4. Сөйлемдерден есімдіктерді тауып жазыңыз. Адамның кейбір әрекеті табиғатқа зиян келтіреді. Оны барлық…

х
Эссе. «Адамзат жойылып бара жатқан түрлерді қорғай алады ма?»
Негізгі бөлімдегі бос орынға мағынасына сәйкес сөзді қой.
Біріншіден, елімізде жануарлар мен өсімдіктер әлемін қорғау мен пайдалану туралы заң бар, олар сол заңға
бағынуы керек: рұқсат етілмеген жерде аң, балық аулауға рұқсат жоқ, сирек кездесетін түрді жұлмау керек.
мемлекет қорықтарды, ұлттық парктерді көбейтуі керек. Бұл жойылу қаупінде тұрған көптеген
түрлерді сақтауға мүмкіндік береді.
соған қарамастан
сол себептен
екіншіден
бірақ
— Артқа
Тексеру​

1 лаан үзіндіде кандай окига сез болады? 2 0кага кімдердің арасында ербіді? Аянын ен жаксы касиетi кандай едi? а Гебелесті алғаш бастаған кім? Әлімжеттік сөзін баска сөздермен 4 Кейінмерлердiн iс-әрекетін суреттейтін етістіктерді атайық. баламалап, ұғымға өз аныктамамызды ұсынайык. 6 Казіргі танда осындай әлімжеттік көрсету орын ала ма?​

Матынды окып негызгы тыректы создерлы аныктаныз «Табиғат- адам тәрбиешісі. Оның құрамдас бөлігі болып саналатын өсімдіктер мен жануарлар әлемі, биік таулар мен сарқыраған өзендер, кең дала барлығы да адам баласына ой салып, денесіне қуат,бойына күш, көңіліне шабыт береді. Адам да, қоғам да-табиғаттың төл баласы., жалғасы. Тіпті, адам ауасыз, сусыз өмір сүре алмайды дейтін болсақ, сол ауа мен судың өзі жан-жануарлар, адамзатқа табиғаттың тарту еткен ғажайып сыйы. Табиғат пен адамның мінезі де ұқсас. Табиғат не төксе, бар әлем құрпылып жүре береді. Халық өзін қоршаған табиғаттың мінез, әдет-қалыптарын өзіне алады және мәңгіге қалдырады. Табиғаттағы барлық нәрсе өзара тығыз байланысты. Адам да табиғаттың бір бөлшегі. Табиғаттың бірінде болып жатқан өзгеріс міндетті түрде екінші жерге әсерін тигізеді. Соныдықтан да табиғаттың бір бөлшегін жою өзіне зиян келтіреді, сол арқылы адам баласының күн көрісіне залалын тигізеді. Табиғат сырын терең білмей оған қалай болса солай шабуыл жасау үлкен апатқа әкеп соқтырады. Табиғат – халық қазынасы.

Адам мен табиғат егіз. Табиғат пен адам егіз әлем ретінде бірін-бірі күтуге, аялауға міндетті. Олар бір-біріне сый-құрмет жасауға тиіс болса, сол сыйластықтың және бір түрі – адамның табиғатқа деген пейілі. Адам — табиғат перзенті. Ол суға, жерге, айға, оларды жаратқан тәңірге табынады., жалбарынады. Адамзат баласы өзінің ғана емес, бүкіл ғаламның аман-саулығы үшін жаратылыс алдында өзін борыштар сезінері хақ. Тіршілікте төрт құдірет – Күн-ана, Жер-ана, ауа мен су болса, олардың біреуінсіз тіршілік тоқтайды. «Жері байдың – елі бай», «Туған жер – алтын бесік», «Жеміс – жерде, жеңіс — ерде», «Ауа – өмір тынысың», «Судың да сұрауы бар» деген мақалдар осы төрт құдіретті қадірлеуден тараған.»​

2. «Адам баласының достық сезімі адаммен бірге жаратылады» деген тұжырым бар.
Сіздің ойыңызша, достық сезімі адамның бойында туылғаннан бола ма, әлде өсе келе қалыптаса ма? 3-4 сөйлеммен жауап беріңіз. ​

СРОЧНО!

Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Қозы Көрпеш пен Баян сұлу аңызының ел аузында бірнеше нұсқасы жүр. Соның бірі әйгілі аңызды былайша өрбітеді:

Ноғайлы жұртында Қарабай мен Сарыбай есімді екі бай болыпты. Кішкентайынан бірге өсіп, дос болған Сарыбай мен Қарабай әлі дүниеге келмеген балаларын атастырып қояды. Ұлы дүниеге келмей жатып Сарыбай аңшылықта қайтыс болады. Қарабай сөзінде тұрмай: «Қызымды жетім ұлға бермеймін», — деп, Өлеңтінің аяғын өрлей Аягөзге көшеді.Аягөзге барған соң ноғайлының биі Сұлтанғазы Қарабайдың ауылын ерулікке шақырады. Сонда Шашақ байдың баласы Қодар Баянға ғашық болады. Алайда, атастырылған Қозы мен Баян ер жете бір-біріне ғашық болады. Қодар өте қанішер, әрі зұлым адам екен. Екеуара шайқаста бірінші болып Қозының басы кетеді. Сүйіктісінен айрылған Баян кек алуды ұйымдастырады. Ол Қодарды алдап, егер ол құдық қазып берсе, оған тұрмысқа шығамын дейді. Қодар Баянның шашынан ұстап алып, құдықты терең етіп қаза бастайды. Құдық тереңдей бергенде, Баян шашын кесіп жіберіп, Қодарды құдыққа батырып, өлтіреді. Ал өзі өз-өзін қылыштап, бақилыққа аттанады.

Мәңгілік махаббаттың символы болған қос ғашықты Аягөз жерінде арулап көмген халық, мәңгілік махаббаттың белгісі ретінде осы мазарды салған екен.

1)Шығарманың жанрын анықтаңыз

А)әңгіме

В) ертегі

С) аңыз

Д)повесть

2)Мәтіннің негізгі тақырыбын табыңыз

А) Қодардың батырлығы

В) Қос ғашықтың махаббаты

С) Уәдеге берік болуға үйрету

Д) Қозының өмір жолы

3)Баян дұшпаннан кегін алған жерді тауып жазыңыз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________

4)Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз.

Қарабай мен Сарыбай қандай келісімге келеді?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

5)Қодар қандай адам?

______________________________________________________________________________________________________________________________________

СРОЧНО ПОМОГИТЕ ОТДАЮ 35 БАЛЛОВ УМОЛЯЮ ПРОСТО

Мен не үйрендім?
1.Ас-адамға қуат бермейді. дұрыс/жалған
2.С дәрумені цитрус өсімдіктерінде көп мһлшерде болады. дұрыс/жалған
3.Кальций өте пайдалы минерал, ол сүйектің қалыптасуына керек. дұрыс/жалған
4.Тамақ бар жерде дерт тұрмас. дұрыс/жалған.
5.Тазалық ұстану- денсаулықты сақтаудың бір жолы. дұрыс/жалған
6.Тез бұзылатын тағамдар фастфуд өнімдері, алайда оны көп адамдар пайдаланады. Ол уақыт үнемдеу мен еріншектіктің әсері. дұрыс/жалған
7.Газдалған сусын пайдалы. дұрыс/жалған
8 . барды.
. тыңдады.
.тексерді
. қарады.
. ішемін.
көп нүктенің орнына
қажет сөзді қойып жаз.
9.Отбасы дәрігері бүкіл отбасы мүшелерін емдемейді. дұрыс/жалған
10.Кеше таңертең Мұзбелге ккткен жолаушылар
Қалың тұманға кедесіпті. Ұзақ жүріп отырып сүмбіледе ауыл шетіне жетті

—үстеулерді тауып жазыңдар.​

Тазалық керек адамға! Эсседегі сипаттама сөздердің орнын тап. Жақындай түссең мұрныңа келеді, жиіркеніп құсып қоюыңыз мүмкін. Осыншама адамды көрмеген едім. Аяғындағы кебісі де әбден тозған, сөгілгелі тұр. Дарылдатып сүйрегенде, артынан шаң борайды. Ол кебіс тозып, жаңа кебіс кигені есімде жоқ екен. Ал ол аяқкиімін шешіп үйге кірсе не болады, ол үйді бұзып қайта салу керек болатын шығар. е Артқа Тексеру Да
помогите =»»»0​

«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
2-нұсқа
Аты-жөні: _______________________________________________

Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

Ертеде хайуандар жылдың басы болуға таласыпты. Сонда жылқы:
— Адам менің күшімді пайдаланады, ақ сүтімді ішеді,мықты қылыма дейін арқан, жіп еседі. Жыл басы мен боламын, — дейді.
         Түйе:
Мен сен көтере алмайтын ауыр жүкті көтеріп, алыс жерлерге барамын. Аш болдым деп арпа, сұлы сұрамаймын. Су табылмаса, шөлде де жүре беремін. Жыл басы болу маған лайық.
  Сиыр айтады:
— Адам егін ексе, менімен егеді, сүтімді ішеді, құрт-май жасайды, жыл басы болу маған лайық.
         Қой айтады:
         -Адам қалың жүнімді алып, киіз басады,жылы киім тігеді, арқан еседі. Сүтімнен құрт-май алады.
         Ит айтады:
         — Мен болмасам, сендерді не ұрлап, не қасқыр жеп тауысар еді.
         Тауық айтады:
         — Мен болмасам, кісі ерте жұмысына бармай, ұйықтап қалар еді.
         Тышқан не айтарын білмей тұрады да, қулық ойлап, жиылғандарға айтады:
         — Бұл таластан ешнәрсе өнбес, жылды кім бұрын көрсе, сол жыл басы болсын.
         Өзгелері тышқанның сөзін қостайды. Біраздан соң тышқан жорғалап, түйенің өркешіне шығып отырады.
         Сонан соң жылды бәрінен бұрын тышқан көріп, хабар беріп, жыл басы болыпты. Түйе бойына сеніп құр қалыпты.

Мәтін мазмұнына сай ат қойыңыз. __________________________________________
[1]
Мәтіннен сын есімдерді тауып жазыңыз.
[3]
____________________________________________________________________

Берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап жазыңыз.

1. Хайуандар неге таласады?
_______________________________________________________________________[1]
2. Жылдың басы не болыпты?
_______________________________________________________________________[1]

4. Мәтін бойынша оқиғалардың ретін ажыратыңыз.
I Хайуандар жылдың басы болуға таласыпты
II. Жыл басы тышқан болады.
IІІ.Тышқан қулық ойлайды.
I, ,ІІІ, IІ
ІІІ, II, І
I,ІІІ, ІІ
[1]

Жазылым

Берілген суреттерді қолдана отырып, басқа қалада тұратын досыңызға хайуанаттар бағына жасаған саяхатыңыз туралы хат жазыңыз. Хаттың құрылымын сақтаңыз (50-55 сөз).

_____________________________________________________________________________
[8]
​

ор болған еңбек
ейнет
Өлеңді мәнерлеп оқиық.
Адамдық диқаншысы қырға шықтым,
Көлі жоқ, көгалы жоқ құрға шықтым.
Тұқымын адамдықтың шаштым, ектім,
Көңілін көгертуге құл халықтың.
Қор болған босқа кетіп еңбек, бейнет,
Құлдарға құлдықтан жоқ артық зейнет.
Оттай бер, жануарым екі аяқты,
Адамдық хайуанға қанша қажет!
Жаратқан малды Құдай не керекке —
Мінуге, сою, соғу, жүндемекке.
Жорта бер қамыт киіп, қамшыңды жеп,
Бұйрық жоқ ұрасың деп үндемекке.
Таяққа еті үйренген қойшы жайлап,
Көк есек қозғала ма түрткенге айдап?
Есептен алданғандай болғандар көп,
Жасықты асыл ма деп білмей қайрап.
Міне​

өлеңге ат қой
Табигат, тан каламын тамашала Өзіңсің жасын қорған барша адамға Салида лазат алып демаламын, Камкор боп журем саган эркашанда Таза ауа, жасыл шашын кескерінен, Айдын көл — күміс табак төңкерінен Кең дала жасыл жайлау – мақтанышым. Кокжиектен күлімдеп күн көрінген Суту Сыр сылаңдайды сылдыр ағып, Жарқыра ак күмістей сулары ағып Тұнған бир айналасы жеміс-жидек, Кергендер сүйсінеді таңдай қағып Бой тузеп жайкалады кара алатын Алқызыл алма таккан алма жашын Жүзмин шәрбат дә бал шырындап, | Аралаймын тоймай бір бак арасын Адамзат, аялайык табиғатты Болмайык табигатка аса катты Адамның адамдығы оте білсек, Табигат тазальны. мне, накты! Срочнооооооооооо. 10-минут пжжжжжж​