шығыппыз», — деп шулады. Сақал- мұрты – қырау, беттерін үсік шалған. Осы жерде балықшылар Жалмұрат пен Андрейдің денесін көрді. Өздерін іздеп шыққандарын түсінді. Андрейдің тырнақтары жұлынған. Мұз үсті – қан. Өмір үшін жан аласқан. Жерді тырнағымен тырнаған. Андрей ақкөңіл еді. Промсолда балықшыларға жаны ашитын жалғыз адам еді.
 
​

116

Түбір сөзді табыңыз.

A)

Жақсылық

B)

Жаңбырлы

C)

Көмектес

D)

Жақын

E)

Бүгінгі

117

Шартты райлы тіркесті табыңыз.

A)

Барғым келеді.

B)

Барып қайт.

C)

Барып қойды.

D)

Бара салшы.

E)

Бүгін барсаң.

118

Қарсылықты мәндегі жалғаулық шылауды табыңыз.

A)

Бірақ

B)

Немесе

C)

Өйткені

D)

Сондықтан

E)

Біресе

119

Қыстырма сөзді табыңыз. Шынында, ол аса талантты әрі іскер адам.

A)

Шынында

B)

Талантты

C)

Іскер

D)

Адам

E)

Ол

120

Өткен шақта тұрған етістікті табыңыз.

A)

Балмұздақ сатып жатыр.

B)

Балмұздақ сатады.

C)

Балмұздақ сатты.

D)

Балмұздақ сатпақшы.

E)

Балмұздақ сатар.

121

Сан есімнің сұрақтарын табыңыз.

A)

Қандай? Қай?

B)

Қайда? Қашан?

C)

Кім? Не?

D)

Қанша? Неше?

E)

Кімге? Неге?

122

«Ерте» сөзінің антонимін табыңыз.

A)

Кеше

B)

Ертең

C)

Таңертең

D)

Кешке

E)

Кеш

123

Дауыссыз дыбыстың анықтамасын табыңыз.

A)

Өкпеден шыққан ауа кедергіге ұшырап, салдыр пайда болады.

B)

Ауа өкпеден кедергіссіз шығады.

C)

Тіл кейін тартылып, үсті дөңестенеді.

D)

Жақтың кең ашылуы арқылы жасалады.

E)

Тіл ілгері созылып, жіңішкеледі.

124

Буын үндестігіне бағынбай тұрған сөздерді табыңыз.

A)

Ынтымақ, бірлік

B)

Құлагер, емхана

C)

Данышпан, кемеңгер

D)

Батыр, күшті

E)

Қалам, дәптер

Оқылым тапсырмалары 1. Әңгіменің негізгі идеясын үш сөйлеммен тұжырымдап, ойымызды мақал- мәтелдермен түйіндейік. 2. Үргеніш, Қоқан, жортуыл, арық қазу сөздерін түсініп, синонимдерімен алмастырып сөйлем құрап жазайық. 3. Сейітқұлдың мақсатына жету жолындағы әрекеттерін мәтін бойынша ретімен баяндайық. Үлгі: а) Қолына кетпен алып, отыз үйлі кедейіне де кетпен беріп, жер тегістеп, егін егуге кірісті. ә) . 5 6) . . .; в) . . 4. Әңгіме бойынша өз жұбымызбен «Неге?», «Не үшін?», «Қалай?» және т.б. сұрақтар қою арқылы сұхбат жасайық. 5. Оқиға өткен жерлерді картадан көрсетейік. Қазір ол жердегі адамдар немен айналысады?

помогите срочно даю 50 баллов​

ылыстары
туралы айтып
Салыстырайық
биыл
боран
түске дейін
түстен ке
еру
• ұзақ
2. Мәтіндерді оқы. Салыстыр.
үнемі
• жиі
кемпірқосах
Менің есімім — Ерік.
Ақтөбеде тұрамын. Биыл
қыс суық. Аспан үнемі
бұлтты болып тұр. Жиі жел
тұрады, боран соғады. Қар
өте қалың жауады. Си-
ноптиктердің айтуынша,
биыл қыс ұзақ болады.
Менің есімім Айнұр.
Мен Түркістанда тұрамын.
Біздің аймақта қыс жылы
болады. Күн ашық және
Тынық. Жерде әлі қар жоқ.
Қар түске дейін жауады
да түстен кейін еріп ке-
теді. Синоптиктердің ай-
туынша, биыл оңтүстікте
қыс жылы болады.
Фо
ейін
түстен кейін
2
Оқиық және жауап берейік
3. Мағынасы қарама-қарсы сөздерді тап.
сирек
қату
былтыр
кемпірқосақ
жиі
еру
биыл
қыс
ұзақ
оңтүстік
желді
қалың. Помогите плиз выписать главные ключевые слова ​

