МӘТІНМЕН ЖҰМЫС ОКЫЛЫМ -тапсырма. Мәтінді оқы. Тақырып қой. Мәтін бойынша жоспар құр. Абайдың әкесі —…

ПЕРЕВЕДИТЕ ПОЖАЛУЙСТА
3.rаnсырма. Мәтінді оқы. Тақырып қой. Мәтін бойынша жоспар құр.
Абайдың әкесі – Құнанбай оқуды, білімді бағалаған. Ол өзінің балала-
рын қалаға жіберіп оқытқан. Анасы — Ұлжан сабырлы, тапқыр адам болған.
Абай өлеңді он екі жасынан бастап шығарған. Әкесі Абайды он жасында
оқуға берген. Ол Ахмет Риза медресесінде үш жыл оқиды. Кітапты бір рет
Оқып, екінші рет кітапқа қарамай, жатқа айтып шығатындай зерек, ұғымтал
бала болған. Ол көп талаптанған. Абай медреседе Науаи, Сағди, Физули
сияқты ақындардың шығармаларымен танысқан. Ол мұсылманша оқумен
шектелмей, Семей қаласындағы Приходская школаға түсіп, орысша да оқи
бастаған.
Сабақтарды оқып, білу Абайға оңай болған. Сондықтан барлық уақытты
өз бетімен кітап оқуға жұмсаған.
Мұхтар Әуезов​

ТАПСЫРМАНЫҢ МӘТІНІ
Мәтіннің бірінші бөлігінен теңеу сөзді тап.
Бөдене
Қыс. Күн суық. Інім екеуіміз жол жағалап
келеміз. Кенет Шиқ-шиқ еткен дыбыс естілді. Біз
дыбыс шыққан жерге жақындадық. Бұл
қанатымен қар сабалаған жұдырықтай бөдене
екен. Мен оны аяп кеттім. Қойныма тығып, үйге
әкелдім. Оң қанаты сыныпты. Оны таңып
қойдық. Бөдене күн өткен сайын жазыла
бастады.
Көктемге дейін үйде асырадық. Терезеден
сыртқа қыт-қыттап қарай береді. Күн әбден
жылынған соң, оны ұшырып жібердік. Бөдене
бізге алғыс айтып бара жатқандай болды.
Інім екеуміз қол бұлғадық.
​

1-тапсырма
Мәтінді түсініп оқы.
Мұхит -бүкіл өмірдің қайнар көзі.Ол жер климатының тұрақтылығын сақтайды. Теңіз
тіршілігі адам үшін мол азық және шикізат көзі болып табылыды. Сонымен қатар ол
дүниежүзі бойынша демалыс пен туризімнің дамуына септігін тигізеді. Адамдардың
тұтынуымен қатар, теңіз жануарлары судағы тіршіліктің әртүрлілігі үшін де маңызды.
Теңіз жануарлары- дәрі-дәрмектің қайнар көзі.
1)Мәтіннің негізгі ойын анықта. Срочноооо​

2. Мәтінді оқы. ТАЛАП Кеше мәшинемен аулаға теңіздің ақ қиыршық қиы тыр. Балалар кешеден бері мәз-мейрам. Шымыр денелі, кішкентай Нұрталап. Таудай құмның бауырын- пысығы — да екі ғарыш кемесі тұр. Біреуінде «Сұңқар», екіншісінде «Аққу» деген жазу бар. Кемелердің бүйірлері күнге па- ғылысып, жарқ-жұрқ етеді. Нұрталап Қаматов қайсың? деп сұрады арнаулы ба- қылау аппаратында отырған Задагүл. — Мен. – деді үстіне ғарышкер киімін киген өткір кезді қара бала. Дәрігер ғарышкердің жүрегін тыңдап, тынысын байкады. Сонан соң ауланың ортасындағы әткеншекке айналдырып сынады. Нұрталап сыннан бөгетсіз өтті. Жарайсың. деді Задагүл. болса да, төтеп бере аласың. Нұрталап дәрігердің ақыл-кеңесіне дән риза. Екі езуі екі құлағында. Масаттанып тұр. Достарымен қоштасқан соң ғарыш кемесіне мінуге оңтайланып еді, «Нұрталап!» деген дауыс естілді. Ол жалт бұрылып: — Ау! Мен мұндамын! – деді. Апасы балконнан қарап тұр екен. Мектепке баратын уақытың болып қалды. Үйге кір. Жуын. Тамақтан. Бол, тезірек! Нұрталап шешесінің шақырғанына қынжылып, кабар шытты. Мұны байқаған Задагүл: Жарайды, бүгін демал! Ертең міндетті түрде ұшасың! — деді. Нұрталаптың жүзінен қуаныш сәулесі жарқ ете қалды. ce Ос Сағындық Турдалиева •

Мәтінге жоспар құрып, мазмұндама жаз.

