Үзіндіден бас әріппен жазылуы тиіс күрделі-құрама атауларды белгіле. Дұрыс жауап саны: 2 Қазақ жазба…

Орфография – дұрыс жазылу ережелерінің жиынтығын қарастырады. Орфоэпия – дұрыс оқылу ережелерін қарастырады.Қазақ тілінде сөздеркөбіне қалай жазылса солай оқылады.Кейде сөздердің жазылуы менайтылуында ерекшеліктер болады. Мынадай жағдайларда сөздердіңжазылуыменайтылуындаөзгешеліктерболады:а)дыбысүндестігі,қатаркелгеняғниекідыбыстыңбір-бірінеәсеретуі;ә) еріндік даыстылардың өзінен кейін келген езулік дауыстыларға әсеретуі;Мысалы:көзілдірік(көзүлдүрүк),жұлын(жұлұн),қараала (қарала),ақешкі(ағешкі).т.б.

Тапсырмалар:

1. Диалог құрастыру«Туған жер туралы».

2. Ңәріпін жазу ережелері.

3. Сөздерді тасымалдау ережелері.

4. Орфоэпия ережелеріне қатысты 5 мысал.

5. Туған жур туралы 3 мақал-мәтелдер.

Помогите, не шарю

Мәтінге тақырып қой /1 балл/

ТЫҢДАЛЫМ

Көшпелі ғұмыр кешкен қазақ халқының ертеден-ақ ежелгі мекені – ауыл болған. Ауыл — адамзаттың өмірге келген жері. Дүниедегі ең құдіретті АНА болса, ауыл да барлық халықтың анасы, тіршіліктің нәрі.

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Ауыл түлесе – қазақ түлейді. Өйткені, ауыл мен қазақ ажырамас ұғымдар. Туған жер – әркімнің қасиетті мекені, талай жанның өмір-бақи тұратын өлкесі. Оны қайда жүрсе де жүрегінің тү¬бінде сақтайды» деп жазады ол.

Игі жақсының барлығы осы ауылдан шығады емес пе? Ақын-жазушыларымыз да, сазгер, күйшілеріміз де, аты аңызға айналған даналарымыз да сол қарапайым ауылдың қара шаңырағынан шыққан.

Ауылдың үй ішінде өте қызық. Ас ішіп болған соң, ауыл балалары әжелеріне құрт-май жасауға көмектеседі. Аталары болса жылқыларды ерекше күтіп баптайды, таңғы асын іше салып немерелеріне атта отыруды үйретуге ауылдың шетіне барады. Шіркін, қысқы демалыста онда тіпті қызық. Ауылдың артезиан суларынан аққан сырғанақтарда бастауыш сынып оқушылары көңілдерін көтереді. Шанамен сырғанап, қар атысып ойнайды.

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені, ынтымақтың отаны.

1. Мәтінге тақырып қой /1 балл/

________________________________________________________________________________

2. Мәтіндегі ең маңызды 3 тірек сөзді жаз /1 балл/

________________________________________________________________________________

3. Кестедегі ақпараттың дұрыс (+) немесе бұрыс (-) екенін анықта /3 балл/

АқпараттарДұрыс +Бұрыс —

Ауыл барлық халықтың анасы

Көшпелі қазақ халқының мекені – ауыл болмаған

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені болып саналады

​

Қою қаріппен берілген жаңа сөздерден тіркес қүра.Оларды қатыстырып, сөйлем жаз.

ҚОРІҚТІ(жер-адам?)

Аң аулаған(адам-аңшы)

Шың(биіқ-мұзды)

Жазық(-дала-жол)

Аспанмен таласады(Шын-тау)

Сарқырама(ең биіқ-терең)

Жазық (дала-жол)

II. Жазылым.

«Уақыт керемет сый»,«Уақыт-қазына», «Уақыт-ақша» деген тақырыптардың бірін таңдап

эссе жаз 7 (балл)

Эссеге қойылатын талаптар:

-тақырыпты ашу,ойды жоспарлау;

-тақырыпқа қатысты өлең шумақтарын,нақыл сөздерді орнымен пайдалана білу;

-ойдын жанашыл,еркін,шынайы болуына баса мән беру;

-накты айқындалған кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды бөлімнен құралуы шарт;

-такырыптан ауытқымаған дұрыс;

-өмірмен байланысы болуы керек;

-нақты пікірлер келтіру керек;

-келемі-100-150 сөз.