Тапсырма. Мәтін Қан мен тер (романнан үзінді) қалай, тереңге кете ме тайызға шыға ма? Бүгін күн қалай батты, ертең мен Теңіз жайында әңгімелескен керемет әңгіме болатын балықтың бағыты сола ма, жоқ па? Балықшылар бүгін Райдың үйіне жиналды. Олар теңіз жайында, балың жайында әңгімелесіп отырды. Аттылы біреу есік алдына тоқтады. Аттан түсті. Атты байлап, сәлем Кәлен еді. Балықшылар Кәленді таныды. беріп, үйге кірді. Кіріп келген — Балықшы жас жігіт: Аға, отырыңыз! Төрге шығыңыз, — деді. Кален төрге шықпай, төмен отырып: Еламан, саған келдім, дел ойындағысын бірден айтты. Іздеп келдім, — Е, ат ұрлауды қойып, енді балық аулауға шықтың ба? — деді Рай. Балықшылар шошып қалды. Кәлен асықпады. Ол ашуланбай, түн болмаған кісідей жадырап: «Бала ғой», деп жүрсем, ержеткен екенсің, Балықшылар жадырап сала берді. Еламан: — Жарайды, шаруаңды айт! «Саған кісі керек», — дейді ғой. Мені пайшерiк қып алуға қалайсың? Мұз оятын кісі керек пе? Кәсіп — деді. Ал керек. Ендеше мені ал! — Шодырға бар. Билігі сонда. Міне, сөз! Ендігі жерде сендермен бірге жүріп көрейін, — деді. Ертеңінде Еламанға Андрей келді. Сақ бол. Федоров: «Аудың барлығы жарамсыз», – деп жатыр. Ертең сені бар адамыңмен мұз үстіне айдап шығайын деп жатыр. Мұз әлсіз емес пе? Оны мен де айттым. Бірақ Федоров тыңдамайды. Сақ бол! Тек абай- лап сөйлес! — деп кетті Иван. ВСЕ ГЛАГОЛЫ!​

Тапсырма. «Ол кім? Бұл не?» әдісі. С.Мұратбеков «Жусан иісі» әңгімесі бойынша берілген үзінділердің кімге қатысты екенін немесе не нәрсеге байланысты айтылып жатқанын анықтандар. Ойларынды дәлелдеп, жауаптарыңды толықтырып жазыңдар. Үзінді . Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бәрі: ерлік те, ізгілік те, сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл қасиеттің барлығы да сонда болушы еді. . Оны естігенде біз — алым-жұлым киінген қара борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып, шетімізден: көк семсерді жарқ- жұрқ еткізіп, ат ойнақтатып жауға қарсы арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік өзімізді. — Мыналар шана ма! — дейтін мұрнын тыжырайтып. — Шіркін, өзінің рулі бар, алдында шамы бар ылдиға да, өрге де бірдей сырғанайтын шана болса. «Мынау алда тұрған асқар таудан күндіз құс ұшып өте алмайды, қанаты күнге күйіп қалады. Тек түнде ғана ұшып өтеді. Сондықтан да біз түнді күтуіміз керек. Түнде маған да қанат бітеді. Сен тек жығылып қалмай, көзіңді тарс жұмып, менің жалымнан мықтап ұстап этыр. Мен: «көзіңді аш!» дегенде бір-ақ аш. Сонда, мына асқар таудың арғы жағында, мұнан гөрі аласа, шошайған қоңыр тау тұрады. Ол «салғыз көзді дәудің мекені», — дейді. Ә. Мен білдім. Ей, бала, сендер кеше эшіп келдіңдер ғой, ә? Коныр сиырларын бар ғой, ә? — деді Ол кім? Бұл не?​

Тыңдалым

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Прочитайте внимательно текст и выполните следующие задания

Өзіңді-өзің алдама, Уақытты салма саудаға. Жиырма төрт сағат берді Балаға, кемпір-шалға да.

Өткізе бермей жай ғана, Уақытты жарат пайдаңа. Жиырма төрт сағат – тең уақыт Берілген кедей-байға да.

