Сөйлемді талдау Ол бұрын ауылда киетін қос етек көйлек, оқалы қамзол, асыл тасты биік сәукелесін тастап,…

үстелге
келуін
Бу
re
бірге
турға
K
калс:
киім
айте
бола
Бір:
өмі
Баяғыда бір етікші болыпты. Обден кедейленіп, қос етік тігерліктей
ғана былғарысы калыпты. Іңірде әлгі былғарыдан етік пішеді де: «Қазір
сатып укымды кандырып, таңертең ертерек тұрып тігіп тастармын»,
Тан серіден оянып жұмысқа кіріспекші болып ыңғайланса, жұмысы
даllын тұр — етіктерді біреу тігіп қойыпты. Етікші сенер-сенбесін біл-
Melitari. Erікті қолына ұстап, аударып-төңкеріп қарай бастайды. Тігісінде
Бір күні күндегідей бірнеше етік
1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар.
бір акау жок. Асқан ісмер адамның қолынан шыққаны көрініп тұр.
Көп ұзамай сатып алушысы да табылады. Етікке
қызығып, көп ақша
телеп, сатып әкетеді. Етікші енді екі қос етік тігетіндей былғары сатып
лады. Іңірде екі қос етікті пішеді де: «Қазір жатып көз шырымын
тайын, таңертең ертерек тұрып, тігіп тастармын», – деп ойлайды.
Таң сәріден тұрып қараса, екі қос етіктің екеуі де тігулі дайын
2. Сөйтіп, күн сайын осылай қайталана береді. Іңірде пішілген етік
ертен тігіліп дайын тұрады. Етікшінің жоқшылық өмірі ұмыт бола
пішіп қояды да, ұйықтар алдында
әйеліне:
Бәйбіше, бүгін ұйықтамай,
етікті тігіп жүрген кім екенін көр
жоспар құрау ​

Постердің ерекшелігіне сәйкес келетін нұсқаларды белгілеп шық.
Таныстыру мақсатында көркем безендірілген үлкен көлемді плакат
Мәселені анықтауға емес, көп жағдайда мәселені шешуге бағытталады
Бір топ қорғағанда басқа топтар кері байланыс беруге дайындалып, тыңдап отырады
Мәтін мазмұнын қайталамай, өзіндік ой, пікір, ұстаным көрсетіледі
Қорғау кезінде постерге жазылғандар оқылмай, оларға тек комментарий беріледі
Барлық жауабы дұрыс
Топтағы әр оқушының үлесі көрініс табады​

С.Мұратбеков «Жусан иісі». 2-сабақ

Үзіндіде кейіпкерлердің қандай көңіл-күйі сипатталған?

Түн қараңғылығында шошақ бөрікке ұқсап қарауытып тұрған Ешкіөлмес шоқысы енді бірде жалғыз көзді әулие мекен еткен үңгір тауға ұқсап кетті. . Тұтасқан қап-қара аспан тұншықтыра салардай боп ауыл үстін тұмшалап тұр. «Апыр-ай, жалғыз көзді дәу оянып кетер ме екен» ,– деп зәре-құтымыз қалмайды.

Қуаныш, шаттық

Қорқыныш, үрей

Сағыныш, мақтаныш

Артқа

Тексеру

​

Шығарманың мазмұны бойынша оқиға желісін
рет-ретімен орналастыр.
Дегенмен қарапайым халықтың мұң-зарына
і түсінбей, өзін ғана ойлаған байға да зауал
келеді.
І
Кейін де сол атау көлдің аты болып қала
береді.
1
Отар-отар малдары бірінен соң бірі індетке
шалдығып, қырыла бастайды.
І
Кезінде менің көлiм деп билік жүргізген
байды мұқатқысы келгендер көлді
«Атқырылған» деп ауыл арасында атап
жүреді екен.
1
Арамдықпен жиған малдан түгі қалмаған
бай кедейлер қатарына амалсыз қосылады.​

Мәтінді оқып шығып, мәтінге тақырып қойыңыз. Сұрақтарға толық жауап беріңіз.

