Ұрпақ тәрбиесі – ұлағатты іс х ІІ мәтіннің басқа мәтіндерден басты айырмашылығын анықта. Аналарынан…

1. Берілген дәйексөзге сүйеніп, мәтінде қозғалатын мәселеге болжам жасаңыз. 2. жұбыңыздың дәйексөз бойынша жасаған болжамый тындап, түпнұсқамен салыстырыңыз. Қандай тұстардың сәйкес келгендігіне дәлелдермен кері байланыс беріңіз. 1-мәтін [10] Дәйексөз: бастан кешкен біздің көне түркі тіліміз қазіргі уақытта өмір сүріп отырған бүкіл түркі тілдес Тарих толқынында өз ізін жоғалтпай, үнемі даму, ұлгаю, ірілену сияқты үдерістерді халықтардың тікелей сабақтастығының жемісі болып табылады. Талас өңіріндегі көне жазбалар – ежелгі түркі жазу мәдениетінің бастауы Бүгінгі таңда қазақ және өзге де түркі елдері алдында өзекті мәселелердің бірі ретінде руникалық түркі жазба ескерткіштерін зерттеу болып табылады. Орталық Азиядағы алғашқы ірі көшпелі ғұндар империясы біздің дәуірімізге дейінгі ІІ ғасырдың соңында құрылды. Ғұн тайпалары алтай тілдес тайпалар қатарына жатқанымен, оның құрамында әртүрлі тілдерде сөйлейтін тайпалық одақтар мен шағын рулар да бар еді. Осындай тайпалық одақтардың түрлі жағдайларға байланысты әлсіреуі нәтижесінде Орта Азия территориясында түркі тілдес тайпалық одақтарының бірігу үдерісі басталды. Заманымыздың I мыңжылдығының басынан Еуразия даласында біртіндеп этникалық өзгеріс орын алды. Оның негізгі көрінісі ретінде бұл аймақтарда түркі тілдес тайпалардың бас қосуын, өз алдына мемлекет құрып дамудың жаңа бір үдерісін бастан кешуін ерекше айтуға болады. Тарих толқынында өз ізін жоғалтпай, үнемі даму, ұлғаю, ірілену сияқты үдерістерді бастан кешкен біздің көне түркі тіліміз қазіргі уақытта өмір сүріп отырған бүкіл түркі тілдес халықтардың тікелей сабақтастығының жемісі болып табылады. Тілдің пайда болуы мен қалыптасуындағы осындай үзіліссіз, динамикалық дамудың негізінде пайда болған қазақ тілі де түркі ата тіліміздің негізгі бір бұтағын құрайды. 2-мәтін Дәйексөз: Түркі тайпаларынан қалған бұл ескерткіштер көне дәуірдің қоғамдық мәдени әрі әдеб тұрмыс-салт өмірлерінен хабар беретін жәдігер қазына ретінде бүгінгі күні барлық түр тектес халықтарға ортақ мұраға айналды. Орталық Азияны және Оңтүстік Сібірді мекендеген түркі тілдес ру-тайпалар бірігіп, ғасырдың орта шенінде Түрік қағанаты мемлекетін құрғаны тарихтан белгілі. С қағанаттың құрамына енген тайпалық одақтар бір кездерде өз елі мен жерінің бостанды тәуелсіздігі үшін жойқын соғыстарды басынан кешті. Ұрпаққа өнеге болар атақты Күлте Тоныкөк, Білге, Бумын қағандар әрі тарихи, әрі әдеби дастан жырлардың кейіпкерле айналды. Ардақты есімдерді ел жадында сақтау үшін, сол заманның данагөй білімдарлар есімдерін өркениеттің белгісі болып табылатын түркілік сына жазуымен тас бетіне түсір Түркі тайпаларынан қалған бұл ескерткіштер көне дәуірдің қоғамдық мәдени әрі тұрмыс-салт өмірлерінен хабар беретін жәдігер қазына ретінде бүгінгі күні барлык тектес халықтарға ортақ мұраға айналды. Түркі даласының бар сырын бойына с таңбалы тастар сан ғасырларды аттап, еш өзгерместен бүгінге жетіп отыр.​

I нұска

«Аспан әлемінің кұпиялары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

Мәтiндегi негiзгi және косымша ақпаратты түсіну, аныктау. 5.2.1.1 Мәтіндегі орфографиялык кателерді сездіктерге сүйене отырып, тузету және редакциялау 5.3.6.1

Бағалау критерий

Бiлiм алушы

Мәтіндегі негізгі, косымша ақпаратты анықтайды; Орфографиялык кателердi тузетеді.