Уақытты жарат пайдаңа, Қолыңды босқа байлама. Жиырма төрт сағат ─ сенде де, Жиырма төрт сағат ─ байдада.

Уақытың, ақшаң, табысың, Жұмсалар бәрі тән үшін.

Ішесің, жейсің, кетеді, Барлығы қарын қамы үшін.

Ойлама бәрін білем деп, Шалқып та тасып жүрем деп. Уақытың – алтын қазынаң, Жұмсауың керек үнемдеп.

Айбының асып тұрса да, Байлығың тасып тұрса да, Уақытың – ақшаң қолдағы, Ақшаңды босқа жұмсама.

Жас болып мәңгі жүрмейсің, Мәңгілік өмір сүрмейсің.

Үнемдеп жұмса уақытты, Бітеді ол қашан білмейсің.

Минуттыәрбірбағала, Секундтыәрбірсарала. Уақыттықайдажұмсадың, Есептеп, үйретбалаңа.

Уақыт-ай, уақыт, зырлайды, Артынамойнынбұрмайды. Кешіксең, бітті, олсені,

Бір секунд күтіптұрмайды.

Өмірінойлапталайдың, Тарихынзерттепқараймын. Біркүнібосқаөтпепті, Яссауи, Шоқан, Абайдың.

Өмірдіңмәнінұғып ал, Білім ал, бәрінбіліп ал. Қадірінбілгенуақыттың, Қазақтаншыққанұлылар.

Неге біз осы, неге біз, Ұмытып кете береміз! Денсаулық пенен уақыттың, Қадірінбілмейкелеміз.

1. Өлеңніңидеясынанықтаңыз (Определите идею стихотворения)

2. . А) өмірқұндылықтары

В) уақыттыңқадірі

С) ұлыадамдарғаеліктеу

D)мәңгілік өмір

скоРЕЕЕЕЕЕЙ!

1.Көп мағыналы сөзді табыңыз.Жақындаса, таудың басында жалпиған бір адам отыр. А) Жақындаса Б) Обаның С) Адам Д) Басында Е) Жалпиған 2. Ұяң дауыссызға аяқталатын сөзді көрсетіңіз.А) Қант Б) Асық С) Көрік Д) Геолог Е) Қағазбен 3.Жуан буынды сөзді табыңыз.А) ӘсемпазБ) Әуесқой С) Дәріхана Д) АдамЕ) Сәнқой4.Қысқарған сөзге айналатын сөзді белгілеңіз.А)Біріккен сөздер Б) Америка материгі С) Егеменді елД)Берекелі Қазақстан Е) Америка құрама штаттары5. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.А)Жазғы жайлауБ) Жол торабы С) Сын және сынау Д) Жұлдызы қарсы болу Е) Таза жүру 6. Тек орыс тілінен енген сөздерде ғана қолданылатын таңбаны белгілеңіз. А) ә Б) е С) щ Д) ъ Е) к 7. Бірыңғай бітеу буынды көрсетіңіз. А) Қала Б) ДалаС) Орақ Д) Қаспақ Е) Етік8. Жұрнақ жалғанған сөзді табыңыз. А) Әкеміз Б) Қасында С) Қамқоршы Д)Ауылда Е) Жақсысың 9. Жіктік жалғауында тұрған сөзді табыңыз. А) Санақ Б) Табалдырық С) Кеншінің Д) Сепкіш Е) Ауылданбыз 10. Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаны қойыңыз. А) Шұғыла. А) –ңқы Б) –лыС) –шақ Д) –ғы Е) –ы11.Қыстырма сөзді анықтаңыз. А) УҺ В) Балам С) Бәрекелді Д) Амал қанша Е) Тәйт 12. Сұраулы сөйлемді табыңыз.А)Ол бізге келмеді Б) Ол бір қызық дәурен екен С)Үйде пеш жоқ Д) Басшыларың кім Е) Пай-пай, мына аттың семізін-ай 13. Сын есімнен болып тұрған толықтауышты табыңыз.А) Білгенге жол бос. Б) Жақсылық қасындағы үшеуге кезек-кезек қарады. С) Бейсен Жомартпен кейін қайтты. Д) Ескіге жаңа өлшеуіш Е) Әсетке әлденелерді айтып жатыр.14. Күрделі сөзді көрсетіңіз. А) Биыл Б) Жаз С)Жаздай Д) Жаздық Е) Білім 15.Реттік сан есімді табыңыз. А) Бесеу Б)ЖиырмадайС)Жүз он екінші Д)Елу-алпыс Е)Төрттен бір16. Одағайды белгілеңіз. А)Найзағай жарқ етті. Б) Әке, айтқаныңыз дұрыс екен. С) Аһ, дүние-ай, өтеріңді білдім бе? Д)Қорыта айтсақ, олардікі дұрыс.Е) Меніңше, ертең келерміз.17. Үтірдің қойылусебебін табыңыз. Оқып білім ал, бөбек! А) Бірыңғай мүшелер В) Одағай С) Қыстырма сөздер Д) Оңашаланған айқындауыш Е) Қаратпа сөз18. Ыңғайлас салаласты табыңыз. А) Олар көктемде еш босамайды. В) Жаңбыр жауды да, от өшті. С) Біздің сынып кең. Д) Ол біресе далаға шықты, біресе үйге кірді. Е) Түнде күзетші ұйықтап қалғандықтан, қалың жылқы егіске түсіп кетті. 19. Күрделі анықтауышты табыңыз.А) Аласалау үйден түтін шығып жатыр. В) Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен.С) Біраздан кейін іштен қара торы жігіт шықты. Д) Далада кішкентай балалар ойнап жүр.Е) Шалғай ауылдарда жарық сөніп қалды. 20. Жалаң сөйлемді көрсетіңіз.А) Талай сырды ақтырды. В)Мен елдің елшісімін. С)Рахмет күлді.Д) Біздің замандасымызқандай екен?Е) Қазақстанның осынысы ұнайды.

