1.Фонетика деген не? а) дыбыс ә) лексика б) жіктеу 2. Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар? а) 3 ә)5 б)9…

Решите пожалуйста все, даю макс баллов что могу!

1. Мәтінді оқы .

Желкенді кемелер заманынан бері желдің күші Бофорт шкаласымен өлшенеді. Осы жел күшін өлшеуге бұл шкаланың шамасы жетпей қалатын кездер де болады екен.

40–50 м/с соққан жел. Бұл жылдамдық бір орында тұрған адамды ұшырып әкете алатын жел жылдамдығы. Ұшақтан секіретін парашютистер осы жылдамдықпен құлайды.

Секундына 15 метр — реактивті ұшақтар қонып жатқанда желдің жылдамдығы осыдан көп болмауы керек. Ал қону алқабы ылғал болса, жел жылдамдығы 2-3 есе аз болуы керек.

Сендер бүгін осындай қызықты ақпаратты білдіңдер.

1. Мәтінге ат қой___________________________1 ұпай

2. Мәтіннен үш есімдікті жаз

___________________________________ 3 ұпай

3. Сұраққа жауап жаз. Желдің күшін қандай шкаламен өлшейді?

_________________________________________1 ұпай

5ұпай

2. Тест сұрақтарына жауап жаз.

1. Қазақ тілінде неше есімдік бар?

А) 7

Б)5

В)3

2. «Бәрі, барлығы, түгел» қай есімдік?

А) белгісіздік

Б) жалпылау

В) сілтеу

3. Мағжан Жұмабаев кім?

А)адам

Б) ұста

В) ақын

4. « От » өлеңінің авторы кім?

А) Абай Құнанбаев

Б) АхметБайтұрсынов

В) Мағжан Жұмабаев

5. «Мен, сендер, олар» қандай есімдік?

А) жіктеу

Б) сілтеу

В) өздік 5 ұпай

1.Тасымалдауға келмейтін сөзді анықтаңыз.
1. Пырақ.
2. Құрақ.
3. Орта.
4. Орақ.
5. Жырақ.
2. Қазақ тіліне тән дыбыстардың санын анықтаңыз.
1. 7. 2. 5. 3. 8. 4. 9. 5. 6.
3.Тура мағыналы сөзді табыңыз.
1.Құлақ етін жеді.
2.Құлағым ауырып жүр.
3.Құлақ салды.
4.Ақпа құлаққа айтсаң, ағып кетеді.
5.Баспасөз – қоғамның құлағы, тілі.

4. Қазақстанда ауа температурасы 1936жыл мен салыстырғанда 2005 жылы қайткен?
1. Төмендеген
2. Сол қалпында
3. Жоғарлаған
4. Өзгермеген
5. Қатесіз жазылған сөйлемді анықта.
1. Қазақстанның климаты бен табиғаті әр алуан
2 Еліміздің 75% аумағи экологиялік өзгеріске үшіраған
3. Абай жас ұрпаққа көп көңіл бөлді.
4. Табысты адамтар таңертең ерте тұрамын.

6. Сілтеу есімдігінің тәуелденген түрін көрсетіңіз.
1.Олар, менмін.
2.Кетір, оқыт.
3.Ақшыл, сенсің.
4.Соныңыз, мынауыңыз.
5.Оған, маған.
7. Көмекші есімді табыңыз.
1.Ауылдың жаны терең сай.
2.Түркі қалаларында сауда-саттық пен қол өнері дамыған.
3.Бір жарлы шал есегіне мініп, жол жүріп келе жатыпты.
4.Қасымның үйі таудағы отарда тұратын.
5.Ертең ол Қарқаралы қаласына жүрмек.

