Жазайык 3. Кестеге сүйеніп, балалар туралы мәліметті дәптеріңе жаз. Дина Менің суретімде шаңырақ, түрлі…

Мәтіннен 3 етістікті бұйрық рай тұлғасына қойып жазыңыз

Қазақ халқының негізгі кәсібі мал шаруашылық болған. Қазақ өзінің малын қой, ешкі, жылқы, түйе, сиыр деп төрт түлікке бөлген. Осы төрт түлік малдың әрқайсысын шаруалар барынша өнімді, орынды пайдалана білген. Мал бағудың өзіндік әдістерін, малды күтіп — баптаудың тәсілдерін жете меңгерген. Жайылымдарды жыл мезгілінің төрт мезгіліне байланысты тиімді пайдаланып, көшіп — қонып отырған. Жайылымдар қыстау, көктеу, жайлау, күзеу деп аталған.

Қазақ халқы егіншілікпен де айналысқан. Оңтүстік өңірде ежелгі Сауран, Тараз, Отырар қалаларының маңайында ескі арықтардың ізі сақталған.Егінші қазақтың ертеден өсірген дақылдары – тары, күріш, жүгері, арпа, сұлы. Сонымен бірге бау-бақша да еккен.

43. Кестеде берілген акпаратты пайдаланып, бүркіт туралы мәтін құрап жаз.

Мекендейтін жері Кай жерге Қай жерге Ұя салу Жүмыртқа Қандай қүсқа ұя салады? науканы жатады? саны биік ағаштар наурыз, бір-екі мен зәулім сәуір жартастарға айлары Маңғыстау Үстірт Қызылқұм Сарыарқа Алтай таулары Іле Алатауы жыртқыш

Мәтінге тақырып қой /1 балл/

ТЫҢДАЛЫМ

Көшпелі ғұмыр кешкен қазақ халқының ертеден-ақ ежелгі мекені – ауыл болған. Ауыл — адамзаттың өмірге келген жері. Дүниедегі ең құдіретті АНА болса, ауыл да барлық халықтың анасы, тіршіліктің нәрі.

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Ауыл түлесе – қазақ түлейді. Өйткені, ауыл мен қазақ ажырамас ұғымдар. Туған жер – әркімнің қасиетті мекені, талай жанның өмір-бақи тұратын өлкесі. Оны қайда жүрсе де жүрегінің тү¬бінде сақтайды» деп жазады ол.

Игі жақсының барлығы осы ауылдан шығады емес пе? Ақын-жазушыларымыз да, сазгер, күйшілеріміз де, аты аңызға айналған даналарымыз да сол қарапайым ауылдың қара шаңырағынан шыққан.

Ауылдың үй ішінде өте қызық. Ас ішіп болған соң, ауыл балалары әжелеріне құрт-май жасауға көмектеседі. Аталары болса жылқыларды ерекше күтіп баптайды, таңғы асын іше салып немерелеріне атта отыруды үйретуге ауылдың шетіне барады. Шіркін, қысқы демалыста онда тіпті қызық. Ауылдың артезиан суларынан аққан сырғанақтарда бастауыш сынып оқушылары көңілдерін көтереді. Шанамен сырғанап, қар атысып ойнайды.

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені, ынтымақтың отаны.

1. Мәтінге тақырып қой /1 балл/

________________________________________________________________________________

2. Мәтіндегі ең маңызды 3 тірек сөзді жаз /1 балл/

________________________________________________________________________________

3. Кестедегі ақпараттың дұрыс (+) немесе бұрыс (-) екенін анықта /3 балл/

АқпараттарДұрыс +Бұрыс —

Ауыл барлық халықтың анасы

Көшпелі қазақ халқының мекені – ауыл болмаған

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені болып саналады

​

Сұрақтарға жауап бер. Дәптерге жаз!
А) Қазақ жерінде қандай ежелгі қалалар болған?
Ә) Түркістан қай жерде орналасқан?
Б) Түркістанда кімнің кесенесі бар?
В) Ахмет Яссауи кім болған?
Г) Ол қайда туған?
Ғ) Ол қандай өлеңдер жинағын жазған?​

Ең көп
Қайың- Пайда-
ланады
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҮЗІЛІС
69. Кестеде берілген ақпаратты пайдаланып, мәтін құрап жаз.
Жасы-
Табиғат-
Қайың
ның тағы қайың-
тараған
ның түрлері
түрі
140
100-150
Ақ түсті
Кәдімгі
қабығымен
қайың
немесе
ерекше
ленеді
аққайың
ның
гүлдері
ұзақтығы
жыл
Сырға Шырын,
тәріздес дәрі-
дәрмек
ретінде
70. Көктемде құстар жылы жақтан оралды. Олардың жал​

20. Оқы.
Бұл дүниеде туған жердің жусанынан артық ештеңе
жоқ. Бейбарыс сұлтан қартайған шағында дала кезіп, се
руендеп жүріп, көзі бір түп жусанға түседі. Жұлып алып,
иіскейді.
Кенет көз алдына еміс-еміс елес болып қалған туған
жері елестейді. Бір ыстық сағыныш жүрегіне толады.
Көзінен жас парлайды. Жусанды екі алақанымен қысып,
бетіне басып тұрып қалады. Сөйтіп, әлгі бір уыс жусанды
бойтұмарының ішіне салып алады. Елін сағынған сайын
иіскеп, мауқын басады.
А. Қыстаубайқызы
• Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықта.
• Мәтін сөйлемдеріндегі етістіктерді тап. Олардың мәтіндегі рөлі
қандай?​

Мәтінді мұқият оқы. Мәтін не туралы?
Мәтін
Қазақ халқының билері
Билердің құқықтық сауаты
Билер сотының ерекшелігі
Тексеру
Артқа​

56. Мәтінді оқы.
Ол —
кішкентай бала. Мұнда алыстан, қаладан келді.
Жергілікті бала Кәрім дөрекі, тентек. Балалар одан
қорқады. Кінәсін айтпайды.
Кішкентай бала қорықпай, оны батыл әшкереледі.
Мен қорықпадым. Ұжым бір тентекке соққы бере ала-
ды ғой. Мені оған ұрғызып қоя ма. деді ол.
Тентек жеңілді. Кішкентай бала дұрыс істеді. Досқа
адалдықпен көмектеспей, оның кемшілігін бетіне айтпай,
адам дұрыс тәрбиеленбейді. «Ауруын жасырған өледі» дейді
халық.
Мұқан Иманжанов
• Мәтіндегі сөйлемдердің қайсысы жай сөйлем, қайсысы құрмалас
сөйлем екенін айт. Құрмалас сөйлемнің жай сөйлемнен өзгешелігін
түсіндір.
• Құрмалас сөйлемдерді теріп жаз.
осо​

3. Кестені постерге сызып ал. Оқыған мәтін туралы мәліметті

кестеге жаз.

Гул атауы Биіктігі Гүлдің түсі Ұшырасуы Таралған Пайдасы

аймағы

позвония высота цвет где распржение

растит

бцветко

Ізденейік

Срочно!

1. Көрші қыздың көңілді жүруінің сыры неде? 2. Қандай көңіл күйдегі адам тез шаршайды? 3. Себебі неде деп ойлайсыңдар?
4. Достарыңа бақылау жүргізіп көріңдер.
Вот продолжение текста » Кішкентай көрші»:Жұмысымен айналысып кетеді. Әйтеуір, қарап отыру деген онда бола бермейді және бір тамашасы:сол жүргеннің бәрінде ылғи өлеңдетеді де жүреді​