Тақырып: ___________________________________________________

Адам көркі – шүберек. Сіздің әдемі көрінуіңіз, ең алдымен, киген киіміңізге байланысты.

Дегенмен, адам өзінің талғамына сүйенуі керек. Кейде шкафтың есігін ашып қалсаң, үстіңе ілетін бір дені дұрыс киім таппай әбігерге түсесің. Бұндай жағдай барынша жиі болады. Шалбарлар толып жатыр, ал мына жейдемен сәйкес келетін ешқайсысы жоқ.

Сондықтан, ең алдымен, жүрегіңіз қалаған стильді анықтап алыңыз! Әр түрлі жерлерге киіп баратын киімдеріңізді жұбымен алғаныңыз жөн.

Тізім жасаңыз. Алдымен өзіңіз қызығатын киімдердің тізімін жасап алыңыз, сосын өзіңізде бар киімдерді қайтадан қарап шығыңыз. Қолыңыздағы тізімге сүйене отырып, қай киімді қалдырып, қай киімді лақтырып тастау керектігін анықтаңыз. 1-2 жыл бойы киген киіміңізді ойланбастан лақтыруға болады.

Киімнің қымбатынан бұрын, өзіңізге үйлесетінін таңдаңыз.

Киімнің түсін жыл мезгіліне сәйкестендіріп алғаныңыз жөн. Басты қағидасы – түстердің өзара сәйкес келуі.

Тағы бір қатаң қағида: бір үлгіде үш түстен артық түс болмағаны жөн. Ал, егер киіміңіз алабажақ не әртүрлі түстен болса, онда аксессуарыңыз бір ғана түстен болсын.

Киімді мүсініңізге сай таңдағаныңыз дұрыс. Мүсіні әдемі адамдарды көргенде, еріксіз күрсініп, «Шіркін, менің де мүсінім осындай болса ғой.» деп армандаумен шектелеміз. Бар мәселе – мүсін мінсіздігінде емес, бар мүсініңізді пайдалана алуыңызда.

Автор қандай ой ұсынады? ___________________________________________________​

Тапсырма. «Ол кім? Бұл не?» әдісі. С.Мұратбеков «Жусан иісі» әңгімесі бойынша берілген үзінділердің кімге қатысты екенін немесе не нәрсеге байланысты айтылып жатқанын анықтандар. Ойларынды дәлелдеп, жауаптарыңды толықтырып жазыңдар. Үзінді . Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бәрі: ерлік те, ізгілік те, сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл қасиеттің барлығы да сонда болушы еді. . Оны естігенде біз — алым-жұлым киінген қара борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып, шетімізден: көк семсерді жарқ- жұрқ еткізіп, ат ойнақтатып жауға қарсы арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік өзімізді. — Мыналар шана ма! — дейтін мұрнын тыжырайтып. — Шіркін, өзінің рулі бар, алдында шамы бар ылдиға да, өрге де бірдей сырғанайтын шана болса. «Мынау алда тұрған асқар таудан күндіз құс ұшып өте алмайды, қанаты күнге күйіп қалады. Тек түнде ғана ұшып өтеді. Сондықтан да біз түнді күтуіміз керек. Түнде маған да қанат бітеді. Сен тек жығылып қалмай, көзіңді тарс жұмып, менің жалымнан мықтап ұстап этыр. Мен: «көзіңді аш!» дегенде бір-ақ аш. Сонда, мына асқар таудың арғы жағында, мұнан гөрі аласа, шошайған қоңыр тау тұрады. Ол «салғыз көзді дәудің мекені», — дейді. Ә. Мен білдім. Ей, бала, сендер кеше эшіп келдіңдер ғой, ә? Коныр сиырларын бар ғой, ә? — деді Ол кім? Бұл не?​