8.Ұяң дауыссыздан басталған қатарды табыңыз.
1.Түйменің инесіз күні жоқ.
2.Жол азабы – көр азабы.
3.Шам жарығы түбіне түспейді.
4.Ерінген екі істейді.
5.Әділдікке жығылмайтын адам жоқ.
9. Жіктік жалғауының екінші жағында тұрған зат есімді табыңыз.
1.Жиенсің.
2.Студентпіз.
3.Баласын.
4.Келгенбіз.
5.Адаммын.
10.Қатаңға аяқталған сөздердің соңғы дыбысын өзгертетін қосымшаны табыңыз.
1.Көптік жалғауы.
2Тәуелдік жалғауы.
3.Септік жалғауы.
4.Жіктік жалғауы.
5.Сөз тудыратын жұрнақтар.
11. «Қоян» сөзінің құрамында қанша дыбыс, қанша әріп барын анықтаңыз.
1. 5 дыбыс, 4 әріп.
2. 5 дыбыс, 5 әріп.
3. 4 дыбыс, 4 әріп.
4. 4 дыбыс, 5 әріп.
5. 6 дыбыс, 4 әріп.
12. «Ы» дыбысына тән сипаттаманы табыңыз.
1. Жіңішке, еріндік, қысаң.
2. Жуан, езулік, қысаң.
3. Жуан, езулік, ашық.
4. Жіңішке, езулік, қысаң.
5. Жуан, еріндік, ашық.
​

Помогите пожалуйста!
Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жазыңыз.
Ерлер мен әйел адамдар арасындағы гендерлік айырмашылықтың алғашқы белгілері бала жастан байқала бастайды.Психолог-ғалымдардың пікіріне сүйенсек,балалар өздерінің ұл не қыз, әйел немесе ер адам деп айырып қарауға бейімделеді.
3-4 жаста балалар «әке» мен «шеше» , «әйелі» мен «күйеуі» ұғымдарынан гөрі «апа», «аға» ұғымдарын тез меңгереді. Ойын кезінде қыз әйел адамның, ұл ер адамның рөлін таңдайды. Ата-ана мен ересек отбасы мүшелерінің балаларға түсінікті бола бермейтін «құпия» тілі болады, ұл мен қыздың сөйлер сөзі де ерекше болып қалыптасады.
Қазақ дәстүрінде ұл әкенің, қыз шешенің тәрбиесінде болып, біртіндеп гендерлік дағдыларға бейімделе бастайды.Қазақ халқының салт-дәстүрімен бірге келе жатқан гендерлік ерекшеліктер халық ауыз әдебиеті үлгілерінде, мақал-мәтелде, тұрақты сөз тіркестерінде кең қамтылған.
Мақал-мәтелде көбінесе ұл мен қыз қатар қойылып, салыстырылып беріледі:Үй иесі-ұл, төр иесі-қыз; Қыздың ұяты-шешеге;Қыз анадан үйренбей өнеге алмас, ұл атадан үйренбей сапар шекпес; Қызы мінезді келсін, ұлы өнерлі келсін және т.б.
Қыздың әлеуметтік жасын көбірек ескерген. Есейген қызын ұзатылғанға дейін бойжеткен, ұзатылатын қыз,атастырылған қыз,қалыңдық деп әлеуметтік рөліне қарай атаған.Он бесте отау иесі саналған бозбаланы да жас жігіт, зіңгіттей жігіт,қылшылдаған жігіт,жігіт-желең, күйеу-жігіт,сақа жігіт деп атауы жігіттің физиологиялық толысуы ғана емес, гендерлік әлеуметтеуін де білдіреді.
«Гендерлік лингвистика негіздері» кітабынан
1. Сұрақтарға жауап беріңіздер:
Гендерлік айырмашылық қай кезден байқалады?
________________________________________________________________________________________________________________________________________

Кішкентай балалар қандай ұғымдарды тез меңгереді?
________________________________________________________________________________________________________________________________________

Есейген қыз баланы қалай атаған?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Отау иесін қалай атаған?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________​

Очень легкие вопросы , я забыл можете помочь?

30)Тәуелденіп тұрған есімдік.