ЖОСПАР 1.төгілген қиыршық құм
2.құмнан жасалған ғарыш кемесі
3. Ұшу үшін арнайы сынақ жүргізуші​

Мәтінді оқып,төмендегі тапсырмаларды орындаңыз

Тараз-Талас өзені бойында орналасқан тарихи қала. Ол V ғасырға дейін салынған. 2000 мың жылдық тарихы бар. Оның даму жолдарының құпиясы мен сыры көп.

Әр қаланың өзінің ерекше бойтұмары болады. Тараздың бойтұмары-Карахан мен Айша Бибі күмбездері.Аңыз бойынша,Айша Бибі Түркістанда жас батыр Караханмен кездеседі.Бірін-бірі ұнатқан екі жас үйленуге келіседі. Жаугершілік заман болғандықтан,елін,жерін қорғап шайқаста жүрген Қарахан уәделі мерзімде Айша Бибіге бара алмай қалады.

Арада біраз уақыт өтеді. Айша Бибі Қараханның мекені-Тараз қаласына бару үшін қасына күтушісін ертіп,жолға шығады. Бірнеше күн жол жүріп,Таразға жетеді. Қаланың төбесі көрінгеннен кейін өзеннің жағасына тоқтап,сол арада суға түсіп,біраз демалмақ болады.Ұзақ жолдан шаршаған жас ару маужырап ұйқыға кетеді.Осы кезде оны даланың улы жыланы шағып алады.

Қарахан батыр естіп,емші мен молданы әкеліп некесін қидырады. Қайғырған Қарахан сүйіктісіне арнап,әсемдеп күмбез орнатады. Қанша уақыт өтсе де,сол күмбез екі ғашықтың махаббатының өшпес белгісі болып тұр.

1-тапсырма

Мәтінгі ат қойыңыз. 1балл

2-тапсырма

Мәтінге байланысты сөйлемді табыңыз.

А. Кітап туралы

Ә. Сауда туралы

Б. Екі ғашық туралы

В. Ұлы Жібек жолы туралы 1 балл

Айша Бибі қасына . ертіп жолға шықты.

А.досын

Ә. анасын

Б. құрбысын

В. Күтушісін 1 балл

3-тапсырма

Мәтін бойынша дұрыс/бұрыс ақпаратты анықтаңыз.( + белгісімен белгілеңіз) 2 балл

Ақпараттар

Дұрыс

Бұрыс

Бұл аңыз Өскеменде болған деседі

Карахан батыр ғашығына күмбез орнатты.

Жазылым

1-тапсырма

Мына төмендегі етістіктерді жедел өткен шақта жіктеңіз 3 балл

( жазу,ойнау,бару)

2-тапсырма

Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жазыңыз

Сауда.,құнды.,ежелгі.(қала,жолы,сыйлық) 2 балл

СРОЧНО!

1 тапсырма
Мәтінді түсініп оқы.
Мұхит бүкіл өмірдің қайнар көзі.Ол жер климатының тұрақтылығын
сақтайды. Теңіз тіршілігі адам үшін мол азық және шикізат көзі болып
табылыды. Сонымен қатар ол дүниежүзі бойынша демалыс пен туризімнің
дамуына септігін тигізеді. Адамдардың тұтынуымен қатар, теңіз жануарлары
судағы тіршіліктің әртүрлілігі үшін де маңызды.
Теңіз жануарлары дәрі-дәрмектің қайнар көзі.
1)Мәтіннің негізгі ойын анықта​

