15. Мәтіннің қатесін түзеп жаз. Аз уақыттың ішінде ол сарабшылар тарапынан жоғары баға алды. Әуелі тоқтар…

өнеркәсіп түрлерін жіктеп оларға мысал келтіріп жазамыз.
керек болып тур, беріңіздерші өтініш​

30. Тыйым сөздердің қатесін түзеп, көшіріп жаз.
Босағада тұрма, көк шөпті жұлма, малды теппе, әкті
төкпе.​

Мәтіндегі көп нүктенің орнына тиісті сөздер мен сөз тіркестерін қойып жазып
қандай сөз табынан екенін табыңдар.
1. Күшік әбден тынығып, қайта қутындай бастаған кезде . бір
кішкене бала келді (М.М.). 2. Түрі кенет өзгеріп кететіндей, айнаға
сәт сайын сүзіле, өзгеше бір қарайды (Б.Нур.). 3.
бұл арадан
еткомбинаты салынған (Д.И.). 4. Көкірегін бұлқан-талқан еткен ашуын
баса алмай, ол тағы . жүре бастады (І.Е.). 5. Ақбілек орталарында
төмен қарап келе жатып, әңгімелеріне құлақ салды (Ж.А.). 6. Тасболат
басын . салып, бірсыпыра жерге шейін ойланумен отырды (Б.М.).
Тиісті сөздер: өзгеріс іздеп, малы көп болған соң, төмен, жорғақ
татып, алыстан, ерсілі-қарсылы.
ә Сөйлемдерді сөйлем мүшесіне қарай талдаңдар, пысықтауышқа тән белгілерді
атаңдар.
​

58. Меңзер бағытымен оқып, шыққан сөйлемді тақырып етіп алып,
мәтін құрап көр.
​

20. Оқы.
Бұл дүниеде туған жердің жусанынан артық ештеңе
жоқ. Бейбарыс сұлтан қартайған шағында дала кезіп, се
руендеп жүріп, көзі бір түп жусанға түседі. Жұлып алып,
иіскейді.
Кенет көз алдына еміс-еміс елес болып қалған туған
жері елестейді. Бір ыстық сағыныш жүрегіне толады.
Көзінен жас парлайды. Жусанды екі алақанымен қысып,
бетіне басып тұрып қалады. Сөйтіп, әлгі бір уыс жусанды
бойтұмарының ішіне салып алады. Елін сағынған сайын
иіскеп, мауқын басады.
А. Қыстаубайқызы
• Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықта.
• Мәтін сөйлемдеріндегі етістіктерді тап. Олардың мәтіндегі рөлі
қандай?​

Құқық және заңға қатысты сөздердің жалғасын табыңдар:

1. Бір қазаға екі. жоқ

2. Куәсіз істі күмән табар, Куәлі істі. табар

3. Мен. қылған күні ай жарық болды.

4. Би екеу болса,. төртеу.

5. Әр елдің. басқа, Иттері қара қасқа

6. Елшіге. жоқ.

7. Тақыр жерге су төксең, жүруге тайғақ болар, Жаманға сырыңды айтсаң, тар жерде. болар.

Тапсырма 1. Мәтінді оқып, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін көрсетіп, кестені толтырыңыз. [5] Жаяу жүргіншілерге жолды кесіп өтуге арналған нұсқаулық 1. Екі көшенің қиылысқан әрі «Өтетін жер» деп жазылған түсті, асфальтта сызылған жалпақ ақ жолақтары бар жерде, қарсы алдындағы бағдаршамның жасыл шамы жанған кезде ғана көшеден өтуге болады. 2. Жүріп келе жатқан машиналардың алдынан өтіп кетемін деуші болма, ол тоқтағанша, не өтіп кеткенше күте тұр. 3. Көшеден өтерде алдымен сол жағыңа, көшенің орта тұсына жеткенде оң жағына қара. Егер машина келе жатса, өтіп кеткенше сол орнында, ақ жолақ сызылған тұста күте тұр. 4. Көше қиылыстарында бағдаршамда жасыл шам жанған кезде не болмаса өтіңіздер деген сөз көрінгенде ғана көшені кесіп өтуге болады. 5. Аялдамада тұрғанда автомобиль, автобус, троллейбустың тек ары жағынан айналып ет, сонда сен оның соңында келе жатқан машинаны дәл уақытында көре аласың 6. Жолдың арғы бетіне тек бағдаршам тұрған немесе жаяу жүргінші өтетін жерден өт. 7. Тек қана бағдаршамның жасыл түсі жанғанда ғана жолдан өт. Мәтін не туралы? Құрылымы Қалай рәсімделген? Жанры және жанрлық ерекшелігі неде?​

4. Мәтінге қатысы жок катарын табыңыз
А) «Перизат» — су перісі туралы ертегі
В) Әке мен бала желкенді қайықпен саяхатқа шыққан
C) Баланың ойынша, капитан — ерекше адам
D) Желкенді қайықпен ортасында тұғырлы
ту бар​

мәтінен экалогияға қатысты терминдерді теріп жазындар
​

9. Мәтінді оқы. Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықта.
Қожанасыр досының үйіне келсе, ол үйін тазалап жатыр
екен. Қожанасыр одан:
Е, достым, не істеп жатырсың? — деп сұрайды.
— Ә, Қожа, мынау ескірген киім, қағаз, кітап – бәрін өр-
тейін деп жатыр едім, – дейді досы.
Қой, достым! Киім ескіргенімен, кітап ескірмейді.
Кітаптың сырты ескіргенімен, ішіндегі ақыл сөзі ескірмей-
ді, — депті сонда Қожанасыр.
«Қожанасыр әңгімелерінен»
• Мәтінге екі ат қой: бірі — тақырыптың қысқаша атауы, екіншісі
негізгі ойдың қысқаша атауы болсын,
• Негізгі ой берілген бөлікті тауып жаз.​