Соның

Маған

Ештеңесі

Сізге

Ешкім

31)Дұрыс септелмеген есімдік

Бұны

Бұнымен

Бұған

Бұда

Бұның

32)«Өзіне» есімдігі қандай тұлғада тұр

Түбір күйінде

Көптелген

Жіктелген

Тәуелденген

Септелген

33) Жалпылау есімдігі

Әрбір

Ешкім

Дәнеңе

Күллі

Өзім

34)Сан есімнің орнына жұмсалатын есімдік

Әлдеқашан

Бірнеше

Әркім

Әлдеқалай

Барша

35)Септелмейтін есімдіктер

Кім,не, әлдекім

Біреу, ештеңе, бәрі

Мен, сендер, сіз

Бұл, сол, осы

Ешқайда, бірнеше, әрқашан

36)Есімдіктен жасалған баяндауыш

Сен кімсің?

Қарттың аты – Амантай.

Оның арманы – ауылға бару

Бес жердегі бес – жиырма бес.

37)Бұл күнде біз үшеуміз.

Жинақтық сан есім

Көсеу, сүйеу

Сынау, жинау

Алтау, біреу

Отыз екі, жүздеген

Он-оннан, жиырма

38)Шақты, шамалы, жуық сөздерімен жасалатын сан есімнің түрі

Жинақтық

Есептік

Реттік

Болжалдық

Бөлшектік

39)Сан есімді тіркестен жасалған баяндауыш

Жастардың ендігі міндеті – соның екіншісіне қол жеткізу.

Екі ауылдың арасы – он шақырым.

Екі түрлі жағдай керек: біреуі – су.

Екіншісі – тау жолы.

Үшеуіміз де асығыс жинала бастадық.

40)Болжалдық сан есімнің сұрағы

Неше?

Қаншаларда?

Неше-нешеден?

Нешінші?

Нешеу?

1 )Қандай елді мекен қала деп аталады?
2)Қала деген атқа ие болу үшін не назарға алынады?
3)Қазақстанда неше ірі қала бар?
4)Қала мен ауылдың айырмашылығы неде?
5)Қалада қарбалас тіршілік нешеде басталады? Не себепті?
6)Қала шулы ма?Не себепті?

помогите пожалуйста дам 18 баллов

Мәтінге тақырып қой /1 балл/

ТЫҢДАЛЫМ

Көшпелі ғұмыр кешкен қазақ халқының ертеден-ақ ежелгі мекені – ауыл болған. Ауыл — адамзаттың өмірге келген жері. Дүниедегі ең құдіретті АНА болса, ауыл да барлық халықтың анасы, тіршіліктің нәрі.

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Ауыл түлесе – қазақ түлейді. Өйткені, ауыл мен қазақ ажырамас ұғымдар. Туған жер – әркімнің қасиетті мекені, талай жанның өмір-бақи тұратын өлкесі. Оны қайда жүрсе де жүрегінің тү¬бінде сақтайды» деп жазады ол.

Игі жақсының барлығы осы ауылдан шығады емес пе? Ақын-жазушыларымыз да, сазгер, күйшілеріміз де, аты аңызға айналған даналарымыз да сол қарапайым ауылдың қара шаңырағынан шыққан.

Ауылдың үй ішінде өте қызық. Ас ішіп болған соң, ауыл балалары әжелеріне құрт-май жасауға көмектеседі. Аталары болса жылқыларды ерекше күтіп баптайды, таңғы асын іше салып немерелеріне атта отыруды үйретуге ауылдың шетіне барады. Шіркін, қысқы демалыста онда тіпті қызық. Ауылдың артезиан суларынан аққан сырғанақтарда бастауыш сынып оқушылары көңілдерін көтереді. Шанамен сырғанап, қар атысып ойнайды.

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені, ынтымақтың отаны.