ОКУШЫНЫҢ АТЫ ЖИНГ Сыныбы Тыңдалым Мәтінді мұқият тындап, темендегі тапсырмаларды орынданыз. Махамбет Өтемісулы казактын ойгiлi акыны. куйшi композиторы. отаршылдыкка карсы Исатай Тайманов бастаған кетерiлiстi (1836-1837) ұйымдастырушылардын бірі, осы кетерiлiстiн жалынды жыршысы. Махамбет халыкты патшалык, хандык екiметке карсы карулы кетеріліске шакырган алгашкы казак акыны. Махамбет өзiнiн барша болмыс касиеттерімен кешпелілер арасындагы кесем тұлгалардын бiрi. Ол өзі туып өскен өнiрдiн Камбар батыр. Ер Тарғын, Сыпыра жырау. Асан кайгы. Казтуган. Шалкиіз, Жиембет, Доспамбет сиякты бiртуар тулгаларынын өлмес мұраларын кекірегіне токып есті. Өзі өмір сүрген заманнын агымына жуйрiк, кыр сырын жетік меңгерген, көзі ашык, көкірегі ояу, білімді адам болған. Орыс. татар, араб тiлдерiн тəуір меңгерген. Мұны ол жазган хаттардан айкын ангаруға болады. Акын елендерiнiн басты каһарманы — Исатай Тайманулы. «Исатай деген агам бар>>, >, ​

Текст:

Бір тойым болатыны сөзсіз менің,

Дәл қай күні екенін айта алмаймын.

Бірақ… бірақ…

Ешкімді де билетпей қайтармаймын.

Ондаортағатасталарұрансондай:

Қайтаалмайдықартың да бірәнсалмай,

Жиырмабестіңбәрін де сабылдыртам, .

Мен өзім де ән салам түн ауғанша,

Меніңжанымбұлкүнгеқұмар қанша!

Бәйге берем жығылған палуанға да,

Адалдығысезіліптұрарболса.

Қызқуатынжігіткеатберемін,

Жанам дегенжүрекке от беремін.

Мен әйтеуір бар жиған-тергенімді

Біртамаша той қылып өткеремін.

Біздіңүйдісолкүнібетке ал, қауым,

Нысанаға ап қуаныштоқталмауын.

Мен бұлтойдантілеймінжылаптұрып,

Қазанымдабірасыметқалмауын.

2-тапсырма Мәтінде аталған ұлттық ойын түрлерін дәптерлеріңе жазыңдар.

СРООЧНООО! ПЛИИИЗ! ДАМ МНОГО!

Мәтін бойынша сұрақтарға жауап жаз.

Жыр Сарыбай мен Қарабайдың аң аулап жүріп құда болып, Қозы мен Баянды күні бұрын аттастыруынан басталады. Сол кезде аң аулап жүріп, ұлды болғанын естіген Сарыбай, баласын көре алмай қаза табады. Аттастырылып қойған Қозы мен Баян, жүздерін көрмегенімен бір-біріне ғашық болады. Уақыт өте келе сараң Қарабай қызын жетім ұлға бергісі келмей, бір кезде отарын жұттан құтқарған, жергілікті палуан Қодарға ұзатпақшы болады. Қос ғашықтың арасына тосқауыл болған Қодар, айласын асырып, зұлымдықпен Қозының басын алады. Қайғыдан қабырғасы қайысқан Баян, өш алу үшін қулыққа көшеді. Ол Қодарға өзіне құдықтан су алып берсе, күйеуге шығатынын айтады. Алданған Қодар Баянның шашынан ұстап, құдықтың түбіне түсе бергенде, айлакер қыз бұрымын кесіп тастайды: Қодар түпсіз тұңғиыққа құлап қаза табады. Сөйтіп Қозының кегі қайтарылады. Батыр қыз ғашығының күмбезіне келіп, өзіне қанжар салып қол жұмсайды.

Баян мен Қозыны аттастырған кімдер?

__________________________________________________________________

Ғашықтардың арасына түскен кім?

__________________________________________________________________

Құдықтың түбіне кім құлайды?

__________________________________________________________________

Баян қалай өледі?

Шынындада табиғатта үлкен тепе теңдік бар. Əрқайсысының өз орны бар. Əрбір нəрсе өте керемет жасалған.