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Ойлау дағдыларының

деңгейi

1-тапсырма. Мәтін үзінділерін түсініп окыныз. Мәтіннен негізгі және қосымша

акпараттарды анықтаңыз.

1. Жердін тартылыс күші адамнын омырткасын басып, сыгып тұрады, сондыктан

гарышка ұшкан карышкердiн бойы шамамен 5,08 см-ге ұзарады. тоннаға дейiнгi 370 000-нан астам заттар сағатына 9,8 мың шакырым Шолпаннын бетiне iрi астероидтар соқтығысып, оны кейiн карай айналдырып

2. Жер орбитасында ғарыш саласының дамуына байланысты түрлі қалдық темірлер ұшып жүрген көрінеді. Мамандардын есептеуінше, салмагы бiрнеше граммнан 15

жылдамдықпен жерді айналып ұшуда. Сонымен бірге, олар кейде бір-бірімен сокты ысып, кішкене бөлшектерге шашырап кетіп жатыр.

3. Шолпан — Күнді сағат жүрісіне қарама-қарсы бағытта айналатын жалгыз ғаламшар. Бұған бірнеше жорамал бар. Соның бірі, ғалымдардың пікірінше, бұрын

жiберген.

Heгiзгi акпарат;

Heгiзгi акпарат;

Қосымша ақпарат;

Қосымша ақпарат;

2-тапсырма. Берілген мәтіндегі қате жазылған сөздерді анықтап, сөздікті пайдалана отырып түзетіп, кешіріп жазыныз.

Адам баласы ашых карыш кенiстiкiнде скафандрсыз 90 секунд кана шыдан алады, егер тек етпесіндегі барлық ауаны шыгарса ғана. Ал егер егпеде кіштене гана ауа галса, ол бірден көпіршіб улкейе бастайдыекен. Егер ол канга етіп кетсе, адам бірден еледі. Ал адам карыш кеністікіне шыкканда, егпесі ауаға толы болса, онда етпесiн жарып жібереді

бармааа​

2-тапсырма.Берілген үзінділерден көркем ауыстыруларды табыңыз. Көркем ауыстырулар Узiндiлер 1-узiндi Тіршілікте құрыштай бол тезiмді, Сан мәртебе алдаса да өзінді, Тағдырыңды еш жазғырма, Тiптi кейде болса әзәзiл азгырған. Өрге жүзген өнегелi iсiмен, Таңда адал дос ез теңiннiң iшiнен. Жүргендер кеп достық атын малданып, Алайда тек калма оған алданып. 2-узiндi Еділдің бойын ен жайлап, Шалғынға бие бiз байлап, Орындықтай қара сабадан Бозбаламен күліп-ойнап Қымыз ішер күн қайда? уақытта 3-узiндi Жұпарын қардай боратып, Арулар құшқан екiнбес, Торы тебел ат мініп, Той тойлаған өкінбес.​

2-мәтін Белгілі зерттеуші Хайролла Жүзбасовтың пікірінше домбыра сөзі депбұр, «дәлбұра», «дембұра» деген сөздердің тізбегі арқылы жасалған. Тағы бір боткамды этнограф Ерік Кекееn еңбектерінен табуға болады. Ғалымның пікірінше том» деп түюлі жұдырық немесе колдын саласы айтылады. Кейіннен бу түбір ұңданып «домға» айналған, «быра» тіркесі бір нәрсені шерту, тарту, дыбыс шығару деген мағына береді-мыс. Яғнн домбыра сезi коллын саласымен немесе бес саусақпен шекті шерту» деген мағына береді. Домбыраны түрлі жағдайда тартуға бола береді, үйде отырып та, түрегеліп тұрып та, шаладан жатып та ат үстінде де. Бұл айтылғандар, халык аралап жүрген домбырашылар үшін аса керекті жағдай. Халық күйшілерінің ат үстінае прып тартулары, шалқасынан жатып тартулары жайында ел аузында әңгімелер көп. Бірнеше күн бұрын кетіп калып, екі-үш күннен кейін кайтып келіп, үйдің үстінде қалықтап жүрген Топан атты бүркітін түндіктің ашық жерінен көрген Дәулеткерейдің жақсы көрген кыранына арнап шалқасынан жатып тартып шығарған «Топан» күйі арам HHFaЙЫНа rе беретін​