1. Мәтінге тақырып қой /1 балл/

________________________________________________________________________________

2. Мәтіндегі ең маңызды 3 тірек сөзді жаз /1 балл/

________________________________________________________________________________

3. Кестедегі ақпараттың дұрыс (+) немесе бұрыс (-) екенін анықта /3 балл/

АқпараттарДұрыс +Бұрыс —

Ауыл барлық халықтың анасы

Көшпелі қазақ халқының мекені – ауыл болмаған

Ауыл – ырыс-береке мен мерекенің құт мекені болып саналады

​

1. Қазақ тіліне тән дыбыстар саны қанша?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 15
2. Тұйық буын деген не?
A) дауыстыдан басталып дауыссызға бітеді B) дауыссыздан басталып дауыссызға бітеді C) бір ғана дауыстыдан тұрады D) дауыссыздан басталып дауыстыға бітеді E) үш дауыссыз бен бір дауыстыдан тұратын буын (қарт)
3. Қай дыбыс еріннің дөңгеленіп алға қарай созылуы арқылы жасалады?
A) а B) ө C) ы D) ә E) е
4. Еріндік, жіңішке әрі қысаң дауысты дыбыстарды табыңыз.
A) ұ B) ө C) о D) ы E) ү
5. Үнді мен қатаң дауыссыздар қатар келген сөзді табыңыз.
A) Күзде жаңбыр жиі жауады. B) Әсет базардан доп алды. C) Қыста қар қалың жауды.
D) Жаздыгүні ауылға бардық. E) Ол жазда қайтыс болды.
6. Үндестік заңына бағынбайтын қосымшасы бар сөзді табыңыз.
A) жақсылық B) балалар C) күлекеш D) көрермін E) келешек
7. Мағынасы ұқсас (синоним) емес сөздерді табыңыз.
A) атамекен, отан B) шағым, өкініш C) қария, қарт D) әдемі, көрікті E) сабырлы, төзімді
8. Мақалды табыңыз.
A) Кемедегінің жаны бір. B) Дарияның жанынан құдық қазба. C) Жері байдың елі бай. D) Әлін білмеген әлек.
E) Айдағаны – бес ешкі, ысқырығы жер жарар.
9. Антоним бола алатын тұрақты тіркесті табыңыз.
A) азар да безер болды – ат-тонын ала қашты B) көрер таңды көзімен атырды, түн ұйқысын төрт бөлді C) Ит арқасы қиянда, ит өлген жер D) ит терісін басына қаптады – басын сипады E) көз шырымын алу, көз ілу
10. Қайталама қос сөзді табыңыз.
A) төсек-орын, ес-түс B) теп-тегіс, ап-ащы C) емін-еркін, ығы-жығы D) анда-санда, оқта-текте
E) қым-қуыт, ту-талақай
11. Септеулікке қатысы жоқ септікті табыңыз.
A) Атау септігі B) Барыс септігі C) Шығыс септігі D) Жатыс септігі E) Көмектес септігі
12. Қате жазылған қатарды табыңыз.
A) пединститутқа B) Қазатомөндіріске C) ұжымшарға D) медколледжге E) ҚазМҰУға
13. Берілген емле қай сөз табына қатысты?
«-ау, -еу» жұрнағы жалғанғанда, түбірдің соңындағы «ы, і» дыбыстары түсіп қалады.
A) Үстеу B) Сын есім C) Етістік D) Сан есім E) Зат есім
14. Етістікке қатысты емес терминді табыңыз.
A) етіс B) рай C) шақ D) жақ E) шырай
15. Жалғау жалғанбайтын сөз табын табыңыз.
A) Шылау B) Етістік C) Есімдік D) Үстеу E) Зат есім
16. Өзі жалғанған заттың екеу немесе одан артық екенін білдіретін қосымшаны табыңыз.
A) тәуелдік жалғау B) септік жалғау C) жіктік жалғау D) жұрнақ E) көптік жалғау
17. Төмендегі сандардың қайсысы нақты санды білдіреді?
А) ондарда В) он шақты С) он-он бес D) он жарым Е) ондаған
18. Тәуелденген сөзге жалғанбайтын септік жалғауын табыңыз.
A) –н B) –нда C) –ты D) –дан E) –бен
19. Қайсының мағыналық түрі жетеу?
A) Сан есім B) Сын есім C) Етістік D) Есімдік E) Шылау
20. Болжалдық сан есімге жатпайтын қатарды табыңыз.
A) мыңдаған B) ондарда C) жүзге тарта D) алтыдан бері E) бес-алты
21. Есімше қай жағдайда сөйлемде баяндауыш болады?
A) зат есіммен тіркесіп немесе ілік септігінде тұрып B) барыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктерінде келіп
C) атау мен іліктен басқа септіктерде заттанып қолданылса D) көмекші есіммен, септеулік шылаулармен тіркесіп
E) жіктеліп келіп
22. Сөйлемдегі есімдік төл сөзде қалай өзгереді? Али оған келгенін айтты.
A) бізге B) оны C) сізге D) маған E) оған
23. Қай сөйлем түрі? Қорыққаны сонша – орнынан тұра алмай қалды.
A) Кезектес салалас B) Ыңғайлас салалас C) Себеп-салдар салалас D) Түсіндірмелі салалас E) Қарсылықты салалас
24. Қай сөйлем түрі? Маған шар берді, ағама доп берді.
A) Кезектес салалас B) Ыңғайлас салалас C) Себеп-салдар салалас D) Түсіндірмелі салалас E) Қарсылықты салалас
25. Берілген ереже қай сөйлем түріне қатысты?
Сөйлем соңына нүкте немесе (көтеріңкі интонациямен айтылса) леп белгісі (!) қойылады.
A) Хабарлы сөйлем B) Бұйрықты сөйлем C) Сұраулы сөйлем D) Лепті сөйлем E) Ешбіріне​

