Пытанні да заліку “Дзеяслоў”
1.Што такое дзеяслоў? С 227, 2-3 прыклады
2.Як змяняюцца дзеясловы?
3.Сінтаксічная роля Д
4.Якімі часцінамі мовы паясняюцца Д?
5.Правапіс не(ня), ні з Д
6.Пералічыце Д, якія без “не” не ўжываюцца
7.Што такое інфінітыў?
8.Суфіксы інфінітыва
9.Аснова інфінітыва
10. Сінтаксічная роля інфінітыва. Прыклад
11. Асабовыя Д. Тры прыклады
12. Безасабовыя Д. прыклад
13.Сінтаксчная роля безасабовых Д. прыклад
14. Зваротныя Д, утварэнне звар Д. прыклады
15. Д незакончанага трывання. прыклады
16. Д закончанага трывання. прыклады
17. Правапіс Д незак трыв з суфіксамі (гл с 252)
18. Д абвеснага ладу. прыкл
19. Д умоўнага ладу, іх правапіс. прыкл
20. Д загаднага ладу, прыкл
21. Утварэнне Д загаднага ладу (можна схемай)
22. Роля часціц ва ўтварэнні Д загад ладу
23.Часы Д, утварэнне
24. Прош час Д
25. Д цяп і пр часу
26.Спражэнне Д. 2 прыклады
27. Зрабіць марфемны разбор Д
Д-дзеяслоу.
1. Сказ называецца маўленне, якое выражае закончаную думку і мае граматычную аснову (дзейнік і выказнік). Напрыклад: Я люблю чытаць кнігі1
2.Сказ адрозніваецца ад словазлучэння тым, што словазлучэнне не выражае закончанай думкі і не мае граматычнай асновы. Напрыклад: чырвоная ружа.
3. Па мэце выказвання сказы бываюць апавядальныя, пытальныя, пабуджальныя і клічныя. На пісьме яны афармляюцца рознымі знакамі прыпынку: кропка, пытальнік, клічнік або двукроп’е. Напрыклад: Я хачу ведаць больш пра сказ2 Што такое сказ2 Скажы мне пра сказ2 Якая цудоўная тэма — сказ2
4. Па эмацыянальнай афарбоўцы сказы бываюць нейтральныя, эмацыйныя і ўсклікавыя. У чым іх адметнасць? Нейтральныя сказы выражаюць звычайную думку без якога-небудзь настрою або пачуццяў. Эмацыйныя сказы выражаюць радасць, сум, гнеў, захапленне і іншыя эмацыі. Усклікавыя сказы выражаюць сілу эмацый і вызываюць увагу слухача ці чытача. Напрыклад: Сказ складаецца з слоў3 Я вельмі люблю гэты сказ3 Ах, як цудоўна складаны гэты сказ3
5. Лагічны націск характарызуецца тым, што ён падкрэсляе самую важную частку думкі ў сказе. Ён можа быць выражаны рознымі спосабамі: інтанацыйна (змяненне тону голасу), графічна (вялікая літара, цудзвонка, лапкі і г.д.), лексічна (выкарыстанне спецыяльных слоў) або сінтаксічна (змяненне парадку слоў). Напрыклад: СКАЗ — гэта закончаная думка4 Сказ — «гэта» закончаная думка. Сказ — гэта «закончаная» думка.
6.Прамы парадак слоў спрыяе яснасці і логічнасці маўлення, а адваротны парадок слоў можа мець розныя функцыі: вылучэнне, узмацненне, кантраст, асацыяцыя і г.д. Напрыклад: Сказ складаецца з слоў5 З слоў складаецца сказ