Тәрбиесіз қоғам , қоғамсыз тәрбие өмір сүрмейді эссе ​

Домбыра аспабы қалай пайда болды? Сөйлемдерді оқиға ретімен орналастыр. Бірде сәті түсіп, бір маралды атып алыпты да, ішек қарынын түгелдей дерлік алып тастапты. Ақсақал бір жөткірініп алып керімсал дауысымен әріден бір әңгімені бастайды. Ертеде бір аңшы жігіт болыпты. Ызыңдаған дыбыс сол ішектен шығып тұрғандығын аңғарады. Аңшы жігіт биік таудағы қалың қарағай арасындағы аңдарды аулап өмір сүріпті. Арада айлар өткенде аңшы жігіт аң атуға ең ұрымтал жер осы еді ғой деп баяғы теңбіл маралды атқан жерге келсе, құлағына ызыңдаған бір дауыс шалынады. Содан тартып көрсе, шынында да қос ішекке тіл біткендей сұңқылдап қоя беріпті. Ішекті үйге алып келіпті де, бір ағашты ойып соған қос ішекті тағад

​

Ақиқат/Жалған ақпаратты тап. «Балаларыма өсиет» толғауының пафосы елді ерлікке шақыру, Пафос дегеніміз – ақын-жазушының қоғамдық-әлеуметтік идеалын анықтаудағы құлшынысы, қуатты сезімі мен шабыты. Ақтамберді жырау толғаулары нақыл сөзге айналған.

Кішіпейіл бала үлкендерді үнемі сыйлайды. Сөйлемнен тұрлаулы мүшелерді көшіріп жаз.Баяндауыш арқылы бастауышқа сұрақ қой:​

Айтылым

Берілген тақырыптардың бірін таңдап, (6-8 сөйлем).

(6-8 сейлем). көлемінде әңгіме

құрастырыңыз.Әңгіме құрауда тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, сұраулы, хабарлы,

лепті және бұйрықты сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескеріңіз.

Ұсынылатын тақырыптар

1. Елiмiздегі бір қорық туралы айтып беріңіз.

2. «Қызыл кітап» не үшін қажет?

3. Астана «мәдениетті қала» деген пікірмен келісесіз бе?

4. Елордадағы бiр ѳнер ордасы туралы айтып беріңіз.

5. Бiздiң халық қуат көзін дұрыс үнемдеп жатыр ма?

6 Мәңгілік ел» ескерткіші жасампаздык какпасын бейнелейді дегенді қалай түсінесіз?

помогитеее это соч дам 100 баллов

ТАПСЫРМАНЫҢ МӘТІНІ
Мәтіннің бірінші бөлігінен теңеу сөзді тап.
Бөдене
Қыс. Күн суық. Інім екеуіміз жол жағалап
келеміз. Кенет Шиқ-шиқ еткен дыбыс естілді. Біз
дыбыс шыққан жерге жақындадық. Бұл
қанатымен қар сабалаған жұдырықтай бөдене
екен. Мен оны аяп кеттім. Қойныма тығып, үйге
әкелдім. Оң қанаты сыныпты. Оны таңып
қойдық. Бөдене күн өткен сайын жазыла
бастады.
Көктемге дейін үйде асырадық. Терезеден
сыртқа қыт-қыттап қарай береді. Күн әбден
жылынған соң, оны ұшырып жібердік. Бөдене
бізге алғыс айтып бара жатқандай болды.
Інім екеуміз қол бұлғадық.
​