Сұрақтарға жауап бер.

1. Ақбөкен қандай жануар?

2. Оны қазақтар тағы да қандай атаумен атайды?

3. Ақбөкендер қалай сақтанады?

4. «Киіктердің өзін-өзі емдеуі» қандай жолмен жүзеге асады?

5. Жауабыңда қай мағынадағы сөздер басым болды: зат атауы, сын-сапа атауы, қимыл-қозғалыс атауы. Кестеге салып

толтыр.

Уақыт аз​

13.Қай етістің бірнеше жұрнағы бір сөзге жалғана алады?

А) өздік етіс

B) өзгелік етіс

С) ортақ етіс

D) ырықсыз етіс

Е) есімше

14.Есімшенің жұрнақтарын тап:

А) –қан, -кен, -ған, — ген

B) –ғыз, — гіз, -қыз, -кіз

С) –а, -е, -й

D) –ып, -іп, -п

Е) –ын, -ін, -н.

15. Қай сөздің құрамында көсемшенің жұрнағы бар?

А) қарайтын

B) бермес

С) ұялмай

D) айтсын

Е) сөйлер

ПОМОГИТЕ ПОЖАЛУЙСТА ДАЮ 40 БАЛОВ​

І. Мәтінді мұқият оқып, сұрақтарға жауап беріңіз.

​Әсел сәрсенбі күні емханаға барды. Ол екінші қабатта қан тапсырды.

Емханада отбасы дәрігері, тіс дәрігері, көз дәрігері бар. Әсел отбасы дәрігеріне кірді. Дәрігер Әселдің жүрегін тыңдады. Дәрумен ішуге кеңес берді. Отбасы дәрігері Әселді тіс дәрігеріне және көз дәрігеріне жіберді. Тіс дәрігері оның тістерін тексерді. Тіс дәрігері: «Тістеріңді дұрыс тазала», — деп кеңес берді.

Содан кейін Әсел көз дәрігеріне барды. Онда ол көзін тексерді. Көз дәрігері көзге пайдалы дәрумендер туралы айтты. Әселдің тістері таза, көзі жақсы көреді. Отбасы дәрігері оған: «Сенің денсаулығын жақсы», — деді.

№

Сұрақ

Жауап

1

Әсел қайда барды?

2

Әсел қандай дәрігерлерге барды?

3

Әсел емханаға қашан барды?

4

Әселді тіс дәрігеріне кім жіберді?

5

Тіс дәрігері қандай кеңес берді?

6

Отбасы дәрігері қандай кеңес берді?

​​​​​​​