56. Мәтінді оқы.
Ол —
кішкентай бала. Мұнда алыстан, қаладан келді.
Жергілікті бала Кәрім дөрекі, тентек. Балалар одан
қорқады. Кінәсін айтпайды.
Кішкентай бала қорықпай, оны батыл әшкереледі.
Мен қорықпадым. Ұжым бір тентекке соққы бере ала-
ды ғой. Мені оған ұрғызып қоя ма. деді ол.
Тентек жеңілді. Кішкентай бала дұрыс істеді. Досқа
адалдықпен көмектеспей, оның кемшілігін бетіне айтпай,
адам дұрыс тәрбиеленбейді. «Ауруын жасырған өледі» дейді
халық.
Мұқан Иманжанов
• Мәтіндегі сөйлемдердің қайсысы жай сөйлем, қайсысы құрмалас
сөйлем екенін айт. Құрмалас сөйлемнің жай сөйлемнен өзгешелігін
түсіндір.
• Құрмалас сөйлемдерді теріп жаз.
осо​

Мәтінді оқып шығып, мәтінге тақырып қойыңыз. Сұрақтарға толық жауап беріңіз.

Тақырып: ___________________________________________________

Адам көркі – шүберек. Сіздің әдемі көрінуіңіз, ең алдымен, киген киіміңізге байланысты.

Дегенмен, адам өзінің талғамына сүйенуі керек. Кейде шкафтың есігін ашып қалсаң, үстіңе ілетін бір дені дұрыс киім таппай әбігерге түсесің. Бұндай жағдай барынша жиі болады. Шалбарлар толып жатыр, ал мына жейдемен сәйкес келетін ешқайсысы жоқ.

Сондықтан, ең алдымен, жүрегіңіз қалаған стильді анықтап алыңыз! Әр түрлі жерлерге киіп баратын киімдеріңізді жұбымен алғаныңыз жөн.

Тізім жасаңыз. Алдымен өзіңіз қызығатын киімдердің тізімін жасап алыңыз, сосын өзіңізде бар киімдерді қайтадан қарап шығыңыз. Қолыңыздағы тізімге сүйене отырып, қай киімді қалдырып, қай киімді лақтырып тастау керектігін анықтаңыз. 1-2 жыл бойы киген киіміңізді ойланбастан лақтыруға болады.

Киімнің қымбатынан бұрын, өзіңізге үйлесетінін таңдаңыз.

Киімнің түсін жыл мезгіліне сәйкестендіріп алғаныңыз жөн. Басты қағидасы – түстердің өзара сәйкес келуі.

Тағы бір қатаң қағида: бір үлгіде үш түстен артық түс болмағаны жөн. Ал, егер киіміңіз алабажақ не әртүрлі түстен болса, онда аксессуарыңыз бір ғана түстен болсын.

Киімді мүсініңізге сай таңдағаныңыз дұрыс. Мүсіні әдемі адамдарды көргенде, еріксіз күрсініп, «Шіркін, менің де мүсінім осындай болса ғой.» деп армандаумен шектелеміз. Бар мәселе – мүсін мінсіздігінде емес, бар мүсініңізді пайдалана алуыңызда.

Автор қандай ой ұсынады? ___________________________________________________​

Мәтіннен сұрақтарға жауап жаз.

1. Автомобиль сөзін қалай түсіндің?

2. Автомобильді кімдер ойлап тапқан?

3. Қай ғасырдан бастап автомобиль шығарылды?

4. 1913 жылы шығарылған көлік қандай болды?

5. Ұлыбритания азаматының жасаған көлігі туралы не білесің?

6. Ең қымбат автокөлік қалай аталады?

8-тапсырма, 124-бет. Төмендегі сын есімдерге шырай жұрнақтарын жалғап, сөйлем құра. СРОЧНО КЕРЕК ТЕК ЕКІ ТАПСЫРМА 5сынып қазақ тілі

6-тапсырма. Мәтінді оқып, «Жинақтау кестесін» толтыр. 1-бағанға

мәтіндегі тірек сөздерді жаз. 2-бағанға мәтіннен тірек сөзге

байланысты сөз тіркесін жаз. 3-бағанға тірек сөзді өзің бұрыннан

білетін басқа сөзбен тіркестіріп жаз.

тірек сөзбен байланысты тірек сөздің бұрыннан

сөз тіркесі

білетін басқа сөзбен

| тіркесуі

1. алдын алу

апаттың алдын алу

аурудың алдын алу, .

тірек сөз

пен

ЖАЗЫЛЫМ

(?)

-тапсырма. Көп нүктенің орнына қажетті сөзді кой