[2] Жазылым Берілген екі сұрақтың қайсысына жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін (8) қойыңыз. 1 2 А. Қазақ жазуының даму жолы «Әлемдік жазу мәдениетінің реформаторы» атты жастар арасында қалалық эссе сайысына қатысқалы жатырсыз. Сіз бұл сайысқа афоризмдерді, өздік, өзгелік етістерді орынды Қолда отырып эссе жазыңыз. В. Көшпенділер мәдениеті І. Афоризмдерді орынды қолдана отырып, «Ұлы дала — көшпенділер әлемі» тақырыбына «Егеменді Қазақстан» газетіне шағын мақала жазыңыз. [10]

Помогите пожалуйста, это соч ​

Сұрақтарға жауап бер. Дәптерге жаз!
А) Қазақ жерінде қандай ежелгі қалалар болған?
Ә) Түркістан қай жерде орналасқан?
Б) Түркістанда кімнің кесенесі бар?
В) Ахмет Яссауи кім болған?
Г) Ол қайда туған?
Ғ) Ол қандай өлеңдер жинағын жазған?​

Қазақстан тарихынан ІІ тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары Орындау уақыты -40 минут 2-вариант максималды ұпай -20 Сынып -5 1-тапсырма Шілікті қорғанынан табылған Алтын адам жәдігері туралы сипаттама жаз (7 ұпай) Табы кай Қорғаннан Әшекейлер лған аумағ Ы ғасырла pra жатады табылган кандай кандай Қорғаннан табылған зат биліктің стильде жалпы символын жасалған? әшекейлер білдіреді саны Зерттеге H Шілікті корғанындаг археолог Ы обалар саны 2-тапсырма. Берел қорғаны туралы сюжеттік кесте құрап жаз (4 ұпай) Сұрақтар: Кім? Нені? Кайда ? Қашан? (берілген 4 сұраққа бір сөйлеммен жауап жаз) 3-тапсырма. Мұртты қорғандар туралы сипаттап жаз: (5 ұпай) А) Мұртты коргандардын 3 ерекшелігін жаз ——- Ә) Мұртты қорғандар сақтардың шаруашылығы, дүниетанымы туралы қандай мәлімет береді 4-тапсырма: Бір дұрыс жауапты белгіле (4-ұпай) 1) Үйсіндердің территориясы А) Орталык Қазақстан 2) шығыс Қазақстан 2) Парсы патшасы Кир сақтардың жеріне жорыкка шыкты А)б.з.д 470ж ә)б.з.д 530 ж б)б.з.д 510 ж б)Кушан 3) Жібек жолы кай елде бірінші жасалды А) Қанлы ә)Үйсін Б)Жетісу в) б.з.д 490 ж В)Қытай 4) Қаңлылар кытайларға карсы соғыста кімдермен күші біріктірді А) үйсіндермен ә) ғұндармен б) парсылармен​

ТАПСЫРМА:Бос орынға қарамен берілген сөздерді тиісті орнына қойыңыз. Асты сызылған -сөздердің қолданылу ерекшелігін назар аударыңыз.

Мен, сіздердің, біз, осы, менің, біздің, оларды, оның, олар

Құрметті соғыс ардагерлері!

. Қазақстан елінің жас өренімін! Бүгінде Қазақстанда көптеген ұлттардың өкілдері тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Бір кезде сұрапыл соғыс . адамдарды қазақ жеріне әкеліп, бір шаңырақтың астында өмір сүруге мәжбүр етті. Бауырмал қазақ халқы . құшақ жая қарсы алып, мейрімділік танытты.