СРОЧНО НАДО

Переведите пожалуйста

отрывок текста Көтергіш кран

Двигательдің бірін іске қоссам, ауыр плита жайлап қана жоғары көтеріле бастайды. Екіншісін іске қосқанда, кранның жебесі бұрылып, плитаны қойылатын орнына апарады.

-Бұл қимылдарды сіз өзіңіз жасайсыз ба?

-Жоқ, балам, жүкті көтерер алдында оны кранның ілгеріне берік етіп іледі. Осы жауапты істі такелажшылар жасайды. Олар маған жүкті қалай көтеру және қайда апарып қою керек екендігін ишаратпен ( қол сермеу, тағы басқа дене қимылдары) білдіреді. Бұлардың бәрі айтқанда онша қиын емес көрінеді.

Соншалықты ауыр, жауапты іс жасап, еңбек етіп жүрген әкемді мен мақтан тұтамын.

10. Дурыс құрастырылган сойлемді тап.
а) Ер катысады күресiне тек балара палуандар.
b) Ер балара қатысады күресіне тек палуандар.
c) Ep балара палуандар катысады күресiне тек.
Катысады күресiне тек ер балара палуандар.
e) Палуандар күресіне тек ер балалар қатысады.
11. Есiмдi соз тіркесін тап.
d)
а) алтын сагат
b) тұр екен
с) келiп кет
d) көйлек алды
e) кеше келдi
12. Етiстiктi сөз тіркесін тап.
а) кызыл кітап
b) ол келдi
c) сары кейлек
d) кызыл сиыр
e) ак кайын
13. Сейлемді толыктыр «Ұлттык ою-өрнекте салт-дәстүр .»
а) байка
b) байқаймын
с) байқалады
d) байкасын
е) байқаған
14. Артық сөзді тап
а) Дәріханада.
b) Түйіндеме
с) Өмірбаян.
d) Өтініш.
e) Мiнездеме.
15. Хабарлы сөйлемді тап.
a) сен жиналыска бар.
b) ол сабак окып келді.
с) кеше жаңбыр жауды ма.
d) алакай, сабак аякталды.
е) сабақ қашан басталды.
16. Артық сэзді тап.
a) сыбызғы
b) сымбатты
c) сырнай
d) дабыл
е) қобыз
17. Бiр созбен калай айтамыз «Әке, бала, немере, шобере, шопшек, немене, туажат»
a) туыстар
b) Отбасы
c) жануя
d) агайын
е) жетi ата
18. Керек сөздi кой «Нағыз жақын туыстык шегі —
а) жетi атамен
b) Ою-өрнекпен
c) сыбызғымен
d) сырнаймен
е) салт-дәстүрмен
19. Сойлем мүшесі қызметіне қарай болінеді.
5
4
3
6
7
​