Мен жуырда Зигфрид есімді бала туралы шығарма оқыдым. . басынан өткен оқиғалар маған қатты әсер етті. Онда соғыстан кейінгі балалардың тағдыры бейнеленген. Осыдан соң еліміздегі барлық балалардың бақытты екеніне . көзім жетті, себебі . бейбітшілікте өмір сүруде.

Болашақта мен елімнің үлкен азаматы болып өсетініме сенімдімін. Себебі мемлекетіміз . үшін көп игі істер жасауда. Жақсы білім алып, еліміздің тірегі болу . парызымыз. Біз . үміттеріңізді ақтау керекпіз.

Помогите пожалуйста

оқылым жАзылым 6-тапсырма. Мәтінді оқы. Қою қаріппен берілген сөздердің мағынасын анықта. Төменде берілген кестені толтыр.

Енисей өзенінің бойынан құпия жазуы бар құлпытастар табылғаны туралы алғашқы хабарды Н. К. Видзен, С. У. Ремезев айтқан. Сондай-ақ Сібірде айдауда жүрген швед офицері И. Т. Страленберг пен немістің белгілі ғалымы Д. Г. Мессершмид те ақпарат берген. Олар құпия жазулар туралы деректерді XVIII ғасырдың бас кезінде жазған мақалалары мен хаттарында келтірген. Бұл жазулардың құпиясы бір жарым ғасырға жуық ашылмады. Ғалымдар қанша үңілсе де, оның әліпбилік негізін таба алмады. Сондықтан алғашқыда олар «руна (белгісіз) жазу» деп аталды. Алайда ғылыми зерттеулер олардың түркі жазулары екенін анықтады.

1893 жылғы қарашада Дания корольдігі Ғылым академиясының мәжілісінде Вильгельм Томсен ғылыми әлемді дүр сілкіндірген мәлімдеме жасады. Ғалым ұзақ зерттеп, зерделеп, Орхон мен Енисей өзендерінің бойынан табылған ескерткіштердегі құпия жазуды оқудың кілтін тапқанын хабарлады. Ғалым ең алдымен «Тәңір» және «түрік» сөздерін оқыған еді.

Дәл осы кезде академик В. В. Радлов та өз бетінше ізденіп, руна жазудың он беске жуық әрпін анықтаған еді. Арада көп уақыт өтпей, В. В. Радлов Орхон өзенінің бойынан табылған үлкен тастардағы мәтінді толық оқып, аударып шықты. Кейін орыс түркітанушылары көп зерттеді. Л. Н. Гумилев Орхон жазба ескерткіштерін «Көк түріктердің өздері туралы жазған шежіресі» деп бағалады.

Орхон жазба мұраларын ұзақ жылдар түбегейлі зерттеген қазақтың білікті ғалымдары — Ә. Марғұлан, Ә. Құрышжанов, М. Томанов, М. Жолдас- беков, Қ. Сартқожаұлының іргелі зерттеулері жарық көрді. Олар жазба ескерткіштердің рухани құндылығын ашты.

Жазбаларда көне түркілер мен көк түркілер дәуіріндегі оқиғалар сипатталады. Жағрапиялық атаулар, сол кездегі тайпалардың атаулары мен орналасу, таралу аймағы көрінеді. Көптеген тарихи, мәдени, жағрапиялық, саяси дерек бар. Тарихи оқиғалар, Ұлы қағандардың жорықтары көркем тілмен баяндалған.

Жазудың сипаты түркі тілдерінің дыбыстық ерекшеліктерін, үндестік заңдарын жақсы береді. Жазу оңнан солға қарай оқылады әрі негізінен дауыссыз дыбыстар таңбаланады. Түркі жазба ескерткіштері Ұйғыр қағандығы кезінде аяусыз қиратылған.

Азатжол, Тақырып ,Негізгі ақпарат.

Яғни, мәтінді кіріспеге, негізгі бөлікке және қорытындыға бөлу керек. әр бөліктің тақырыбын және негізгі ойды беру керек.

. Карамен жазылған сөздердің ішінен айтылуы мен жазылуында
Өзгешелігі барларын тауып, кестеге орналастыр.
Жазылуы
Айтылуы
түркі
түркү
.
2 2​